lip 17 2019

Aleksander Bem

Oprac. Ewa Kałużna

Dzisiaj w nocy zmarł w wieku 71 lat

ALEKSANDER BEM

(ur. 9 grudnia 1948, zm. 17 lipca 2019), perkusista, wokalista, kompozytor, współtwórca i członek zespołów Pięciu, Quorum, Bemibek oraz Bemibem.
Ten, kto nigdy nie słyszał o tych zespołach i o pocztówkach dźwiękowych – nie wie nic o historii polskiej muzyki.

PIĘCIU, grupa z udziałem Aleksandra Bema, to zespół wokalno-instrumentalny, powstały jesienią 1967 w Warszawie, na bazie formacji Leniuchy, założonej w 1965 przez Jana Goethla i Tadeusza Trzcińskiego. Zespół działał przy klubie „Stodoła”.
Pierwszy skład tworzyli:
Jan Goethel – lider, gitara
Mirosław Męczyński – gitara, śpiew
Tadeusz Trzciński – harmonijka ustna, śpiew
Aleksander Bem – perkusja.
Późną jesienią 1967 roku dołączył basista Robert Świercz.

W 1967 zespołowi przyznano kategorię pierwszą, co sprawiło, że stał się popularny. W podsumowaniu roku plebiscytu magazynu „Jazz”, w kategorii Talent Roku grupa zajęła 10 miejsce. W efekcie muzykami zaczęły interesować się bardziej renomowane zespoły, do których po kolei przechodzili członkowie grupy. Pierwsi odeszli Męczyński, Bem i Świercz. Ich miejsca zajęli Mirosław Lasoń (gitara), Włodzimierz Gromek (perkusja) i Bogdan Gorbaczyński (gitara basowa).

Kolejny zespół z udziałem Alka Bema to QUORUM, powstały 1 sierpnia 1969, z inicjatywy Juliusza Loranca i Bolesława Krasuskiego. Grupę początkowo tworzyli:
Sława Mikołajczyk – śpiew
Aleksandra Naumik – śpiew
Bożena Wrona – śpiew
Elżbieta Igras – śpiew
Zbigniew Frankowski – gitara, śpiew
Wiesław Bernolak – gitara basowa
Juliusz Loranc – instrumenty klawiszowe
i Aleksander Bem – perkusja.
Quorum debiutowało w programie telewizyjnym „Kariera”. Później w radiu pojawiła się kompozycja Aleksandra Bema do słów Leszka Moczulskiego „Tylko w snach” https://www.youtube.com/watch?v=AWeNpdlhmdA

W listopadzie 1969 do zespołu dołączył Aleksander Nowacki. W tym samym miesiącu formacja wystąpiła z brytyjskimi The Tremeloes oraz z grupą ABC Andrzeja Nebeskiego, podczas wspólnych koncertów w Warszawie.
Pod koniec 1969 Naumik wyjechała do Norwegii, a jej miejsce zajęła Aleksandra Herman.
Zespół uczestniczył w nagraniu albumu „Kwiat jednej nocy” Alibabek, kierowanych wówczas przez Juliusza Loranca https://www.youtube.com/watch?v=8oFSN9RSjmg

oraz w nagraniu piosenki Skaldów – hymnu piłkarskiego „Górą Górnik” https://www.youtube.com/watch?v=QD6OU289_Ew

W 1970, w Opolu, Quorum odniosło sukces za sprawą humorystycznego, słowno-muzycznego pastiszu „Ach, co to był za ślub” (muz. J. Sikorski, sł. W. Młynarski) https://www.youtube.com/watch?v=eKBpbhElHuU

Piosence przyznano Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i TV, i wkrótce śpiewała ją cała Polska. W nagraniu radiowym udział wzięli zaproszeni muzycy jazzowi – Michał Urbaniak, Janusz Muniak i Jan Ptaszyn Wróblewski https://www.youtube.com/watch?v=mINVqh7nV-0

Przez Quorum przewinęło się wielu muzyków. Próbą kontynuowania działalności był późniejszy skład, m.in. z Renatą Lewandowską, Marysią Głuchowską, Dominikiem Kutą, Janem Mazurkiem i Jerzym Goleniewskim.
Koniec nastąpił wraz z odejściem Jerzego Goleniewskiego i Jana Mazurka do zespołu Breakout.
Quorum nagrało m.in. także takie utwory, jak „Dalekie kraje”, „Sen ogrodów”, „Miła ma”, „Pożegnanie statku” czy „The Ziuta Story” oraz muzykę do kilku filmów.

