paź 26 2019

Krzesimir Dębski

Oprac. Ewa Kałużna, Fot. Marek Kowal, Andrzej Rumianowski

26 X swoje urodziny świętuje jeden z najwybitniejszych twórców w polskiej kulturze, kompozytor muzyki współczesnej, filmowej, teatralnej, baletowej i rozrywkowej, a także skrzypek jazzowy i dyrygent, lider supergrupy jazzowej String Connection,

KRZESIMIR DĘBSKI

(ur. 26 października 1953).
Nie ma takiej sfery w muzyce, w której nie zaprezentował swojego talentu.

Krzesimir Dębski ukończył liceum muzyczne w klasie fortepianu i skrzypiec.
W czasie nauki w liceum grał w amatorskich zespołach The Hazards i Maszyna Rytmu. Z tym ostatnim wystąpił na Ogólnopolskim Festiwalu Awangardy Rockowej w Kaliszu w 1973.
Studiował kompozycję u Andrzeja Koszewskiego w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, a także dyrygenturę u Witolda Krzemieńskiego.

Debiutował w 1976, jako skrzypek jazzowy, w zespole Warsztat, podczas festiwalu Jazz nad Odrą ’76, zdobywając IV miejsce. Skład formacji tworzyli:
Krzesimir Dębski – violin
Bogdan Jarmołowicz – piano, leader
Waldemar Świergiel – trumpet
Zbigniew Wrombel – bass
Krzysztof Przybyłowicz – drums.
W 1977 grupa Warsztat zdobyła III nagrodę i II indywidualną dla Krzesimira Dębskiego podczas Jazz nad Odrą.

Po odejściu z zespołu w 1979, Krzesimir współpracował, jako kompozytor, skrzypek i aranżer, z poznańskim kabaretem Tey, co miało pewien wpływ na charakter jego późniejszych muzycznych występów.
Przez pewien czas współpracował również z zespołem jazzowym Kazimierza Jonkisza, a także z orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji Zbigniewa Górnego i Orkiestrą Ósmego Dnia.

Jako lider jazzowego zespołu STRING CONNECTION zadebiutował w 1980.
String Connection wywodzi się z poznańskiej studenckiej grupy Warsztat, w której grali razem skrzypek Krzesimir Dębski, perkusista Krzysztof Przybyłowicz i basista Zbigniew Wrombel.

W lutym 1981 dołączył do tej trójki klawiszowiec, Janusz Skowron, a rok później – saksofonista, Andrzej Olejniczak (znany z zespołu Sun Ship) oraz basista Krzysztof Ścierański (z krakowskiej grupy Laboratorium).
Ścierański zastąpił na basie Zbigniewa Wrombla.
Nastąpiła również czasowa zmiana perkusisty – Przybyłowicza zastępował Zbigniew Lewandowski.

W 1982 została nagrana pierwsza płyta – „Workoholic„, w składzie:
Krzesimir Debski – violin, piano, keyboard
Andrzej Olejniczak – tenor sax, soprano sax
Janusz Skowron – keyboard
Zbigniew Lewandowski – drums
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Mirosław Michalik – guitar
Zdzisław Śróda – trombone

Najpopularniejszy utwór na albumie to „Cantabile in H-moll”

Koncerty String Connection przynosiły grupie coraz liczniejszą rzeszę fanów. Nagroda na Międzynarodowym Konkursie Jazzowym Hoeilaart ’83 w Brukseli otworzyła drogę na najważniejsze europejskie festiwale.

W latach 1982-1984 zespół zajmował pierwsze miejsce w kategorii Grupa Jazzowa w plebiscycie magazynu „Jazz Forum„.
Krzesimir Dębski również otrzymał w tym plebiscycie indywidualnie wysokie lokaty – został wybrany w 1983 i 1984 Muzykiem Roku oraz Kompozytorem Roku.

