cze 12 2019

Chick Corea

Oprac. Ewa Kałużna

12 czerwca 2019r. swoje 78. urodziny świętuje amerykański pianista jazzowy, klawiszowiec, kompozytor. Jest rzadkością w swojej biegłości grania, zarówno na klawiszach, jak i syntezatorach, oraz jednym z pierwszych, którzy w pełni wykorzystali potencjał instrumentów elektronicznych –

CHICK COREA

(właśc. Armando Anthony Corea; ur. 12 czerwca 1941).
Jest jednym z pionierów jazz fusion, a wśród gatunków, na które znacząco wpłynął, można wymienić post-bop, jazz latynoski, free jazz, jazz awangardowy oraz jazz klasyczny. Wymieniany jest wśród mistrzów jazzu i porównywany do Herbie’ego Hancocka, McCoya Tynera i Keitha Jarretta, jako najbardziej wpływowy klawiszowiec jazzowy XX w.

Chick Corea zdobył 22 nagrody Grammy i był nominowany do tej nagrody 64 razy https://www.grammy.com/grammys/artists/chick-corea
Laureat NEA Jazz Masters Award w 2006.
Jest promotorem scjentologii.

„Żaden muzyk nie wykorzystał koncepcji fusion z taką różnorodnością, inteligencją oraz nieskazitelnym smakiem jak Chick Corea” – napisał Len Lyons, znany autor i krytyk jazzowy, w swojej książce „101 najlepszych albumów jazzowych (The 101 Best Jazz Albums)”. Renomowany amerykański magazyn „Downbeat” nazwał Coreę „najbardziej różnorodną i nieprzewidywalną postacią w jazzie”.
Jego znakiem szczególnym w muzyce jest wielobarwna liryczność, przepełniona akordami dominantowymi, dynamiczne figuracje chromatyczne i pasaże, oparte na akordach zmniejszonych, oraz „ogniste” rysowanie fraz. Jest także rozpoznawany z uwagi na swoje niepowtarzalne brzmienie elektroniczne czy techniki eksperymentalne, jak np. szarpanie strun pianina, a czasem traktowanie go jako instrumentu perkusyjnego.

Niektórzy krytycy twierdzą, iż karierę Corei charakteryzują sporadyczne, mało ciekawe przestoje, podczas których powstają słabe, pisane pod publikę dzieła na pokaz. Jego ogromna dyskografia otrzymała zaskakująco dużą ilość dość kiepskich recenzji w dwóch największych amerykańskich magazynach jazzowych. Mniej cenione albumy nie są jednak w stanie przesłonić imponującego dorobku całej twórczości Chicka Corei.
Pośród muzyków, którzy wpłynęli na Coreę, wymienia się Mozarta, Beethovena, Arta Tatuma, Theloniousa Monka, Billa Evansa oraz, przede wszystkim, Buda Powella.
Do najważniejszych momentów swojej kariery Corea może zaliczyć współpracę z Milesem Davisem podczas nagrania albumu „Bitches Brew” w 1969 oraz utworzenie grupy, będącej kamieniem milowym fusion – Return to Forever.

Takie standardy jazzowe, jak „Spain” https://www.youtube.com/watch?v=IWBkVucVMCY
„La Fiesta” https://www.youtube.com/watch?v=8eVuwsimbtw
„Now He Sings, Now He Sobs” https://www.youtube.com/watch?v=29WR8prMC7M
„Armando’s Rhumba” https://www.youtube.com/watch?v=O4V7uPv2rzg
czy „Matrix” https://www.youtube.com/watch?v=9Y9ExiBfODo
– to tylko nieliczne spośród wielu, które skomponował Corea.