W grudniu 1970, przy warszawskim klubie „Hybrydy”, powstał zespół BEMIBEK, jako grupa wokalno-instrumentalna, w składzie:
Ewa Bem – śpiew, instrumenty perkusyjne,
Aleksander Bem – śpiew, perkusja, lider zespołu,
Andrzej Ibek – śpiew, fortepian, organy,
Alek Bem i Andrzej Ibek zdobyli już pewną renomę na polskim rynku muzycznym, występując poprzednio w zespołach Quorum (Bem) i Wiślanie ’69 (Ibek).
Wiosną 1971 Bemibek powiększył skład o wytrawnego gitarzystę basowego, Tadeusza Gogosza.

Debiutowali z powodzeniem na forum ogólnokrajowym w marcu 1971, podczas festiwalu Jazz nad Odrą. Zdobyli tam pierwsze miejsce. Kolejnym sukcesem był występ na Spotkaniach Wokalistów Jazzowych ’71 w Lublinie, gdzie zespół został uhonorowany pierwszą nagrodą.
W tym samym roku, podczas festiwalu w Opolu, zostali zauważeni przez krytykę i publiczność, czego świadectwem było wyróżnienie Nagrodą Dziennikarzy.
Również w 1971 zespół wystąpił na Jazz Jamboree w Warszawie.

Jesienią 1971 do formacji dołączył gitarzysta jazzowy, Marek Bliziński. Zarówno Bliziński, jak i Tadeusz Gogosz, wystepowali wcześniej w Szwecji, pod nazwą The Strangers (razem z perkusistą Tomaszem Butowttem).

Bemibek wykonywał muzykę, będącą mieszaniną jazzu, bluesa, bossa novy i rocka. Był jednym z pierwszych polskich zespołów, posługujących się skatem, w dojrzały sposób nawiązującym do tradycji światowej wokalistyki jazzowej.
Na ich repertuar składały się głównie kompozycje Aleksandra Bema, do których teksty pisali popularni autorzy – Elżbieta Horbaczewska, Wojciech Młynarski, Marek Skolarski, Marek Dutkiewicz, Krzysztof Logan Tomaszewski.
Ponadto prezentowali szerokiej publiczności utwory autorstwa kompozytorów jazzowych i około jazzowych, jak Krzysztof Komeda („Matnia”), Zbigniew Namysłowski („Sprzedaj mnie wiatrowi”), Tomasz Stańko, Czesław Bartkowski, Jerzy Bartz, Janusz Stefański, Władysław Jagiełło czy Piotr Figiel. Wystąpili również na płycie Klanu „Mrowisko”. Towarzyszyli Markowi Grechucie podczas występów, w roli chórku.
Nagrali również muzykę filmową.

Najbardzoej popularne piosenki zespołu Bemibek to „Sprzedaj mnie wiatrowi”, „Narwańce polne”, „Panie, co pan!”, „Kolorowe lato”, „Nie bójmy się wiosny”, „Podaruj mi trochę słońca”, „Zawsze mamy siebie”, „With A Little Help From My Friends” https://www.youtube.com/watch?v=wArtvGsW_60

Przypomnijmy występ zespołu Bemibek w Opolu ’72, z piosenką „Podaruj mi trochę słońca” https://www.youtube.com/watch?v=4rn42R63Xts

Nagrania radiowe Bemibek:
1970: „Sprzedaj mnie wiatrowi”, „Słuchaj jak cię woła noc”, „Light My Fire”
1971: „Dzień na szczęście”, „Matnia”, „Narwańce polne”, „Panie, co pan?”, „Jak cicho”, „Baju baj”, „Luli laj”
1972: „Let It Be”, „With A Little Help From My Friends”, „Call Me”, „Oye como va”, „Kolorowe lato”, „Nie bójmy się wiosny”, „Zawsze mamy siebie”, „Podaruj mi trochę słońca”, „Usypianie”, „Michałki fiołkowe”.

