gru 21 2020
1. 1945. Koncerty przedwojennych artystów
Opracowanie Andrzej Rumianowski fot. arch. Muzeum Jazzu
| POPRZEDNI | WSZYSTKIE ODCINKI | NASTĘPNY |
„JAZZ po WOJNIE, w latach 1945-1960”, to wystawa autorstwa Andrzeja Rumianowskiego, dokumentująca najważniejsze wydarzenia jazzowe tego okresu.
Składa się z 43 sukcesywnie publikowanych odcinków.
Wystawa jest opracowana na podstawie materiałów zgromadzonych w MUZEUM JAZZU, a przede wszystkim w oparciu o historyczne wycinki prasowe, podarowane przez Barbarę Szałwińską, wdowę po Julianie Wicku Szałwińskim, niegdysiejszym wiceprezesie klubu Hybrydy (Wicek od wiceprezesa).
Wystawa jest drugą częścią cyklu zatytułowanego „Dekady Jazzu w Polsce”.
Zrujnowana Warszawa fot. Autor nieznany
Jest rok 1945, upragniony koniec wojny.
Do zrujnowanych, po Drugiej Wojnie Światowej, miast powracają mieszkańcy. Rozpoczyna się trudne życie
W odbudowującej się Polsce odradza się także życie kulturalne. Przedwojenni muzycy wracają na sceny lokali, restauracji, kabaretów.
Spotkamy tam:
● Zygmunta Karasińskiego,
● Kazimierza Turewicza,
● Jerzego Krotochwila,
● Obrębskiego,
● Skowrońskiego,
● Górkiewicza,
● Braci Łopatowskich
● Charlesa Bovery .
Zygmunt Karasiński
Już od 1945 roku na licznych koncertach na terenie `całej polski, z programem: „1000 taktów muzyki jazzowej”. występował jeden z najważniejszych przedwojennych zespołów, zespół wielkiego skrzypka, pianisty, kompozytora i dyrygenta, także saksofonisty oraz autora tekstów własnych piosenek, Zygmunta Karasińskiego.
W pierwszych miesiącach 1945 r. Karasiński zorganizował zespół muzyczny, z którym dawał koncerty w szpitalach wojskowych i w bezpośredniej bliskości frontu.
W 1947 r. obchodził w Warszawie jubileusz 25-lecia pracy kompozytorskiej. W 1947 r. utworzył kolejną orkiestrę 1000 Muzyki Jazzowej, z którą współpracowali sławni później instrumentaliści: Włodzimierz Bieżan, Waldemar Maciszewski, Marian Radzik i Kazimierz Turewicz oraz soliści: Elizabeth Charles, René Glaneau, Jeanne Johnstone i Zbigniew Kurtycz. Zespół miał w repertuarze foxtroty, swingi, boogie-woogie[2].
Zygmunt Karasiński z koncertami i rewiami Melodia i Rytm oraz Rytmy Świata występował w wielu miastach kraju. Współpracował z radiem i telewizją. Komponował repertuar instrumentalny dla swojej orkiestry oraz piosenki m.in. dla: Olgierda Buczka, Cezarego, Czerwono-Czarnych, Mieczysława Fogga, Ludmiły Jakubczak, Tadeusza Millera, Jerzego Połomskiego, Sławy Przybylskiej, Ireny Santor, Ludwika Sempolińskiego, Jaremy Stępowskiego, Reny Rolskiej i Mieczysława Wojnickiego.
Po 1954 r. działał wyłącznie jako kompozytor. 10 stycznia 1958 r. wystawiono w Łodzi jego komedię muzyczną do libretta Oli Obarskiej i Jerzego Słotwińskiego „Tylko dla kobiet”. Pod koniec lat sześćdziesiątych, podczas nagonki antysemickiej, opuścił Polskę (jego matka pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej, zginęła w powstaniu warszawskim).
Bezpośrednią przyczyną wyjazdu była antysemicka demonstracja zorganizowana podczas jubileuszu 50-lecia jego działalności artystycznej w Sali Kongresowej w Warszawie oraz usunięcie jego utworów zgłoszonych do festiwali piosenki w Kołobrzegu i Opolu.
Jesienią 1969 r. wyemigrował na stałe do Danii. Działał tam aktywnie w Związku Polaków, występował z koncertami w klubie polskim, skomponował utwór baletowy dla zespołu Śląsk, podtrzymywał kontakty z krajem. Planował powrót do Polski (odrzucił propozycje m.in. z Monachium i Izraela), zamiary te zniweczyła choroba, zmarł w wieku 75 lat, 20 kwietnia 1973 w Kopenhagdze (Dania)
[Tekst: Cyfrowa Biblioteka Piosenki Polskiej]
Wycinek z Kulis 19.V.1957.
Archiwum Muzeum Jazzu
Tysiąc taktów muzyki jazzowej
Kulisy z dn. 7. V. 1957 r.
„Drugi zespół muzyki jazzowej (pierwszy założył przed wojną – przyp. Muzeum Jazzu) stworzył Zygmunt Karasiński w 1945 roku. Występował na licznych koncertach z programem, który nazwał
„1000 taktów muzyki jazzowej”.
