11. TYRMAND 1949. Okres katakumbowy

Oprac. Andrzej Rumianowski, fot. Arch. Muzeum Jazzu, Arch. Mary Ellen Tyrmand

POPRZEDNI WSZYSTKIE ODCINKI NASTĘPNY


Rok 2020, uchwałą Sejmu RP, ogłoszony został Rokiem Leopolda Tyrmanda

16 maja 2020 roku przypada setna rocznica urodzin Leopolda Tyrmanda, zaś 19 marca 2020. minęła 35. rocznica jego śmierci.
Leopold Tyrmand to pisarz, literat, a także niestrudzony popularyzator jazzu. Jest patronem Fundacja Muzeum Jazzu przy Polskiej YMCA.
Z okazji Roku Leopolda Tyrmanda, Muzeum Jazzu przedstawia wystawę internetową pt. Stulecie urodzin Leopolda Tyrmanda, wykonaną w oparciu o materiały zgromadzone w Cyfrowym Archiwum Muzeum Jazzu, dzięki ofiarności Matthew Tyrmanda, Mary Ellen Tyrmand
Jerzego Dudusia Matuszkiewicza, we współpracy:
Marcelem Woźniakiem, biografem Leopolda Tyrmanda
Pawłem Brodowskim redaktorem naczelnym Jazz Forum.


Potłuczone płyty w siedzibie łódzkiej YMCA.
Łódź, 1949.

W listopadzie 1948 roku
Walne Zgromadzenie Kompozytorów Polskich

oceniło muzykę jazzową jako
zagrożenie dla prawdziwych wartości muzycznych i godną potępienia.

Dla polskiego jazzu rozpoczął się
OKRES KATAKUMBOWY.

Pierwszym dotkliwym uderzeniem w jazzowe i intelektualne środowisko była w 1949 roku likwidacja Polskiej YMCA.

Do historii przeszedł fakt rozbijania jazzowych płyt przez aktywistów socjalistycznych młodzieżówek.

Wprawdzie Leopold Tyrmand nadal mieszkał w pokoiku przy Konopnickiej 6, w warszawskim budynku Polskiej YMCA (bo nie miał gdzie indziej) ale sąsiedztwo partyjnej chuliganerii nie dawało mu spokoju.


Leopold Tyrmand, Zakopane 1952.
Archiwum Mary Ellen Tyrmand

W Okresie Katakumbowym Tyrmand dużo pisał do gazet, jednak w 1950 roku został usunięty z redakcji Przekroju za komentarz dotyczący stronniczego sędziowania meczu bokserskiego przez radzieckiego sędziego.

Niedługo potem Leopold Tyrmand, dzięki pomocy Stefana Kisielewskiego rozpoczął pracę w Tygodniku Powszechnym.

W 1952 roku Tyrmand rozpoczyna pisanie powieści pt. Siedem dalekich rejsów, której akcja toczy się w Darłowie, podczas trzech dni, wczesną wiosną 1949 roku.
Pisanie przerywa jednak ze względu na ciężką sytuację społeczno-polityczną i brak możliwości wydawniczych.

Powieść ukończył i wydał dopiero w roku 1957, nakładem wydawnictwa Czytelnik ,
jednak cały wydrukowany nakład skonfiskowała cenzura, uzasadniając swoje działania walką z promocją prywatnej inicjatywy i …. pornografii.

Powieść została po raz pierwszy była wydana w 1959 roku, w języku angielskim, jako Seven Long Voyages, później w 1962 roku w języku niemieckim, pod tytułem: Ein Hotel in Darlowo

W 1963 roku w Polsce, Jan Rybkowski nakręcił film Naprawdę Wczoraj, którego scenariusz oparty był na Siedmiu dalekich rejsach. Pierwsze wydanie książki w języku polskim miejsce miało w Londynie w 1975 roku.


Leopold Tyrmand na prywatce w mieszkaniu Andrzeja Trzaskowskiego lata 50.

W marcu 1953 roku, po śmierci Józefa Stalina, w związku z odmową druku tendencyjnego nekrologu , Tygodnik Powszechny został zamknięty i z zachowaniem starej winiety czasopisma, przejęty przez Stowarzyszenie PAX.

Tyrmand oczywiście nie podejmuje pracy w zespole sprzyjającym komunistycznej władzy, skutkiem czego popada w biedę, ale pozostaje w „dobrym towarzystwie”.


POPRZEDNI WSZYSTKIE ODCINKI NASTĘPNY