sty 5 2023
21 odcinek, 2023. Książki
Oprac. Andrzej Rumianowski, fot. Zbiory prywatne oraz Arch. Muzeum Jazzu
| POPRZEDNI | WSZYSTKIE ODCINKI | NASTĘPNY |
15 stycznia 2023 roku odszedł Marek Gaszyński,
Wybitny dziennikarz Polskiego Radia
Poeta,
Pisarz,
Publicysta,
Badacz dziejów polskiej piosenki, big-beatu i jazzu,
Brydżysta,
Kolekcjoner,
Społecznik,
Znany autor tekstów wielu piosenek,
Autor artykułów w pismach: JAZZ i Jazz Forum
Współorganizator i opiekun Muzeum Jazzu.
Jego „Sen o Warszawie”, będący w repertuarze
Czesława Niemena, śpiewany przez kibiców Legii przed każdym meczem, zapewni Mu nieśmiertelność.
W roku 1980, nakładem Krajowej Agencji Wydawniczej ukazuje się książka „Muzyka którą lubię” ,
jako pierwsza z 18 monografii i powieści Marka Gaszyńskiego.
Muzyka, którą lubię – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W książce w zwięzły sposób opisane są początki i rozwój Muzyki Rockowej i Big Bitu.
Przedstawione są kariery wykonawców, których lubił i cenił Marek Gaszyński.
1984 – ABC prezentera dyskoteki
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 1984 nakładem 5160 egzemplarzy, Centralnego Ośrodka Metodyki Upowszechniania Kultury ukazała się książka:
„ABC prezentera dyskoteki”
„ABC prezentera dyskoteki” to kompendium wiedzy potrzebnej profesjonalnemu prezenterowi dyskotek.
Opatrzony 10-stronicowym wstępem,
napisanym przez Franciszka Walickiego,
354-stronicowy podręcznik zawiera 2 rozdziały:
– GENEALOGIA STANDARDÓW
– BIOGRAFIE I HASŁA RZECZOWE autorstwa Marka Gaszyńskiego
oraz kolejne 3 rozdziały o pracy w dyskotece, Adama Halbera.
1995 – WOODSTOCK 94 – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 1995 nakładem Wydawnictwa Ypsylon ukazał się reportaż z polskiego „Woodstock 94„. Program festiwalu, jego historia, notki o wykonawcach, kolorowe zdjęcia. Na końcu książki krótki rozdział o protoplaście tej imprezy – legendarnym „Woodstock 69” tym prawdziwym…
1996 Czy wiesz? Zagadki muzyka rozrywkowa
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 1996 Nakładem Wydawnictwa ALFA ukazuje się książka:
CZY WIESZ? ZAGADKI, MUZYKA ROZRYWKOWA
1998. Czerwone gitary o miłości Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 1998 Wydawnictwo Polonia Records opublikowało w serii Złota kolekcja Przebojów broszurę Marka Gaszyńskiego pt.: „CZERWONE GITARY o miłości”
2002. Sen o Warszawie – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2002, nakładem wydawnictwa MARCUS, ukazała się broszura z tekstem i zapisem nutowym przebojów Marka Gaszyńskiego pt:
„Sen o Warszawie”.
Spis utworów:
– Przed pierwszym balem
– Raz ją spotkałem
– Jaki kolor wybrać chcesz
– Ojciec żył tak jak chciał
– Barwy jesieni
– Posłuchaj co powiem
– Jesień idzie przez park
– Gdzie się podziały tamte prywatki
– Nie zadzieraj nosa
– Sen o Warszawie
– Pożegnanie z gitarą
– Słodka Karolina
– Za mną nie oglądaj się
– Klęcząc przed tobą
– Nie mów żegnaj
– Stracić kogoś
2004. Niemen – czas jak rzeka.
Arch. Muzeum Jazzu
Rok 2004 przynosi książkę, autorstwa Marka Gaszyńskiego, poświęconą Czesławowi Niemenowi, jednemu z najpopularniejszych piosenkarzy i twórców w historii polskiej sceny muzycznej.
Autor snuje opowieść o Niemenie od lat jego dzieciństwa, spędzonego na Białorusi, aż po śmierć artysty w styczniu 2004 roku.
Ukazuje całą wielkość artysty, jego niezłomny charakter, ogrom talentu jako piosenkarza, kompozytora, poety.
Niemen przedstawiony jest także z nieco innej strony – jako człowiek pogodny, pełen poczucia humoru, barwna i nietuzinkowa postać. Niemen nie był artystą powszechnie akceptowanym.
Bywał krytykowany, ośmieszany, manipulowano jego wypowiedziami.
Jego życie i działalność pełne były dramatycznych zwrotów i zaskakujących zdarzeń.
