lip 2 2019

Józef Skrzek

Oprac. Ewa Kałużna

2 lipca 2019. swoje 71. urodziny świętuje multiinstrumentalista, wokalista, kompozytor, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego rocka progresywnego i elektronicznego, współzałożyciel legandarnej grupy SBB,

JÓZEF SKRZEK

(ur. 2 lipca 1948).
Gra głównie na instrumentach klawiszowych, ale także na gitarze basowej, banjo, harmonijce ustnej, kontrabasie, instrumentach perkusyjnych.

Od najmłodszych lat pobierał lekcje gry na fortepianie. W 1967 ukończył Średnią Szkołę Muzyczną w Katowicach, w klasie fortepianu (drugi instrument – skrzypce).

Rozpoczął karierę w 1969, od grupy Mariolaine & Swinging Soul Corporation (później Mariolaine Suggestic, Hard Road), która towarzyszyła wokalistce z Indonezji, Mariolaine. Była to międzynarodowa supergrupa, działająca w latach 1969-1972. W początkach działalności formacja występował z samodzielnym recitalem, w ramach bloku koncertów grupy Breakout. Zespół tworzyli wówczas Mariolaine (śpiew), Józef Skrzek (pianino), Albin Biskupski (gitara basowa) i Jerzy Tumidajski (perkusja). Hard Road nie zdołał przebić się jednak do czołówki, i rozwiązał się w 1972.

W tym samym czasie Józef Skrzek współpracował także z grupą Breakout oraz z grupami górnośląskimi – Ślężanie i Ametysty.

Na początku 1970 Skrzek został oficjalnie stałym członkiem zespołu Breakout, grając na pianinie, gitarze basowej oraz śpiewając. W sierpniu 1969 do zespołu został przyjęty na miejsce gitarzysty basowego Piotr Nowak, jednak już na początku 1970 zastąpił go Józef Skrzek. W tym okresie zespół również rozstał się z Franciszkiem Walickim, współtwórcą sukcesów grupy.
W 1970 grupa coraz częściej była krytykowana przez media za muzykę prozachodnią i długie włosy. W końcu doprowadziło to do całkowitego zakazu emitowania utworów w radiu i telewizji. Jednak w marcu udało się nagrać płytę „70a”, z udziałem Józefa Skrzeka https://www.youtube.com/watch?v=OpiPes3XPOg
Józef Skrzek opuścił Breakout w grudniu 1970.

W 1971 założył zespół Silesian Blues Band, w którym grali także Apostolis Anthimos – gitara i Jerzy Piotrowski – perkusja. „To wielkie szczęście, że powstał ten projekt, bowiem właśnie SBB stworzyło całkiem nowy nurt w muzyce polskiej, a może i światowej. Multiinstrumentalista oraz kompozytor, Józef Skrzek, zademonstrował światu nową formułę muzyki uniwersalnej, ze słowiańską romantyką oraz buntowniczą dynamiką rocka” http://skrzek.com/biografia

Silesian Blues Band „Go-Go-Lowiec” 1972 https://www.youtube.com/watch?v=zVgBFhXfVzY

W latach 1972-1973 trzej muzycy współpracowali z Czesławem Niemenem, Helmutem Nadolskim i Andrzejem Przybielskim, pod nazwą Grupa Niemen, nagrywając kolejno albumy: „Strange Is This World” 1972 https://www.youtube.com/watch?v=ISd408YewM4

„Ode to Venus” (bez udziału Nadolskiego i Przybielskiego) 1973 https://www.youtube.com/watch?v=Niqe2nLYTac

„Niemen Vol. 1” i „Niemen Vol. 2” (oba albumy połączono w CD jako „Marionetki”) 1973 https://www.youtube.com/watch?v=cD_5bNK3FhI

Czesław Niemen and SBB – Live in Helsinki 1973, Full Performance https://www.youtube.com/watch?v=9inYhks_4DE
Niemen & SBB – „Dziwny jest ten swiat”, Live in Helsinki 1973 https://www.youtube.com/watch?v=jiAspX_lHls