Chick Corea posiada korzenie włoskie i hiszpańskie. Jego ojciec Armando, zawodowy trębacz jazzowy, przewodził Original Dixieland Jazz Band w latach 30. i 40. To on zapoznał Chicka z grą na pianinie, gdy chłopiec miał zalewdie 4 lata. Ogromna kolekcja jazzowa ojca, jego zawód, znajomi – to wszystko sprawiło, iż syn był dosłownie otoczony jazzem, co na zawsze ukształtowało przyszłego muzyka.
Fakt, iż czas jego dorastania przypadł na okres bebopu, sprawił, że właśnie gwiazdy i pionierzy bebopu, jak Dizzy Gillespie, Charlie Parker, Bud Powell, Horace Silver czy Lester Young, odcisnęli niebywałe piętno na Corei, co u późniejszego, dojrzałego pianisty słychać bardzo wyraźnie.
Mając 8 lat, Chick podjął także naukę gry na perkusji, co umożliwiło mu później obchodzenie się z fortepianem trochę jak z instrumentem perkusyjnym.
Wartym wspomnienia jest wpływ pianisty koncertowego Salvatore Sullo, pod okiem którego ośmioletni Corea zaczął się szkolić, i który to zapoznał go z muzyką klasyczną, oraz rozbudził w nim zainteresowanie kompozycją muzyczną.
Gdy w szkole średniej Chick dostał od ojca czarny smoking, jako początkujący pianista występował z zespołami Mongo Santamarii, Williego Bobo, Blue Mitchella oraz Stana Getza.

Jako pełnoprawny lider zadebiutował w 1966 albumem „Tones for Joan’s Bones”, w trio ze Steve’em Swallowem (bass) i Joe Chambersem (drums) https://www.youtube.com/watch?v=1rTH-J3lYe8

Dwa lata później ukazał się, nagrany w trio z Royem Haynesem i Miroslavem Vitousem, krążek „Now He Sings, Now He Sobs” – do dziś uważany za klasyczny https://www.youtube.com/watch?v=lIR7rX9ka4g

Pod koniec lat 60. Corea zastąpił Herbie’ego Hancocka w zespole Milesa Davisa. Bez wątpienia ten okres należy zaliczyć do najważniejszych momentów w karierze artysty. W zespole Davisa Corea eksperymentował z użyciem instrumentów elektrycznych, głównie elektrycznego fortepianu.
Chick Corea uczestniczył w nagraniu 13 albumów Milesa Davisa, m.in. tak ważnych, jak „Filles De Kilimanjaro” (1969)
https://www.youtube.com/watch?v=noUs3NfC07o

„In A Silent Way” (1969) https://www.youtube.com/watch?v=YHesqaMhh34

„Bitches Brew” (1970), uważanego za pierwsze połączenie jazzu i rocka https://www.youtube.com/watch?v=SbCt-iXIXlQ

„Miles Davis at Fillmore: Live at the Fillmore East” (1970) https://www.youtube.com/watch?v=nm_HpohWGSY

czy „Live-Evil” (1971) https://www.youtube.com/watch?v=n_sDYPbiwMA

Kolejnym ważnym etapem w karierze pianisty było sformowanie grupy Return to Forever – jednej z najważniejszych grup jazz fusion w historii. W 1974 współpracę z zespołem podjął Al Di Meola. Rockowo zorientowane brzmienie, wpływy elektroniki i genialne jazzowe improwizacje potwierdziły wyjątkowość Chicka Corei.
Ich pierwszy album – „Return to Forever” – ukazał się w 1972. Płyta ta często określana jest jako jeden z klasyków jazzu elektrycznego. Album został nagrany w składzie:
Chick Corea – elektryczne pianino
Stanley Clarke – kontrabas, gitara basowa
Joe Farrell – flet, saksofon
Airto Moreira – perkusja
Flora Purim – wokal, instrumenty perkusyjne
https://www.youtube.com/watch?v=NndDk_BMF4w

Na tym albumie znalazły się słynne utwory Corei – „Crystal Silence” https://www.youtube.com/watch?v=5gXz9RndzzY
i „La Fiesta” https://www.youtube.com/watch?v=8eVuwsimbtw

Kompozycja Corei „Spain”, która pojawiła się na albumie „Light as a Feather” z 1972, jest jego najbardziej popularnym utworem, który został później nagrany przez wielu artystów https://www.youtube.com/watch?v=sEhQTjgoTdU

W składzie Return to Forever pojawiało się wielu znakomitych muzyków, jak Joe Farrell, Airto Moreira, Flora Purim, Bill Connors, Steve Gadd, Mingo Lewis, Earl Klugh, Al Di Meola, Gerry Brown, Harold Garrett, Gayle Moran, James E. Pugh, John Thomas, James Tinsley czy Ron Moss.

