mar 26 2025

Jan „Ptaszyn” Wróblewski

---

Oprac. Radosław Czapski. Źródło: culture.pl. Autor: Anna Iwanicka-Nijakowska, grudzień 2007; aktualizacja: Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, listopad 2010, marzec 2019, MG.

---

Jan Ptaszyn Wróblewski / 9. Lublin Jazz Festiwal. O jazzie i sztuce muzyki – opowiada Jan Ptaszyn Wróblewski, lider projektu Polish Jazz Quartet, wydanego w kultowej serii Polish Jazz.

---

Obok działalności muzyka jazzowego przez lata zajmujował się kompozycją. Już w latach 70. napisał kilkanaście piosenek m.in. dla Andrzeja Dąbrowskiego, Ewy Bem, Łucji Prus, Maryli Rodowicz, Andrzeja Zauchy, zespołu Alibabki, m.in. „Moja mama jest przy forsie”, „Zdzich”, „Rosołek”, „Kolega Maj”, „Dom w malwy malowany”, „Czy to ładnie leniem być”, „Mieć osiemnaście lat”, „Nieśmiałe panie śmiałych snów”, „Ulice wielkich miast”. Dwie uzyskały główne nagrody podczas Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu – „Zielono mi” w 1970 roku oraz „Żyj kolorowo” w 1979 roku. W tym czasie zaczął także komponować utwory symfoniczne. W 1967 roku na konkursie kompozytorskim w Pradze jego utwór „Krzysztof Komeda’s Talking to the Band” otrzymał III nagrodę. W 1975 w Filharmonii Narodowej w Warszawie odbyła się premiera kompozycji Wariant warszawski na wielką orkiestrę symfoniczną i kwartet jazzowy w wykonaniu Tomasza Stańki, Zbigniewa Namysłowskiego, Bronisława Suchanka i Czesława Bartkowskiego. W kolejnych latach powstały m.in. „Maestoso Combiato” na orkiestrę i saksofon barytonowy solo, wykonywany wielokrotnie przez Henryka Miśkiewicza, orkiestrowe „Czytanki muzyczne” oraz zamówiony przez Wojciecha Rajskiego „G-man” na orkiestrę kameralną i klarnet. W 2000 roku dla Miśkiewicza jako solisty powstała „Altissimonica” na improwizujący saksofon altowy i wielką orkiestrę symfoniczną, której premiera miała miejsce tego samego roku w Filharmonii Wrocławskiej, a nagranie płytowe – w 2004 w wykonaniu Polskiej Orkiestry Radiowej pod dyrekcją Zbigniewa Graca. Również w Filharmonii Wrocławskiej prawykonany był – w 2006 roku – koncert na saksofon tenorowy i orkiestrę „Coexistence”.

Jan Ptaszyn Wróblewski jako aranżer współpracował w latach 80. z orkiestrami radiowymi, m.in. z Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji pod dyrekcją Jana Pruszaka, z którą realizował wspomniane koncerty symfoniczne, Orkiestrą Studia S-1 i big-bandem Andrzeja Trzaskowskiego.

Dokonał wielu nagrań, a jego dyskografia obejmuje kilkanaście albumów autorskich i kilkadziesiąt płyt, w realizacji których brał udział.

Przez niemal pół wieku zajmował się też popularyzacją muzyki jazzowej. Od 1970 prowadził własną audycję – „Trzy kwadranse jazzu” w Programie 3 Polskiego Radia. Realizował również autorskie programy telewizyjne, m.in. „Jan Ptaszyn Wróblewski prezentuje”.