W 1974 Józef Skrzek reaktywował zespół Silesian Blues Band, który został przemianowany na SBB.
W tym samym roku ukazał się ich debiutancki koncertowy krążek – „SBB”, nasuwający w warstwie brzmieniowej skojarzenia z formacją Cream oraz Jimim Hendriksem https://www.youtube.com/watch?v=xi46tW0FsLM

SBB – „Stormy Bay”, Live in Karlstad 1975 https://www.youtube.com/watch?v=1nvSvA3EKXg
SBB – „Follow My Dream”, Live 1975 https://www.youtube.com/watch?v=Pm4o0PbBow0
SBB – „Moja ziemio wyśniona” – „Wish”, Live in Warsaw 1979 https://www.youtube.com/watch?v=tDaV-KCjZUU
SBB – „Going Away” Live 1979 https://www.youtube.com/watch?v=iAr59xBqFIo

W pierwszych dziewięciu latach działalności SBB faktycznie burzyło – zburzyło m.in. wszelkie konwencje rynkowe. Nagrali kilkanaście płyt w wielu krajach, sprzedali kilka milionów krążków. Wydawnictwa te zachwycały nie tylko przemyślaną koncepcyjną formą, lecz także perfekcyjnymi solówkami klawiszowymi Józefa Skrzeka.
W 1980 grupa SBB rozpadła się, a Józef Skrzek rozpoczął karierę solową.

Po zawieszeniu działalności SBB, Skrzek nagrał szereg, doskonale przyjętych przez krytykę, albumów, opartych na instrumentach elektronicznych.
Debiutancka płyta, nagrana całkowicie solo, „Pamiętnik Karoliny”, zarejestrowana została wiosną 1978 https://www.youtube.com/watch?v=N3ACa4HXeZ8

Również stuprocentowo autorską płytą był „Ojciec chrzestny Dominika” z 1980 – dwuczęściowa suita, nawiązująca do najbardziej aktualnych dokonań muzyki elektronicznej i rocka progresywnego https://www.youtube.com/watch?v=LUfJeafZQqk

W 1981 Skrzek był współautorem i kompozytorem albumu Haliny Frąckowiak „Ogród Luizy” https://www.youtube.com/watch?v=drDr7StPmt4

W tym samym roku ukazał się album „Józefina”, w dużej części inspirowany psychodelicznym rockiem przełomu lat 60. i 70., nagrany z udziałem pozostałych muzyków SBB oraz m.in. saksofonistów Andrzeja Olejniczaka i Tomasza Szukalskiego https://www.youtube.com/watch?v=ckdHwk3wWcI

W 1982 ukazala się prog-rockowa płyta Józefa Skrzeka „Wojna światów”, z muzyką do filmu Piotra Szulkina https://www.youtube.com/watch?v=uVsBG5MK9a8

Z Tomaszem Szukalskim w 1983 Skrzek zarejestrował awangardową płytę „Ambitus Extended” https://www.youtube.com/watch?v=ugLELj-E_ps

Równie eksperymentalny był album koncertowy „Podróż w krainę wyobraźni”, nagrany w maju 1984 w chorzowskim Planetarium https://www.youtube.com/watch?v=fMbuKmMh258

W 1993 gościnnie współpracował z zespołem KAT przy nagrywaniu albumu „Ballady” (1994) https://www.youtube.com/watch?v=kNLfyyQ-56A

Józef Skrzek zajmuje się także tworzeniem muzyki teatralnej i kościelnej. Regularnie występuje w miejscach kultu religijnego, prezentując zarówno organowe recitale, jak i koncerty, podczas których łączy brzmienia akustyczne z syntezatorami.
Od płyty „Kantata maryjna” z 1987 regularnie wydaje płyty inspirowane tematyką religijną https://www.youtube.com/watch?v=c2SOxWYnpLo

W 2012 odbyła się premiera pierwszego polskiego awangardowego oratorium „Terrarium”, autorstwa Józefa Skrzeka i Jarosława Pijarowskiego https://www.youtube.com/watch?v=oTjsyO405NY