Po rozpadzie Return To Forever w 1977, Corea położył nacisk na występy akustyczne. Pojawiał się wówczas w wielu konfiguracjach, grając m.in. z Herbie’em Hancockiem czy z Michaelem Breckerem –
Chick Corea & Herbie Hancock Live 1985 https://www.youtube.com/watch?v=22i57u2eMDE
Chick Corea & Michael Brecker Live https://www.youtube.com/watch?v=dFIBoT9GP8c

Return to Forever reaktywował się w 1983, a następnie w 2010. Zespół istnieje do dziś. Aktualny skład:
Chick Corea – instrumenty klawiszowe (1972-1977, 1983, 2008, 2010-obecnie)
Stanley Clarke – bas (1972-1977, 1983, 2008, 2010-obecnie)
Lenny White – perkusja (1973-1976, 1983, 2008, 2010-obecnie)
Frank Gambale – gitara (2010-obecnie)
Jean-Luc Ponty – skrzypce (2010-obecnie)

Najnowszy album zespołu pochodzi z 2012 – „The Mothership Returns”, i został nagrany z udziałem Jeana-Luca Ponty’ego https://www.youtube.com/watch?v=poqoxLZlZrI

Założony przez Chicka Coreę w 1985 The Elektric Band kontynuował poszukiwania Return To Forever, stając się kolejnym z wielu zespołów Corei, które odcisnęły piętno na współczesnym jazzie. Grupa występowała w składzie John Patitucci, Frank Gambale, Eric Marienthal oraz Dave Weckl –
Chick Corea Elektric Band – „Elektric City” Official 1986 https://www.youtube.com/watch?v=sSJYlfHjrTE

Największe uznanie publiczności jazzowej przyniosły Corei koncerty w małych składach, zarówno w triach firmowanych jego nazwiskiem, a współtworzonych przez często zmieniających się basistów i perkusistów (m.in. Miroslav Vitouš i Roy Haynes, Eddie Gómez i Paul Motian, Avishai Cohen i Jeff Ballard, Christian McBride i Steve Gadd, John Patitucci i Antonio Sánchez), jak i w duetach – z Garym Burtonem, Bélą Fleckiem, Bobbym McFerrinem czy Herbie’em Hancockiem.

Z basistą Patituccim oraz perkusistą Dave’em Wecklem Corea założył Akoustic Trio https://www.youtube.com/watch?v=YgnNQlc7yjc

W latach 1996-1997 pianista koncertował ze znakomitym składem, m.in. z Kennym Garrettem i Wallace’em Roneyem, odgrywając własne wersje standardów Buda Powella oraz Theloniousa Monka https://www.youtube.com/watch?v=kS4mFrMhuxA

W drugiej części swojej kariery Corea bardziej zainteresował się współczesną muzyką klasyczną. Skomponował swój pierwszy koncert fortepianowy i adaptację autorskiego utworu „Spain” na pełną orkiestrę symfoniczną. Wykonał go w 1999 z London Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=QOV0pJe1_8Y

Corea wkroczył w XXI wiek z solowymi albumami: „Solo Piano: Originals” oraz „Solo Piano: Standards” (2000) https://www.youtube.com/watch?v=xmjG2vwHgDM
Kolejne krążki to: „Past, Present & Futures” (2001)
https://www.youtube.com/watch?v=90oTlHmjNcM
„Rendezvous In New York” (2003) https://www.youtube.com/watch?v=vwmvqKuAiRw
„To the Stars” (2004) https://www.youtube.com/watch?v=UbaFKuhypjo
oraz „The Ultimate Adventure” (2006) https://www.youtube.com/watch?v=1bWW7XRA410
W 2007 ukazało się aż pięć albumów w jednym cyklu – „Chick Corea Five Trios” https://www.youtube.com/watch?v=xltTOIREdGw
W 2008 premierę miał, nagrany w duecie z Garym Burtonem, album „The New Crystal Silence”. Krążek ten został nagrodzony Grammy https://www.youtube.com/watch?v=5ewL8Ysh0Oc