Latem 1972 z zespołu odeszli Andrzej Ibek, Tadeusz Gogosz i Marek Bliziński.
Już w nowym składzie, który współtworzyli Tomasz Jaśkiewicz (gitara), Paweł Dąbrowski (gitara basowa) i Mariusz Mroczkowski (pianino, śpiew), Bemibek dał jesienią 1972 cykl koncertów. W czasie nagrań studyjnych grupę wspomagali perkusiści – Władysław Jagiełło, Jerzy Bartz i Andrzej Dąbrowski.
Po raz ostatni pod nazwą Bemibek wystąpili w grudniu 1972, w Gnieźnie, w ramach Poznańskich Muzykaliów.

W marcu 1973 grupa przekształciła się w BEMIBEM. Kontynuowali styl i brzmienie swojej poprzedniczki, z tym, że zorientowani byli bardziej na jazz aniżeli rock. W skład zespołu wchodzili:
Ewa Bem – śpiew, instrumenty perkusyjne
Aleksander Bem – śpiew, perkusja, lider zespołu
Tomasz Jaśkiewicz – gitara
Paweł Dąbrowski – gitara basowa
Mariusz Mroczkowski – pianino, śpiew.
Pierwsze koncerty nowej formacji odbyły się w Warszawie oraz w NRD. Zespół początkowo korzystał z repertuaru grupy Bemibek:
„Sprzedaj mnie wiatrowi” https://www.youtube.com/watch?v=M8EKklyYvg0
„Narwańce polne” https://www.youtube.com/watch?v=y3FC65X8dr4
„Kolorowe lato” https://www.youtube.com/watch?v=JnC0XGrJoG4
„Nie bójmy się wiosny” https://www.youtube.com/watch?v=pxif-SMwi0M
„Podaruj mi trochę słońca” https://www.youtube.com/watch?v=Z-ODfA8fnFM
„Zawsze mamy siebie” https://www.youtube.com/watch?v=u1YWyhoQYFw
Bemibem chętnie wykonywał rownież ówczesne światowe przeboje – „Oye como va” Santany, „Proud Mary” Creedence Clearwater Revival, a później Tiny Turner, czy „You’ve Got a Friend” Jamesa Taylora https://www.youtube.com/watch?v=Xm7QeJnwYf8
i „Po co jechać do Werony?” https://www.youtube.com/watch?v=4eNyw_WIqVo

Na festiwalu w Opolu ’73 grupa przedstawiła także fragment „Suity miejskiej”, z elementami rock and rolla, ballady, bossa novy i popu.

Latem 1973 grupa występowała w sopockim „Non Stopie”.
W październiku gościli w NRD, a następnie występowali podczas Musicoramy. Wreszcie powrócili do swojej kolebki – klubu „Hybrydy”, gdzie przedstawili m.in. nową kompozycję „Już ci nigdy nie przyrzeknę” https://www.youtube.com/watch?v=I2ICHGwxqyY

W marcu 1974 zespół zrealizował swój debiutancki album – „Bemowe frazy” (reedycja 2007). Na jego zawartość złożyły się nowe kompozycje, głównie Aleksandra Bema, oraz utwory z czasów istnienia grupy Bemibek. W nagraniu wzięli udział zaproszeni goście – Marek Bliziński (gitara klasyczna i dwunastostrunowa), Jan Jarczyk (piano Fendera), Wojciech Kowalewski (kongi, instrumenty perkusyjne), Jarosław Bem (instrumenty perkusyjne, śpiew) oraz zespół instrumentalny Tomasza Ochalskiego https://www.youtube.com/watch?v=SFflIXp8gdI