Skrzek tworzy także muzykę elektroniczną, prezentując ją na festiwalach oraz w swoim stałym atelier – Planetarium Śląskim w Chorzowie. Od ponad 20 lat regularnie występuje tam solo oraz z zaproszonymi gośćmi https://www.youtube.com/watch?v=V1gclVxgj2w

Lata 90. przyniosły, upragnioną przez fanów, reaktywację grupy SBB. W składzie pojawili się wtedy basista Andrzej Rusek oraz perkusista Mirosław Muzykant. Mimo kilku prób w 1991, 1993 i 1998, nie udało się wydać żadnej nowej studyjnej płyty. Na rynku ukazywały się jedynie wydania koncertowe.

Początek nowego wieku był jednocześnie wielkim powrotem SBB. W 2000 do składu dołączył perkusista Paul Wertico, a rok później światło dzienne ujrzała pierwsza od dwudziestu lat studyjna płyta – „Nastroje”.

W 2006 SBB zagrali jako support przed dwoma polskimi koncertami Deep Purple, na specjalne życzenie Brytyjczyków.
Doszło także wtedy do przetasowań w składzie – z grupą rozstał się Wertico, a jego miejsce zajął Gabor Nemeth z Locomotiv GT. W tym ustawieniu nagrano płytę „The Rock”, mającą premierę w 2007 https://www.youtube.com/watch?v=XO0I9CcoVE4

Również w 2007 wytwórnia Metal Mind Productions wydała reedycję wszystkich katalogowanych płyt zespołu, wzbogaconych o bonusy – „SBB – Complete Tapes 1974” https://www.youtube.com/watch?v=zBE7zOEifvA

Na początku 2009 muzycy SBB zaprezentowali nowy longplay – „Iron Curtain” https://www.youtube.com/watch?v=hfmqiGKq-zY

W 2010 wydano album SBB „Blue Trance” https://www.youtube.com/watch?v=hV3bTlX2uAw

13 kwietnia 2014, podczas festiwalu Jazz nad Odrą, wystąpił reaktywowany oryginalny skład SBB, z Jerzym Piotrowskim na perkusji. Zespół wykonał z towarzyszeniem muzyków NOSPR, Sławomira Piwowara i Marcina Pospieszalskiego najważniejsze kompozycje lat 70. https://www.youtube.com/watch?v=mXSdPPtMF6g

W 2015 ukazał się album koncertowy „SBB & Urbaniak Live in PR III”. SBB miało okazję koncertować i nagrywać z Tomaszem Stańką, Tadeuszem Nalepą, Janem Błędowskim, Tomaszem Szukalskim, Andrzejem Przybielskim, Helmutem Nadolskim czy Marianną Wróblewską, ale na wspólny występ z Michałem Urbaniakiem musieli poczekać aż czterdzieści lat https://www.youtube.com/watch?v=OzsCYfxnkr4

22 września 2016 ukazał się pierwszy od 36 lat studyjny album, reaktywowanego w podstawowym składzie, SBB – „Za linią horyzontu” https://www.youtube.com/watch?v=nuYvu8vue7k

W 2013 Akademia Fonograficzna przyznała Józefowi Skrzekowi statuetkę Złotego Fryderyka za całokształt działalności artystycznej.
W 2017 Józef Skrzek otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Dyskografia SBB: https://www.rmf.fm/muzyka/dyskografia,7708,SBB.html