Znajduje to w książce swoje odzwierciedlenie. Książka jest dokumentowana licznymi wypowiedziami ludzi, którzy współpracowali z Niemenem: artystów, muzyków, krytyków, dziennikarzy, a także członków jego rodziny.
Zawiera wiele nieznanych dotąd anegdot, szczegółów i ciekawych opowieści z jego życia. Ilustrowana jest zdjęciami, plakatami, odręcznymi notatkami Niemena, tekstami jego piosenek i listami przebojów z lat minionych.
Całość wzbogacono dwoma aneksami pełną dyskografią artysty (od piosenek nagranych w 1962 r., po muzykę z XXI w.) oraz kalendarium dokumentującym najważniejsze wydarzenia z jego życia.
2005. Czerwone gitary – nie spoczniemy. Okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2005 wydawnictwo Prószyński i S-ka wydaje książkę Marka Gaszyńskiego zatytułowaną: „CZERWONE GITARY nie spoczniemy… ”
Od powstania Czerwonych Gitar minęło już ponad 40 lat, a mimo to nazwa zespołu ciągle elektryzuje.
Gdy słyszymy radiową zapowiedź: „Grają i śpiewają Czerwone Gitary” , odżywają w nas wspomnienia i wiemy, że za chwilę pójdzie w eter coś miłego, melodyjnego, bezpretensjonalnego.
Taka siła zaklęta jest w tych piosenkach. A tworzył te piosenki najprostszy skład: cztery gitary i perkusja. W miarę upływu czasu gitar elektrycznych było coraz mniej – trzy (po odejściu Kosseli),dwie (po odejściu Klenczona),a w pewnym momencie, gdy zespół opuścił Krajewski – tylko jedna gitara i perkusja.
Ale niebawem skład i instrumentarium uzupełniono i Czerwone Gitary grają dalej. „Nie spoczniemy” – jak powiedzieli sobie, a właściwie jak powiedziała Agnieszka Osiecka w tym pięknym wierszu.
Jeden z moich przyjaciół, wielki sympatyk i znawca Czerwonych Gitar, powiedział mi kiedyś: „Wiesz, nie sądziłem, że mój ukochany zespół targany był przez lata takimi wewnętrznymi sporami, kłopotami, problemami, kłótniami”. (…) Mimo to szli dalej. I idą dalej.
Z pierwotnego składu zespołu nie żyje Krzysztof Klenczon. Ale pozostali muzycy nadal są aktywni, tworzą lub grają. I mam nadzieję, że jeszcze kiedyś staną razem na jednej scenie i zaśpiewają: „To właśnie my”
Marek Gaszyński
W roku 2006 wydawnictwo Prószyński i S-ka wydaje kolejną książkę Marka Gaszyńskiego: „Fruwa twoja marynara” .
To opowieść o tym, jak w latach powojennych odradzał się jazz, ale nie tylko jazz, bo także piosenka, muzyka rozrywkowa, dancingowa, muzyka z restauracji i knajp.
2006. Fruwa twoja marynara – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
To opowieść o życiu muzyków, którzy to wszystko wtedy tworzyli. Wielu z nich znamy – Dudusia Matuszkiewicza, Kurylewicza, Komedę, Ptaszyna Wróblewskiego. O wielu zapominamy, sporo miejsca poświęciłem więc Cajmerowi, Wicharemu, Walaskowi. Są tu też postacie, o których milczą encyklopedie – Carmen Moreno, Henryk hrabia Rostworowski, Jerzy Tatarak, Włodzimierz Patuszyński. To również opowieść o pewnych wydarzeniach (festiwal młodzieży w Warszawie w roku 1955, sopockie festiwale jazzowe w latach 1956 i 1957) i zapomnianych miejscach (Czerwona Oberża, hotel Polonia, restauracja Kameralna).
Usuwa się powoli w cień świat ówczesnych knajp, dancingów, lokali, w których grano jazz i tzw. pół-jazz. Amerykańskie standardy, alkohol, awantury, lewe interesy, swing, literacka bohema, przedwojenni oficerowie, kobiety lekkiego obyczaju, papierosowy dym – takie było nocne życie naszych miast w latach czterdziestych i pięćdziesiątych: z jednej strony nowobogaccy, komunistyczna młodzież, działacze, z drugiej zaś waluciarze, wojskowi starej daty, poeci, pisarze, artyści, aktorzy, a nawet zanikająca arystokracja.
Piszę o bikiniarzach, chuliganach, aktywistach ZMP, o świecie kolorowych skarpetek Leopolda Tyrmanda, o tym, jak za granie jazzu usuwano ze szkoły, z uczelni, z akademików.
Kiedy jazz przekroczył progi filharmonii, pojawił się rock and roll. Gwiazdami stali się tacy młodzi piosenkarze, jak Burano, Wyrobek, Tarnowski.