String Connection przywiązywało dużą wagę do wydawnictw płytowych. Kolejne czarne krążki to:
„New Romantic Expectation” (1983)
Krzesimir Dębski – keyboards, violin
Janusz Skowron – keyboards
Andrzej Olejniczak – tenor sax, soprano sax, bass clarinet
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Mirosław Michalik – guitar
José Torres – congas
Zbigniew Lewandowski – drums

oraz płyta z koncertu w sali Teatru Estrady Buffo 22 lutego 1984
„String Connection – Koncert w Buffo. Live” (1984)
Krzesimir Dębski – violin
Andrzej Olejniczak – tenor sax, soprano sax
Janusz Skowron – keyboards
Krzysztof Ścierański – bass
Krzysztof Przybyłowicz – drums

W 1984 skład opuścił Andrzej Olejniczak.
W kolejnych płytach nie brał udziału również Janusz Skowron.

Dużą zmianę, uzupełniającą braki personalne, było użycie przez Krzesimira w kolejnych nagraniach nowych, elektronicznych brzmień z syntezatora.

W trzyosobowym składzie – Dębski, Ścierański, Przybyłowicz – String Connection nagrało albumy „String Connection Trio” (1984) oraz „String Connection” (1987):
Krzesimir Dębski – violin, keyboards, piano, saxophone
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Krzysztof Przybyłowicz – drums, keyboards

W Niemczech String Connection Trio wydało płyty „Der Walzer von Weltende” (1985) i „Bizzaramente” (1988)

W 1986 ukazała się koncertowa płyta „Live in Warsaw„, na której do zespołu dołączył Andrzej Jagodziński, a na basie zagrał Zbigniew Wrombel:
Krzesimir Dębski – violin, keyboards
Andrzej Jagodziński – piano, french horn
Zbigniew Wrombel – bass
Krzysztof Przybyłowicz – drums

W tym czasie Krzesimir Dębski stawał się coraz bardziej popularny jako kompozytor muzyki filmowej i aranżer.
Nie ustawał również w pisaniu utworów muzyki współczesnej.

Coraz więcej obowiązków sprawiło, że String Connection w 1986 zawiesiło działalność.

String Connection od początku istnienia wyróżniało się nietypowymi zestawieniami brzmieniowymi i dopracowanymi kompozycjami Krzesimira Dębskiego, będącymi podstawą do dalszych improwizacji.
Ale przede wszystkim wyróżniali się żywiołowością, energią i dużym poczuciem humoru.

Członkowie zespołu traktowali grę jak czystą rozrywkę, nie silili się na wielką sztukę, dlatego też trafili do szerokiego grona odbiorców.
Stali się czołowymi przedstawicielami nurtu young power. Na ich styl używano niekiedy określenia yuppie-jazz, by podkreślić specyficzną euforyczność. Popularny w tym czasie smooth-jazz (soft-jazz) również można odnaleźć w kompozycjach String Connection.

Podczas występów muzycy pozwalali sobie na pełną swobodę (np. granie na scenie w pozycji leżącej), a lider zajmował się wręcz kabaretowym „wodzirejstwem„, co niejako wynikało z faktu, że jako nastolatek występował w poznańskich kabaretach, a po studiach pracował jako akompaniator w słynnym kabarecie Tey – miał więc styczność z tego rodzaju występami, co z pewnością odbiło się na jego doskonałym kontakcie z publicznością.

Po 1986 odbywały się co kilka lat różne benefisowe i wspominkowe koncerty String Connection, zwykle w kompletnym składzie.
Nadzwyczajny koncert odbył się podczas Poznań Jazz Fair w 1995 w klubie „Eskulap„, gdzie wystąpili:
Krzesimir Dębski – violin, keyboards
Andrzej Jagodziński – piano
Janusz Skowron – keyboards
Andrzej Olejniczak – soprano sax, tenor sax, bass clarinet
Zbigniew Wrombel – bass, bass guitar
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Krzysztof Przybyłowicz – drums
String Connection @ Poznań Jazz Fair ’95, Live Full Concert

W 2006 ukazało się 3-płytowe wydanie najciekawszych nagrań zespołu – „Dębski’s String Connection„, obejmujące materiał z lat 1982-1988. Są to zarówno nagrania studyjne, jak i zapisy koncertowe.
Wiele z nich to prawdziwe rarytasy. Znalazły się tu materiały z płyt „Workoholic” 1982, „New Romantic Expectation” 1983, „String Connection – Koncert W Buffo” 1984, „String Connection Trio” 1984, „String Connection” 1987 oraz „Bizzaramente” 1988.