Pod różnymi nazwami utrzymywał swój zespół swingowy o charakterze rewiowo – tanecznym aż do grudnia 1955 roku, a więc nawet w czasach gdy jazz był „owocem zakazanym”.
Dziś więc kiedy znowu jest modny, kiedy zespoły jazzowe z prawdziwego (i częściej nieprawdziwego) zdarzenia powstają w Polsce jak grzyby po deszczu, kiedy przygotowuje się w Sopocie II Festiwal Muzyki Jazowej pozwoliliśmy sobie poszperać w albumie Zygmunta Karasińskiego i przypomnieć historię polskiego jazzu […].
Uczyniliśmy to i także z tego względu, że u niego przecież debiutowali dobrze znani miłośnikom muzyki jazzowej, rozrywkowej i tanecznej soliści tacy jak: Jeanne Johnston Schiele, Elizabeth Charles, Zbigniew Kurtycz, Jerzy Komorowski i Rene Glaneau, że współpracowali z nim tacy znani instrumentaliści, jak tragicznie zmarły niedawno Waldemar Valdi Maciszewski, Marek Andrzejewski, Kazimierz Turewicz i Marian Radzik.
Afisz koncertu Zygmunta Karasińskiego
Archiwum Muzeum Jazzu
Afisz koncertu znanego
Afisz koncertu Zygmunta Karasińskiego
Archiwum Muzeum Jazzu
Afisz koncertu znanego kompozytora i dyrygenta Zygmunta Karasińskiego, który na czele zespołu jazzowego, przedstawił dwugodzinny program pt:
„1000 TAKTÓW MUZYKI JAZZOWEJ”
w sali Filharmonii w Katowicach, przy ul. Sokolskiej 2
w niedzielę, dnia 18 kwietnia 1948 r. o godzinie 19:00.
W programie wystąpili następujący soliści:
● Elizabeth Charles (mulatka -przeboje jazzowe),
● Imre Barkarow (jazzowe parodie muzyczne),
● Kazimiera Kaliszewska (artystka Polskiego Radia),
● Lucjan Ludomir (piosenkarz),
● Jeanne Johnostone Schiele (angielska śpiewaczka B.B.C.),
● Waldemar Valdi (pianista, solista),
● Zygmunt Karasiński (Kierownictwo artystyczne i muzyczne)
Bilety w przedsprzedaży od dnia 16 b.m. w kasie filharmonii, ul. Sokolska 2. tel. 330-18 – Passe partout nieważne.
Afisz koncertu Zygmunta Karasińskiego
Archiwum Muzeum Jazzu
ŚRODA 5 listopada 1947 sala ROMA, ul. Nowogrodzka 49, godz. 18:30
KONCERT JUBILEUSZOWY CAŁA WARSZAWA
Rewia Przebojowych Piosenek (od „Francois” do „Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem”) z okazji 25-lecia twórczości kompozytorskiej ZYGMUNTA KARASIŃSKIEGO
udział biorą: 16-to OSOBOWY ZESPÓŁ ORKIESTRY JAZZOWEJ pod dyrekcją ZYGMUNTA KARASIŃSKIEGO:
● LUCY MESSAL
● Mallna BAURDKA
● Zofia GRABIŃSKA
● Kazimiera KALISZEWSKA
● Maria LASKOWSKA
● Marta MIRSKA
● Ola OBARSKA
● Witold ELEKTOROWICZ
● Anatol JAKSZTAS
● Mikołaj KOPIŃSKI
● Zbigniew KRUKOWSKI
● Ryszard MARROT
● Kazimierz RAWSKI
– CHÓR CZEJANDA
– ZESPÓŁ BALETOWY MIKOŁAJA KOPIŃSKIEGO
Przy fortepianie: Prof. CZESŁAW ANIOŁKIEWICZ i VALDEMAR VALDI
Conferencjer: ANTONI JAKSZTAS Organizacja: Dyr. BRONISŁAW IWANOWSKI
Afisz promujący WIECZORKI TANECZNE
Archiwum Muzeum Jazzu
Afisz promujący WIECZORKI TANECZNE w Młodzieżowym Klubie Tanecznym przy ul. Żurawiej 7 w Warszawie, gdzie z 12 osobowym zespołem jazzowym grał CHARLES BOVERY.
Charles Bovery, właśc. Karel Nejdely lub Karol Najdl – czeski saksofonista tenorowy, skrzypek, wokalista, w latach 1942–1958 grający w Polsce w orkiestrach rozrywkowych i jazzowych, bandlider.
Bovery przyjechał do Warszawy w 1942 razem z czeską orkiestrą prowadzoną przez Bobka Bryena.
Zespół miał grać do tańca w lokalach przeznaczonych tylko dla Niemców
(dla Polaków taniec towarzyski był rozrywką zakazaną).
Wkrótce jednak Bovery zaczął też występować w polskich lokalach: prowadzonym przez Lucynę Szczepańską, Café Lucyna (Nowy Świat 30 róg Foksal) i Café Bodo (w dawnym lokalu Eugeniusza Bodo przy ul. Pierackiego 15, obecnie Foksal).