Elektryczne gitary, skórzane kurtki, „Lucille”, „Mambo rock” – to nas porwało! Ale towarzysz Gierek w roku 1959 zabronił grania rock and rolla, aktywiści powiedzieli „nie”. Książka kończy się na roku 1960, tuż przed narodzinami polskiego big bitu i kolorowych zespołów.
Marek Gaszyński proszynski.pl; https://lubimyczytac.pl
2008. Człowiek do wynajęcia. Wyspa. Okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2008 wydawnictwo TRIOwydaje książkę:
„Człowiek do wynajęcia. Wyspa”
Książka składa się z dwóch krótkich powieści sensacyjno-szpiegowskich, które łączy postać tajemniczego głównego bohatera będącego agentem tajnych służb.
Akcja tych utworów dzieje się niemal na wszystkich kontynentach na przestrzeni 50 lat, między rokiem 1958 a czasami współczesnymi.
Autor na tle znanych z historii wydarzeń przedstawia perypetie wyjątkowego człowieka.
Bohatera książki, polskiego dziennikarza, spotykamy na festiwalu w Woodstock, w nocnym klubie w Londynie, na nartach w Dolomitach, na Konkursie Chopinowskim, na plażach w Rio, w Dolinie Rospudy, w stalinowskiej Moskwie, w Pradze Aleksandra Dubczeka czy na pewnej tajemniczej wyspie na Oceanie Atlantyckim.
Specjalnie do tego szkolony, przewozi przez granicę gorący towar, zna techniki walk wschodnich, kocha jazz, uwodzi piękne kobiety, potrafi porozumieć się w kilku językach, swobodnie rozprawia o literaturze, przyjaźni się z politykami i celebrities.
Jest didżejem, egzekutorem, autorem popularnych szlagierów, rozjemcą, negocjatorem.
Żyje między nami.
2008. Mocne Uderzenie. Czerwonoczarni – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2008 wydawnictwo Prószyński i S-ka wydaje kolejną książkę Marka Gaszyńskiego:
„MOCNE UDERZENIE CZERWONO CZARNI”
„Trzysta tysięcy gitar nam gra” i kolorowe zespoły, suknie bombki i wąskie krawaty, twist i rock and roll, sopocki Non Stop i amfiteatr w Opolu – w najnowszej książce Marka Gaszyńskiego ożywa całe muzyczne szaleństwo i intensywność niezapomnianych lat sześćdziesiątych.
„Mocne uderzenie” to opowieść o dwóch najpopularniejszych wówczas zespołach: Czerwono-Czarnych i Niebiesko-Czarnych. Ale to także historia początków polskiego big-beatu i rock and rolla, historia festiwali: szczecińskiego, sopockiego i opolskiego, opowieść o początkach kariery Czesława Niemena i o śpiewających dziewczętach: Karin Stanek, Katarzynie Sobczyk i Helenie Majdaniec. „Malowana lala” i
Msza beatowa „Pan przyjacielem moim”, estradowy blichtr i odwaga muzycznych poszukiwań, smutek Marleny Dietrich i uśmiech Helen Shapiro, warkoczyki i tapiry – „Mocne uderzenie” to nie tylko kolejny tom historii polskiej muzyki rozrywkowej, ale i barwny obraz kultury tamtych lat.
2008. Pan Tadeusz Jazz – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W 2008 powstaje jeszcze jedna książka, książka o jazzie, wyjątkowa, bo napisana 13-zgłoskowcem, jak mickiewiczowski „Pan Tadeusz”
Marek opisuje początki polskiego powojennego jazzu, ja wtedy byłem za młody, by w tym wszystkim bezpośrednio uczestniczyć, w narodzinach tej muzyki w Polsce.
Ale to są przecież moje muzyczne korzenie. Potem z wieloma muzykami, którzy są bohaterami tej opowieści, grałem na różnych koncertach i na płytach. I zawsze byłem bardzo wzruszony, kiedy mogłem ich poznać.
Były to ciekawe lata – te zakazy grania jazzu, ten wczesny PRL, który jakoś przetrwaliśmy, ten socrealizm, który na pewien czas zatrzymał rozwój naszej kultury.
Na poezji za bardzo się nie znam, choć rozumiem ją intuicyjnie,
a twórczość Adama Mickiewicza kocham, szczególnie Pana Tadeusza .
Myślę, że to wielka sztuka opisać polski jazz i wszystko,
co go otaczało, wierszem, 13-zgłoskowcem.
Markowi się to udało, i za to mu chwała.
Tomasz Stańko
2011. Teoria zbrodni uprawnionej – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2011 wydawnictwo Nowy Świat wydaje pozycję pt.:
„Teoria zbrodni uprawnionej”
Marek Gaszyński napisał powieść korespondującą ze „Zbrodnią i karą”.