W 2009 zespół wyruszył w trasę po Polsce.
Entuzjastyczne przyjęcie i wielokrotne bisy spowodowały, że muzycy postanowili wyruszyć w kolejne zagraniczne tournée.

W 2014 wydali płytę z nowymi utworami – „String Connection 2012„, na której, oprócz kompozycji Dębskiego, znalazły się również utwory Andrzeja Olejniczaka („El Juguete„) oraz Krzysztofa Ścierańskiego („Obsession„).
Po raz pierwszy pojawił się też wokal – w dwóch piosenkach wystąpiła żona Krzesimira Dębskiego, Anna Jurksztowicz. Skład:
Krzesimir Dębski – violin, keyboards, organ Hammond
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Janusz Skowron – piano, electric piano Fender
Andrzej Olejniczak – soprano sax, tenor sax, bass clarinet
Krzysztof Przybyłowicz – drums, percussion
Anna Jurksztowicz – vocals.

String Connection wywarło duży wpływ na muzykę jazzową lat 80.
Był to wówczas polski muzyczny „towar eksportowy„, na którym wychowało się wielu aktualnie koncertujących jazzmanów.
Proste założenie Krzesimira Dębskiego, jakim było zapewnienie dobrej rozrywki w smutnych czasach, sprowadziło na zespół dużą popularność, konkurencyjną z zespołami rockowymi, nie spotykaną wcześniej dla tego rodzaju muzyki.

Muzyka String Connection wcale się nie zestarzała, o czym świadczą pełne sale podczas bieżących koncertów.
Skład zespołu tworzą:
Krzesimir Dębski – skrzypce, fortepian akustyczny, polymoog
Krzysztof Przybyłowicz – perkusja
Zbigniew Lewandowski – perkusja
Andrzej Olejniczak – saksofon tenorowy i sopranowy
Krzysztof Ścierański – gitara basowa.
Zbigniew Wrombel grał w zespole na gitarze basowej w 1981 oraz w latach 1986-1988.

Dyskografia String Connection:

https://www.discogs.com/artist/353314-String-Connection

W 1986 Krzesimir Dębski znalazł się na liście magazynu „Down Beat” wśród dziesięciu najlepszych skrzypków jazzowych świata.

Od 1988 poświęca się pracy kompozytora i aranżera. Jego twórczość jest mieszaniną wpływów szeroko pojętej muzyki współczesnej.

Współpracował jako aranżer i dyrygent z Adamem Makowiczem w przygotowaniu repertuaru recitali „Adam Makowicz Plays Berlin„, „Adam Makowicz Plays Porter„i „Adam Makowicz Plays Gershwin„, a także z Jose Carrerasem, Stefanią Toczyską i Bartłomiejem Niziołem.

Od 1991 podjął również działalność dyrygencką. Ma na koncie koncerty z wieloma orkiestrami, m.in.: Sinfonia Varsovia, Orkierstra Filharmonii Narodowej, Moscow Orchestra,
z udziałem międzynarodowych gwiazd, jak: Jose Carreras, Nigel Kennedy, Adam Makowicz, Canadian Brass, Vadim Riepin, Jean-Luc Ponty, Mark O’Connor, John Blake, Alberto Iglesias, Jose Cura.

Skomponował muzykę do ponad stu filmów, m.in.:
Kingsajz, reż. Juliusz Machulski (1987)
Déjà vu, reż. Juliusz Machulski (1989)
Papierowe małżeństwo, reż. Krzysztof Lang (1991)
V.I.P., reż. Juliusz Machulski (1991)
Szwadron, reż. Juliusz Machulski (1992)
Maszyna zmian, reż. Andrzej Maleszka (1995)
Autoportret z kochanką, reż. Radosław Piwowarski (1996)
Matka swojej matki, reż. Robert Gliński (1996)
Ciemna strona Wenus, reż. Radosław Piwowarski (1997)
Prostytutki, reż. Eugeniusz Priviezeńcew (1997)
Kochaj i rób co chcesz, reż. Robert Gliński (1998)
Ogniem i mieczem, reż. Jerzy Hoffman (1999)
W pustyni i w puszczy, reż. Gavin Hood (2000)
Pieniądze to nie wszystko, reż. Juliusz Machulski (2001)
Bez litości, reż. Wojciech Wójcik (2002)
Sfora, reż. Wojciech Wójcik (2002)
Stara baśń, reż. Jerzy Hoffman (2003)
– Ukraina, reż. Jerzy Hoffman (2005)
– Szatan z 7 klasy, reż. Kazimierz Tarnas (2006)
– Ranczo Wilkowyje, reż. Wojciech Adamczyk (2007)
– 1920 Bitwa warszawska, reż. Jerzy Hoffman (2011)
Syberiada, reż. Janusz Zaorski (2012).