Dyskografia: https://en.wikipedia.org/wiki/Chick_Corea_discography

Chick Corea wydał prawie 100 albumów jako lider lub współlider, uczestniczył w nagraniu 15 albumów z zespołami Circle oraz Return to Forever, 13 albumów z Milesem Davisem, zaś jako sideman wystąpił na ponad 50 albumach, m.in. takich wykonawców, jak Anthony Braxton, Ron Carter, Stanley Clarke, Larry Coryell, Richard Davis, Stan Getz, Herbie Hancock, Joe Henderson, Chaka Khan, Pete La Roca, Airto Moreira, Wayne Shorter, Gábor Szabó, Miroslav Vitous, Dee Dee Bridgewater.

W 2018 ukazał się album studyjny Chicka Corei „Chinese Butterfly”, nagrany ze Steve’em Gaddem. Po raz pierwszy ci dwaj muzycy wspólnie stanęli na czele zespołu. W jego składzie znalazły się znakomitości – Lionel Loueke, Steve Wilson, Carlitos Del Puerto, Luisito Quintero oraz Philip Bailey.
„Nieczęsto spotyka się artystów, którzy mogą pochwalić się 50-letnią znajomością. Muzyczna więź między wirtuozem fortepianu Chickiem Coreą, a mistrzem perkusji Steve’em Gaddem jest absolutnie wyjątkowa – pięć dekad po pierwszym spotkaniu Corea i Gadd stworzyli jeden z najbardziej twórczych albumów w karierze. Funkujące tematy, liryczne, piękne melodie oraz improwizacje, które przywodzą na myśl ducha muzyki hiszpańskiej na nowo definiują pojęcie jazzu bez granic.
Krążek „Chinese Butterfly” jest spełnieniem marzeń obu artystów, którzy od dawna planowali bardziej intensywną współpracę. Jak wspomina Gadd, „za każdym razem, kiedy wpadaliśmy na siebie z Chickiem, rozmawialiśmy o wspólnym projekcie. Wreszcie, po wielu latach, obaj znaleźliśmy na to czas”.
Corea i Gadd po raz pierwszy trafili na siebie w 1965, kiedy Chick gościnnie wziął udział w koncercie Chucka Mangione, z którym na bębnach grał wówczas Gadd. Dziesieć lat później Corea miał już status jednego z najbardziej wpływowych klawiszowców i kompozytorów swojego pokolenia, zaś Gadd stał się jednym z najbardziej rozchwytywanych perkusistów.
„Zawsze najbardziej pociągało mnie tworzenie muzyki na zespół. Tym razem, byłem jeszcze bardziej podekscytowany. Chciałem usłyszeć, co Steve zrobi z moim utworami” – mówi Corea. „Kiedy zagraliśmy pierwsze dwa, zabrzmiało to tak dobrze, że musieliśmy pójść za ciosem”.
Choć to Corea jest kompozytorem większości utworów (jedyne wyjątki to „Chick Chums” Johna McLaughlina i „Wake-Up Call”, którego współautorem jest Loueke), pianista utrzymuje, że za efekt końcowy odpowiada cały zespół, prowadzony przez doskonałą grę perkusyjną Gadda. „To wspólne dzieło. Ja piszę muzykę, Steve nadaje jej rytm, będący kręgosłupem zespołu. W mojej muzyce, rytm jest wszystkim – bez niego nie ma życia” – konkluduje Corea https://www.jazzarium.pl/…/p%C5%82yta-chinese-butterfly-czy…

Chick Corea & Steve Gadd – „Chinese Butterfly” from the album „Chinese Butterfly”, 2018 https://www.youtube.com/watch?v=4OACPDaHIYQ
Chick Corea & Steve Gadd – „Like I Was Sayin’ ” from The album „Chinese Butterfly”, 2018 https://www.youtube.com/watch?v=r1n0mJI-K4U