Płyty solowe i z udziałem Józefa Skrzeka:
1979 – Pamiętnik Karoliny
1980 – Ojciec chrzestny Dominika
1981 – Józefina
1981 – Ogród Luizy (z Haliną Frąckowiak)
1982 – Wojna światów
1983 – Ambitus Extended (z Tomaszem Szukalskim)
1985 – Podróż w krainę wyobraźni
1987 – Kantata Maryjna
1989 – Live
1990 – Wracam
1993 – Twój dom wschodzącego słońca
1997 – Anioł się zwiastuje
1997 – Kantata Maryjna – Live
1997 – Kolędy
1997 – Pokój saren (z Lechem Majewskim)
1998 – Czas (z Michałem Banasikiem)
1998 – Pokój saren. Piano
2001 – Dzwonią dzwoneczki, muzyka gra, a kolęda nadal trwa
2001 – Jesteś, który jesteś (z Wiesławem Komasą)
2002 – Koncert świętokrzyski
2003 – Akustycznie
2003 – Epitafium dusz – Koncert na cześć zaginionych
2003 – Kantata Maryjna
2003 – U stóp krzyża
2005 – Planetarium (z Colinem Bassem)
2005 – Viator – Znak pokoju
2006 – Maria z Magdali
2007 – La Tempete
2007 – Viator 1973-2007
2008 – Dwa braty (z Janem Skrzekiem)
2008 – Koncert Żywiołów. Live Concert, 2008 (z formacją East Wind) https://www.youtube.com/watch?v=vQyx7RdS9F4
2013 – Terrarium – Organ Works (z Jarosławem Pijarowskim)
2013 – Terrarium – Live in Bydgoszcz (z Jarosławem Pijarowskim)
2013 – The Dream of Penderecki (z Teatrem Tworzenia)
2014 – Człowiek z wysokiego zamku (z Jarosławem Pijarowskim i Władysławem Komendarkiem)
2014 – The Stratomusica Suite (z Przemysławem Rudziem)
2015 – Tryptyk Bydgoski, cz. 1 – Kościół
2015 – Requiem dla chwil minionych (z Jarosławem Pijarowskim) https://www.youtube.com/watch?v=re8XcYTo_ro
2016 – Terra Nostra Desiderabilis https://www.youtube.com/watch?v=thhD5EYQT9Y

Posłuchajmy:
Grupa Niemen – „Figo- Fago”, Live 1972 https://www.youtube.com/watch?v=5v_EhgopLo4

SBB – „Improv”, Live in Warsaw 1979 https://www.youtube.com/watch?v=sF513xxk7LU

Dżem i Józef Skrzek – „Co stało się kwiatom?” Breakout Festiwal, Live 2007 https://www.youtube.com/watch?v=YMy3xgSflN0

Jan Kyks Skrzek i Józef Skrzek – „O, mój Śląsku” https://www.youtube.com/watch?v=8yAx3rSmq-4

SBB – „Los człowieka” Official 2010 https://www.youtube.com/watch?v=hV3bTlX2uAw

„Z miłości jestem” – SBB, Józef Skrzek, Natalia Sikora, Live 2013 (Gala Fryderyków, wręczenie Złotego Fryderyka) https://www.youtube.com/watch?v=iSV0_F2ylSc

„Toczy się koło historii”, Józef Skrzek, 2017 https://www.youtube.com/watch?v=wUx7uglJ_FU

Józef Skrzek – fragment koncertu w Studiu Nagraniowo-Koncertowym im. Czesława Niemena w Polskim Radiu Koszalin , Live 2017 https://www.youtube.com/watch?v=l_1SEnbUmY4

Józef Skrzek & SBB – „Going Away”, Live 2018 https://www.youtube.com/watch?v=_WOgEHQFoM0

Józef Skrzek & SBB Live in Katowice, Full Performance 2018 https://www.youtube.com/watch?v=Sgoq5fLLHFo

Józef Skrzek Live in Audytorium Krzeszowskiej Bazyliki 2018 https://www.youtube.com/watch?v=mdxNtYpTuLE

Józef Skrzek & SBB – „Walkin’ Around the Stormy Bay” Live in Chorzów 2019 https://www.youtube.com/watch?v=Z2-UFMLLyyE

SBB w RadioJAZZ.FM – wywiad 2016 https://www.youtube.com/watch?v=rPXqFqNQfL0

JUBILATOWI ŻYCZYMY WSZYSTKIEGO NAJLEPSZEGO, STO LAT !!!

By Andrzej Rumianowski • URODZINY •