Tworzy muzykę teatralną i eksperymentalną, muzykę symfoniczną, oratoria, pieśni, psalmy wokalno-instrumentalne, muzykę kameralną i jazzową.
Twórczość Krzesimira Dębskiego to setki, a może tysiące dzieł większych i mniejszych – od piosenek dla dzieci po wielkie koncerty muzyki poważnej.
Jest autorem ponad stu utworów symfonicznych i kameralnych, a także ponad stu piosenek, w większości do tekstów Jacka Cygana.
Nagrał ponad 30 płyt ze swoimi kompozycjami.

https://www.discogs.com/artist/487166-Krzesimir-D%C4%99bski

Laureat setek nagród na festiwalach piosenki, filmowych, jazzowych i muzyki współczesnej.

W 1998 uzyskał w Stanach Zjednoczonych nominację do Emmy Award za muzykę do serialu młodzieżowego Andrzeja Maleszko „Maszyna zmian”

W 2000 otrzymał Fryderyka w kategorii Kompozytor Roku, za muzykę do filmu „Ogniem i mieczem” oraz – za tę samą muzykę – nagrodę Międzynarodowej Akademii Filmowej Philip Award

W 2001 – nagrodę za muzykę do filmu „W pustyni i w puszczy” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Pyros w Grecji

W 2004 otrzymał Złotą Kaczkę, nagrodę w plebiscycie czytelników miesięcznika „Film„, za muzykę do filmu i serialu „Stara baśń”

W 2005 wygrał konkurs, rozpisany przez rodzinę Charlie’ego Chaplina, na nową ilustrację muzyczną do szesnastu komedii Chaplina z lat 1915-1917.

W 2010 został uhonorowany Orderem Ecce Homo „za opisywanie życia muzyką, muzyczny retusz na obrazie kraju i świata, piękne kształtowanie codziennej rzeczywistości przez dobroć, ład i harmonię„. To polskie odznaczenie, przeznaczone dla tych, którzy swą działalnością dowodzą prawdziwości słów Maksyma Gorkiego „Człowiek – to brzmi dumnie„.

W 2015 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis„.

Krzesimir Dębski to spełniony, wielki artysta z ogromnym dorobkiem, to muzyczny workoholic – tworzy praktycznie nieustannie, przy czym nie ma dla niego różnicy, czy tworzy muzykę do niemych filmów Charlie’ego Chaplina czy trailer do festiwalu muzyki elektronicznej Sunrise Festival.

„Pracowałem niemal w każdej branży muzycznej. Rockowcy uważają mnie za muzyka rockowego, jazzmani za jazzmana, jeszcze inni za kompozytora muzyki filmowej.
Tymczasem wiem, że mój świat to świat muzyki poważnej. Na komponowanie muzyki poważnej, współczesnej, poświęcam 80 procent swojego czasu.
Niestety, świat muzyki współczesnej jest tak malutki, że czasami odnoszę wrażenie, że można się w nim udusić.
No i ja w nim chyba nie jestem za bardzo akceptowany” („Studio” 1999, Nr 5).

„Krzesimir Dębski należy do najznakomitszych osobistości i twórców muzyki. Jego związki z jazzem są tak samo oczywiste, jak jego kariera oraz kreacja poznańskiego środowiska jazzowego.
Ale jest także artystą nieszablonowym, wymykającym się wszelkim klasyfikacjom i stylistykom” – mówi Dionizy Piątkowski.