Pocztówki dźwiękowe zespołu Bemibem:
1973: „Śnieżna samba”
1974: „I’ll Never Fall In Love Again” / „You’ve Got a Friend”
1974: „Kolorowe lato” / „Grey Seal” (Elton John)
1974: „Śnieżna samba”
Nagrania radiowe:
1973: „Zawsze mamy siebie” (w jęz. niemieckim), „Podaruj mi trochę słońca” (w jęz. niemieckim), „Śnieżna samba”, „Po co jechać do Werony?”
1974: „You’ve Got a Friend”, „I’ll Never Fall In Love Again”, „Baśń o miłości”, „Zobacz czyje imieniny” https://www.youtube.com/watch?v=kSNAK1mYgoo
„Babulka” https://www.youtube.com/watch?v=iKg0g1Wd-Nc

Wiosną 1975 Tomka Jaśkiewicza zastąpił Wojciech Waglewski.
Wkrótce jednak nadszedł zmierzch zespołu Bemibem, gdyż Ewa Bem skoncentrowała się na karierze solowej.
Ostatecznie grupa została rozwiązana w 1977.

W 1991, po ponad dwudziestu latach od założenia, reaktywowano zespół Bemibek. W jego skład tym razem weszli:
Ewa Bem – śpiew
Kasia Kowalska – śpiew, instrumenty perkusyjne)
Andrzej Ibek – pianino, śpiew
Aleksander Bem – perkusja, śpiew
Paweł Dąbrowski – gitara basowa
Dariusz Kozakiewicz – gitara
Sławomir Piwowar – instrumenty klawiszowe
Henryk Miśkiewicz – saksofon.
O tym, iż zespół nie stracił nic ze swej witalności i muzykalności mogli przekonać się widzowie koncertów reaktywowanej formacji. „Odnowiony” Bemibek wystąpił 9 listopada 1991 podczas jubileuszowego koncertu w Programie III PR oraz podczas festiwalu w Opolu w latach 1992 i 1993.

W marcu 1993, w Rozgłośni PR w Łodzi, nowa formacja nagrała materiał na płytę „Dziennik mej podróży”. Album wypełniły kompozycje Aleksandra Bema i Andrzeja Ibeka, w wykonaniu Ewy Bem. Teksty napisali Magda Czapińska, Wojciech Młynarski i Jacek Korczakowski.
Na płycie wystąpili:
Ewa Bem – śpiew
Aleksander Bem – instrumenty perkusyjne, śpiew
Andrzej Ibek – śpiew, pianino
Jerzy Bartz – perkusja
Paweł Dąbrowski – gitara basowa
Leszek Matecki – gitara
Henryk Miśkiewicz – saksofon altowy
Sławomir Piwowar – instrumenty klawiszowe.
Posłuchajmy:
„Powrotna Bossa Nova” https://www.youtube.com/watch?v=nwVMiDodn5A
„Samba spoko” https://www.youtube.com/watch?v=FodPgvjYuHA
„Na sercu znów jakoś lżej” https://www.youtube.com/watch?v=ymwrTQu9bk4
„Już cię nie kocham” https://www.youtube.com/watch?v=JHtwSLeOxpQ
„Dziennik mej podróży” https://www.youtube.com/watch?v=Uy8cl-mDN6E

Do chwili obecnej utwory zespołów Bemibek oraz Bemibem ukazały się na kompilacjach:
1972: Dyskoteka 4
1973: Premiery Opole ’73
1974: Dyskoteka 7
1975: Dyskoteka 8
1992: Bemibem-Bemibek
1999: Złota kolekcja – Podaruj mi trochę słońca
2007: Polish Funk
2008: Why Not Samba?
2009: 40 przebojów. Lata 70.
2011: Lata 70. Największe przeboje
2016: Sprzedaj mnie wiatrowi

R.I.P. Alek Bem

By Andrzej Rumianowski • archiwum_x, Odeszli •