Jan Ptaszyn Wróblewski był laureatem „Złotego Saksofonu” – nagrody magazynu „Dookoła Świata” (1958), Nagrody im. Mateusza Święcickiego (1996) oraz honorowej „Złotej Tarki” (2000). Kilkakrotnie zwyciężał w ankietach magazynu „Jazz Forum” w kategorii saksofon barytonowy (1983-88 i 1992-2001) oraz aranżer (1992-2001). W 1998 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2007 Akademia Fonograficzna ZPAV uhonorowała go statuetką „Złotego Fryderyka 2006” za całokształt twórczości. W 2007 z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. W 2012 został laureatem Dorocznej Nagrody Ministra Kultury w dziedzinie muzyki. Otrzymał także Paszport Polityki za 2016 jako Kreator Kultury. W tym samym roku dołączył do grona laureatów Nagrody Honorowej Koryfeusz Muzyki Polskiej.

W 2016 obchodził podwójny jubileusz – 80-lecia urodzin i 60-lecia pracy artystycznej.

W 2006 nakładem wydawnictwa Książka i Wiedza ukazała się książka o Janie Ptaszynie Wróblewskim autorstwa Jacka Wróblewskiego – „Globtroter”.

Wybrane kompozycje:

• Krzysztof Komeda’s Talking to the Band
• Wariant warszawski na wielką orkiestrę symfoniczną i kwartet jazzowy
• Maestoso Combiato na orkiestrę i saksofon barytonowy solo
• Czytanki muzyczne na orkiestrę
• G-man na orkiestrę kameralną i klarnet
• Altissimonica na improwizujący saksofon altowy i wielką orkiestrę symfoniczną
• Coexistence na saksofon tenorowy i orkiestrę

Muzyka do wybranych filmów:

• Pan Anatol szuka miliona w reż. Jana Rybkowskiego (1958)
• Jej portret w reż. Mieczysława Waśkowskiego (1974)
• Niech żyje miłość w reż. Ryszarda Bera (1991)

Wybrana dyskografia:

• „Sextet Komedy: Festiwal Jazzowy Sopot” (1956)
• „All Stars Swingtet” (1958)
• „Jazz Believers” (1958)
• „Newport International Youth Band” (1958)
• „Quintet Ptaszyna Wróblewskiego” (1960)
• „Jazz Outsiders” (1961)
• „Kwintet Jerzego Miliana + Jan Ptaszyn Wróblewski” (1961)
• „Ballet Etudes:The Music of Komeda” (1962)
• „Kwintet Andrzeja Kurylewicza” (1963)
• „Polish Jazz Quartet” (1964)
• „Ptaszyn Wróblewski Quartet” (1965)
• „Studio Jazzowe Polskiego Radia” (1969)
• „Krzysztof Sadowski” (1970)
• „Krzysztof Komeda Poljazz Serie” (1956-72)
• „Mieczysław Kosz” (1970)
• „Koncert podwójny na 5 solistów i orkiestrę” (1972)
• „Sweet Beat” (1972)
• „Sprzedawcy glonów” (1973)
• „Mainstream” (1973)
• „SPPT Chałturnik” (1974)
• „SPPT Chałturnik: Kto tak pięknie gra” (1975)
• „Interjazz” (1976)
• „Skleroptak” (1976)
• „Kisa Magnusson & Mainstream” (1977)
• „Jam Session w Akwarium 1” (1978)
• „Flyin’ Lady” (1978)
• „Z lotu Ptaka” (1981)
• „Grand Standard Orchestra” (1982)
• „New Presentation” (1983)
• „Interjazz: Milan Svoboda & the Polish-Czech Big Band” (1985)
• „Jan Ptaszyn Wróblewski: Polish Jazz” (1989)
• „Czwartet-Live in Hades” (1993)
• „Made in Poland” (1995)
• „Henryk Wars Songs” (1998)
• „Bielska Zadymka Jazzowa” (1999)
• „Jazz Trio & Jan Ptaszyn Wróblewski” (2003)
• „Blues z drobiu” (2005)
• „Real Jazz” (2005)
• „Supercalifragilistic” (2007)
• „Moi pierwsi mistrzowie: Komeda/Trzaskowski/Kurylewicz” (2014)

By Radosław Czapski • Index-Down, URODZINY •