Przeżył Powstanie Warszawskie i pozostał w Polsce po zakończeniu wojny. Występował z zorganizowanym przez siebie zespołem w lokalach otwieranych w Warszawie: w pozostałościach Hotelu Europejskiego, w Hotelu Polonia czy w kawiarni Kameralnej. Wkrótce też zaczął jeździć ze swoimi muzykami po całej Polsce, grając do tańca i na estradach, akompaniując wokalistom, występując w audycjach radiowych i nagrywając płyty.
W składach zespołu Bovery’ego grało wielu dobrych polskich muzyków tego okresu, którzy często potem zakładali własne zespoły. Tak było np. z trębaczem Franciszkiem Górkiewiczem i saksofonistą altowym Juliuszem Skowrońskim. Razem z nimi występowali u Bovery’ego m.in. pianista Wacław Czyż i perkusista Janusz „Mrek” Byliński (a także przez pewien czas np. pianista Wiktor Osiecki – ojciec Agnieszki Osieckiej).
Bovery zaangażował się w granie muzyki zdobywającej w powojennej Polsce coraz większe powodzenie – jazzu. W latach 1946–1947 był nawet kierownikiem muzycznym Jazz-Clubu polskiej YMCA w Warszawie będąc współorganizatorem i aktywnym uczestnikiem pierwszych wtedy imprez jazzowych. Wystąpił podczas słynnego jam session w Jazz-Clubie w maju 1947, grając razem ze Skowrońskim, pianistami Wiesławem Machanem i Waldemarem „Valdim” Maciszewskim i Wacławem Czyżem, kontrabasistą Janem Isakiewiczem i perkusistami Maciejem Dobrzyńskim i Januszem Bylińskim.
W połowie lat 50. Bovery kierował sporą orkiestrą. Np. w klubie, który mieścił się wtedy w lokalu na rogu Kruczej i Żurawiej w Warszawie grali w kilkunastoosobowym składzie, a śpiewała z nimi Jeanne Johnstone Shiele. W okresie letnim zespół Bovery’ego często występował w lokalach Trójmiasta (np. restauracji Bungalow na Zamkowej Górze w Sopocie). W 1956 grali w jednym z pawilonów przy sopockim molo. Wystąpili też podczas jamowego grania razem z jednym z zagranicznych gości I Festiwalu Muzyki Jazzowej właśnie w Sopocie w 1956 – razem z czeską orkiestrą Karela Vlacha.
Charles Bovery brał udział w wielu nagraniach płytowych. Jedne z pierwszych takich nagrań to płyty nagrywane dla Fogg Record, a Bovery występował wtedy w firmowym zespole wytwórni, a mianowicie orkiestrze prowadzonej przez Władysława Kabalewskiego.
Od 1947 – już ze swoją orkiestrą, nagrywał dziesiątki płyt dla poznańskiej wytwórni Mieczysława Wejmana – Mewy. Bardzo często jego zespół akompaniował podczas rejestrowania piosenek śpiewanych przez Tadeusza Millera.
W 1957 Charles Bovery i jego muzycy wystąpili w Filharmonii Warszawskiej, podczas wykonywania kompozycji Rolfa Liebermanna (uznawanej za początek Trzeciego Nurtu w muzyce): Concerto for Jazzband and Symphony Orchestra. W 1957 i 1958 roku Bovery dyrygował też orkiestrą podczas muzycznych przedstawień w Teatrze Syrena.
W 1958 Charles Bovery wyjechał na wystawę EXPO do Brukseli. Do Polski już nie wrócił.
[Tekst Wikipedia]
Okładka pierwszej płyty z serii „Polish Jazz Archive Series”>
Archiwum Muzeum Jazzu
Okładka pierwszej płyty z serii „Polish Jazz Archive Series” pod tytułem „Post-War Dance Bands” z muzyką przedwojennych wykonawców jazzowych grających po wojnie. Płyta wydana w 1975 r.
Spis wykonawców i utworów:
A1 – Charles Bovery Jazz Orchestra* – Jungle Rhythm
A2 – Jerzy Harald Band*– Organ Grinder’s Swing
A3 – Kazimierz Obrębski Jazz Orchestra*– In The Shadow Of Skyscrapers
A4 – Mieczysław Janicz Jazz Ensemble*– Harlem
A5 – Łopatowscy Bros. Jazz Orchestra– In The Mood
A6 – Łopatowscy Bros. Jazz Orchestra– Caravan
A7 – Łopatowscy Bros. Jazz Orchestra– Chattanooga Choo Choo
B1 – Skowroński And Górkiewicz Jazz Ensemble*– Boogie Woogie Bugle Boy
B2 – The Czejand’s Choir*– Chinatown, My Chinatown
B3 – Charles Bovery Jazz Orchestra*– Creole Love Call
B4 – Jan Cajmer Orchestra– Unknown Title
B5 – The Blue Jazz National Music Ensemble*– Trumpet Rhapsody
| POPRZEDNI | WSZYSTKIE ODCINKI | NASTĘPNY |