O swoim życiu i twórczości Krzesimir Dębski opowiada w książkach „Być artystą!” Andrzeja Haegenbartha oraz „Jestem człowiekiem kresów” Anny Świderskiej-Schwerin z 2007.

Muzyk opisał historię swojej rodziny w książce „Nic nie jest w porządku, Wołyń – moja rodzinna historia„, która ukazała sie w 2016

https://wiadomosci.onet.pl/…/krzesimir-debski-spojrz…/sv5htv

Dziadkowie kompozytora zginęli w trakcie rzezi na Wołyniu, a rodzice cudem uniknęli śmierci. Dziś sam przyznaje, że wyrósł i żyje w traumie tamtych wydarzeń.

„To naturalne, że ludzie tracą swoich bliskich, rodziców czy dziadków, ale w przypadku Wołynia od zawsze potwornie wkurzająca była zmowa milczenia. Jeszcze do niedawna nie można było głośno mówić o tym, co się stało. 11 lipca – w rocznicę krwawej niedzieli, kiedy to banderowcy dokonali zorganizowanego ataku na 99 miejscowości – jest cisza. Nadal ukazują się nieprawdziwe informacje na temat Rzezi Wołyńskiej. Jako Polacy zdajemy się uważać, że prawda nas nie wyzwoli, a osłabi” – mówi Krzesimir Dębski o swojej książce.

„Nic nie jest w porządku” – Krzesimir Dębski opowiada o Wołyniu

W 2017 Krzesimir Dębski otrzymał Medal Pro Patria, „za szczególne zasługi dla tradycji niepodległościowej, za przypomnienie wielkiej tradycji kresowej, za to wszystko, co czyni dla pamięci o zbrodni dokonanej na Wołyniu”
https://httpwww.dzieje.pl/…/krzesimir-debski-zostal-odznacz…

W 2019 ukazała się najnowsza płyta z udziałem Krzesimira Dębskiego – Map feat. Krzesimir Dębski ‎”Grooveoberek„, nagrana w składzie:
Piotr Lemańczyk – acoustic bass, electric bass
Marcin Wądołowski – acoustic guitar, electric guitar
Adam Czerwiński – drums, percussion
Krzesimir Dębski – vocals, violin
Making of:

Posłuchajmy:
String Connection – Live at Jazz na Starówce, 2009
Krzesimir Dębski – violin, keyboards
Andrzej Olejniczak – tenor sax, soprano sax
Janusz Skowron – keyboards
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Krzysztof Przybyłowicz – drums

HeFi Quartet & Krzesimir Dębski – Pro Jazz Festiwal, Kołobrzeg 2012

String Connection – „Back-In-Nang”, Lotos Jazz Festival 2014:

Krzesimir Dębski – skrzypce, syntezator
Krzysztof Przybyłowicz – perkusja
Andrzej Olejniczak – saksofon tenorowy i sopranowy
Janusz Skowron – syntezator
Krzysztof Ścierański – gitara basowa

Krzesimir Dębski Group & Alter String Quartet – „Dirge for Europe” (K. Komeda), Live 2016:
Krzesimir Dębski – violin
Jacek Szwaj – piano
Zbigniew Wrombel – bass
Krzysztof Przybyłowicz – drums
Alter String Quartet

Krzesimir Dębski & Zagan Acoustic.- Live @ Blue Note 2016:
Krzesimir Dębski – skrzypce, fortepian
Paweł Zagańczyk – akordeon
Joachim Łuczak – skrzypce
Andrzej Wojciechowski – klarnet
Jarosław Stokowski – kontrabas

String Connection, Mirachowo 2017

Carrantuohill & Orkiestra Krzesimira Dębskiego – Live @ Pol’and’Rock Festival 2019

Adam Palma Meets Chopin with Krzesimir Dębski & String Orchestra – Live 2019

Krzesimir Dębski & Krzysztof Ścierański – Live @ Manu Summer Jazz Sundays, Łódź 2019

https://www.facebook.com/watch/?v=2228351357286928

JUBILATOWI ŻYCZYMY WSZYSTKIEGO NAJLEPSZEGO, STO LAT !!!

By Andrzej Rumianowski • archiwum_x, URODZINY •