28 czerwca 2019 ukaże się najnowszy album – „Chick Corea The Spanish Heart Band – Antidote”, nagrany z ośmioosobowym zespołem mistrzów flamenco:
Carlitos Del Puerto – bass
Marcus Gilmore – drums
Michael Rodriguez – trumpet
Steve Davis – trombone
Jorge Pardo – saxophone, flute
Luisito Quintero – percussion
Nino Josele – guitar
Nino de los Reyes – dancer https://www.youtube.com/watch?v=rCYikWvMJRk
Zapowiedź albumu https://www.youtube.com/watch?v=ObTSky9tG8c

Chick Corea wielokrotnie odwiedzał Polskę. 21 kwietnia 2018 wystapił w Gliwicach, 1 lipca 2018 – podczas Szczecin Music Fest w Filharmonii w Szczecinie, a w listopadzie – podczas festiwalu Jazztopad we Wrocławiu https://www.wroclaw.pl/festiwal-jazztopad-2018-program-gwia…

Posłuchajmy także:
Chick Corea & Big Band Katowice – „La Fiesta” Live 1980 https://www.youtube.com/watch?v=Ek9U0MENFOY

Chick Corea, Roy Haynes, Miroslav Vitous – Live at the White House 1982 https://www.youtube.com/watch?v=8OJyVXXWwDc

Chick Corea – „Round Midnight”, Solo Piano 1983 https://www.youtube.com/watch?v=XSJvJVSxoTo

„La Fiesta” Live 1988
Chick Corea – piano
John Patitucci – bass
Dave Weckl – drums https://www.youtube.com/watch?v=8eVuwsimbtw

Chick Corea & Friends – Newport Jazz Festival , Full Concert Live 1996 https://www.youtube.com/watch?v=klZDJmV6MVg

„Spain” Live At Montreux 2004
Chick Corea – keyboards
Frank Gambale – guitar
Eric Marienthal – sax
John Patitucci – bass
Dave Weckl – drums https://www.youtube.com/watch?v=IWBkVucVMCY

„The Ultimate Adventure” Full Album, Live in Concert 2007 https://www.youtube.com/watch?v=LmOttylqBbM

Return To Forever – Chick Corea, Stanley Clarke, Al Di Meola, Lenny White at Jazzaldia Festival, Live 2008 https://www.youtube.com/watch?v=22xWkp4jspU

Chick Corea & Gary Burton – „Armando’s Rhumba” Live 2011
Chick Corea – piano
Gary Burton – vibraphone https://www.youtube.com/watch?v=VRSjLkj0VMw

Chick Corea at Lincoln Center Orchestra, Full Concert (od 17:40 min) Live 2013 https://www.youtube.com/watch?v=14QCVVSz-PI

„Now He Sings, Now He Sobs”, Live 2015
Chick Corea – piano
Miroslav Vitous – bass
Roy Haynes – drums https://www.youtube.com/watch?v=29WR8prMC7M

The Chick Corea Elektric Band at JazzTM in Timisoara, Live 2017 https://www.youtube.com/watch?v=ugWxOtDjxvo

The Corea & Steve Gadd Band – „Night Streets” Live in Buenos Aires 2017 https://www.youtube.com/watch?v=5L5gfEMVX0U

Chick Corea Akoustic Band feat. John Patitucci & Dave Weckl – Heineken Jazzaldia, San Sebastian, Spain, Live 2018 https://www.youtube.com/watch?v=H-gA2pYa_N4

Bobby McFerrin & Chick Corea – „Circlesong Improvisation” Verbier Summer Festival, Live 2018
Bobby McFerrin – vocals
Chick Corea – piano, percussion
Avishai Cohen – bass
Jeff Ballard – drums https://www.youtube.com/watch?v=cz4iqKW_5yU

Chick Corea Solo at Fondation Louis Vuitton, Paris, Live 2018 https://www.youtube.com/watch?v=Wd8RhKhb8W8

HAPPY 78th BIRTHDAY to CHICK COREA !!!

By Andrzej Rumianowski • archiwum_x, URODZINY •