mar 10 2021
11. WIELKA REWIA
Oprac. Andrzej Rumianowski w oparciu o książkę Krzysztofa Karpińskiego „BYŁ JAZZ KRZYK JAZZ-BANDU W MIĘDZYWOJENNEJ POLSCE”
| POPRZEDNI | WSZYSTKIE ODCINKI | NASTĘPNY |
100 lat temu, podczas kolejnego otwarcia warszawskiego lokalu „Oaza” mieszczącego się w kamienicy Lesserów przy ul. Wierzbowej 9, wystąpił jazz-band saksofonisty Zygmunta Karasińskiego.
29 listopada 1922 roku przyjęto za datę pierwszego koncertu jazzowego w Polsce.
We wczesnym okresie międzywojennym muzyka jazzowa była popularna także poza granicami Warszawy, we Lwowie, Wilnie, Krakowie, Łodzi, Zakopanem, Krynicy, Juracie, Gdyni, Gdańsku, Sopocie, Bydgoszczy, Toruniu, Lublinie…
Budynek Wielkiej Rewii, Warszawa, ul. Karowa 18a, lata 20-te.
Rotundę przy ulicy Karowej wybudowano w roku 1897 według projektu Karola Kozłowskiego.
Gmach wzniesiono na terenie dawnego pałacu Tarnowskich.
Pierwotnym przeznaczeniem było wystawienie panoramy „Golgota” autorstwa Jana Styki.
Panowała wówczas moda na wielkoformatowe panoramy, toteż obrazy tego typu powstawały jeden za drugim. Najsłynniejsza z nich była oczywiście „Panorama Racławicka”.
Po sukcesie „Panoramy Racławickiej”, malowanej wspólnie z Wojciechem Kossakiem i innymi malarzami, Styka nabrał apetytu na kontynuację.
Budynek Wielkiej Rewii, Warszawa, ul. Karowa 18a, lata 20-te.
Dwa lata później namalował, tym razem jednak już nie z Kossakiem, lecz z wspólnie z Janem Stanisławskim, Tadeuszem Popielem i Zygmuntem Rozwadowskim „Golgotę” – panoramę o wymiarach 60 x 15 m., uznawaną do dziś za największy obraz o tematyce religijnej na świecie.
Wcześniej „Golgota” wystawiana była z sukcesami w innych miastach, m.in. we Wrocławiu. Gdy przyszedł czas na Warszawę okazało się, że nie ma obiektu, w jakim można by go eksponować. Trzeba było postawić gmach specjalnie dla wystawienia tego dzieła.
Budynek Wielkiej Rewii, Warszawa, ul. Karowa 18a, lata 20-te.
W połowie 1898 miejsce „Golgoty” zajęła panorama bitwy nad Berezyną Wojciecha Kossaka i Juliana Fałata, by w 1901 ustąpić miejsca obrazowi „Napoleon pod piramidami” Wojciecha Kossaka.
W 1902 w podziemiach panoramy otworzono teatr Elizeum łączący rewię z popisami cyrkowymi.
Ostatnią panoramą była wystawiona w 1907 „Bitwa pod Sybinem” Jana Styki.
Później w budynku urządzono wrotnisko, a w 1913 przeznaczone na 2 tysiące miejsc kino.
Przez cały okres międzywojenny w budynku działały różne teatry, między innymi: Stańczyk, Maska, WIELKA REWIA, Comedia.
Sala Wielkiej Rewii, Warszawa, ul. Karowa 18a, lata 20-te.
WIELKA REWIA
Sala Wielkiej Rewiii przy ul. Karowej 18 mogła pomieścić dwa tysiące osób.
W latach dwudziestych była siedzibą teatrów, działała tam też komedia muzyczna. Na początku lat 30 mieściło się w niej kino, a potem dopiero Wielka Rewia, Operetka i Teatr Marii Malickiej.
Odbywało się tam wiele imprez kulturalnych, wielokrotnie występował Chór Dana.
Afisz koncertu w warszawskiej Wielkiej Rewii, 1938 r.
Jednym z ważniejszych wydarzeń muzycznych był jednodniowy Wielki Festiwal Muzyki Lekkiej, który odbył się 26 listopada 1938 r.
Afisz informował o występie najwybitniejszych orkiestr jazzowych, m.in. Franciszka Witkowskiego, Leonarda Ilgowskiego i „Phil” Philipa.
Wśród solistów znaleźli się gitarzysta Wiktor Tychowski oraz wokalista Lothar Lampel. Dyrektorem festiwalu był pianista współpracujący z wieloma zespołami Szymon Kataszek.
Dochód z imprezy przeznaczono na zakup samolotu dla Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
Wielka Rewia ul.Karowa w Warszawie widok współczesny
We wrześniu 1939 roku na rotundę spadły niemieckie bomby. Widok zniszczonej rotundy zachował się na jednym z niemieckich zdjęć lotniczych zrobionych w lipcu 1944 roku, znanych jako seria „Warszawa – Ostatnie spojrzenie” („Warschau – Der letzte Blick”), udostępnionych przez Herder Institut.
Wielka Rewia ul.Karowa w Warszawie widok współczesny
Po zniszczeniach wojennych gmachu nie odbudowano, bo nikt nie widział takiej potrzeby.
Na jej miejscu powstał nowy, zupełnie inny budynek, w którym ulokowano później Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Obecnie mieści się tam m.in. Dom Spotkań z Historią.
Część materiału na podstawie:
https://klubglobtroterawarszawa.com/2020/05/14/rotunda-na-karowej/
| POPRZEDNI | WSZYSTKIE ODCINKI | NASTĘPNY |