Raskolnikowem jest Piotr Pawłowicz, peerelowski ubek a potem esbek, prześladujący przeciwników politycznych w imię wyższych racji.
Powieść ta urzeka nie tylko dobrą polszczyzną, ale przede wszystkim sposobem narracji oraz rozmachem – zarówno czasowym – akcja toczy się od lat 60-tych do współczesności, jak i przestrzennym: mamy tu Warszawę, Sopot, Kanadę, a nawet Hollywood.
Zbrodnia i kara, wina i odkupienie, ofiara i zemsta – te zagadnienia stanowią clue powieści, w której nie ma ani jednego dobrego, czy złego bohatera.
Polubić, a co najważniejsze zrozumieć, możemy i pobitego studenta i przebiegłego ubeka.
Autor stawia wiele pytań, na które zazwyczaj odpowiedzi brak, ale pokazuje proces dojrzewania do wybaczania, odpuszczania, odkupienia.
Dojrzewania do dojrzałości, mądrości.
„Teoria zbrodni uprawnionej” to także książka pełna smaczków, i uroków Warszawy lat 60-tych, to książka która wciąga czytelnika jak najlepsza używka.
Marek Gaszyński
2012. Niepokonani – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2012 wydawnictwo Oficyna Wydawnicza RYTM wydaje książkę pt.: „NIEPOKONANI”
Zbiór rozmów jakie Marek Gaszyński przeprowadził z aktorami, duchownymi, muzykami, politykami, sportowcami, z ludźmi, którzy się nie poddali, nie zrezygnowali, nie ulegli, nie dali się pokonać.
Tytułowi „niepokonani” to ludzie biegunowo różni, łączy ich jedno – smak zwycięstwa, blask sukcesu, szacunek, uznanie, czasem uwielbienie, i to „pudło„, na którym stali w pierwszej trójce, to podium w sensie przenośnym lub w rzeczywistości.
Wśród nich znaleźli się m.in.:
ks. Adam Boniecki,
Anna Dymna,
Wojciech Fibak,
Józef Hen,
ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski,
Robert Korzeniowski,
Maria Koterbska,
Bogdan Loebl,
Dariusz Michalczewski,
Wiesław Myśliwski,
Zbigniew Niemczycki,
Marek Nowakowski,
Daniel Olbrychski,
Maciej Płażyński,
Krzysztof Putra,
Jan Maria Rokita…
2012. Cudowne lata. Moja Historia Rock and Rolla w Polsce Marek Gaszyński
Arch. Muzeum Jazzu
Rok 2012 to jeszcze jedna pozycja:
„CUDOWNE LATA Moja Historia Rock and Rolla w Polsce”
Fascynująca, subiektywna, ale i w pełni wiarygodna i wyczerpująca historia polskiego rock-and-rolla.
Znany wszystkim fanom polskiej muzyki rozrywkowej Marek Gaszyński stworzył dzieło jedyne w swoim rodzaju, opowiadając o słynnych polskich twórcach rocka, grupach i solistach, ich dziełach oraz zagranicznych idolach!
„To były cudowne lata, cudowne z przekąsem, dystansem, dwuznacznie. Ale i bez puszczania oka – bo dla wielu z nas te lata były naprawdę cudowne, może dlatego, że nie mieliśmy rozbudzonych potrzeb.”
Fragment wstępu do książki
2013 Śmierć artysty – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2013 wydawnictwo Świat Książki wydaje pt.: „Śmierć Artysty”
Książka przedstawia sylwetki wielkich artystów muzyków, opisuje ich śmierć, nierzadko spektakularną, niemal jak teatralne widowisko, niemal zawsze przedwczesną.
Jedni odchodzili w blasku świateł, na oczach tłumów, uwielbiani, bogaci, sławni. Drudzy rozstawali się z życiem opuszczeni przez wszystkich. Jeszcze inni w bólach, cierpieniu, po długich chorobach, które przykuły ich do łóżka, bądź uzależnieni, w szponach nałogu. Byli też tacy, których śmierć dosięgła niespodziewanie, przerywając karierę.
2018. „Człowiek do wszystkiego” – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2018 wydawnictwo ASTRA wydaje książkę pt.:
„Człowiek do wszystkiego. Rozwiązania największych tajemnic świata.”
„Teraz, gdy po raz kolejny przeglądam tę książkę zastanawiam się jak ja znalazłem czas na to wszystko: być i skutecznie działać w Szaolin, w Honk Kongu. Dochodzić jak i dlaczego zginął Bruce Lee? … Szukać Johna Lenona po całej Kalifornii? Na Jamajce śledzić ostatnie dni Boba Marleya?
Jak ja na te wyjazdy znalazłem czas przy regularnej pracy w Radiu, pisaniu tekstów, pielęgnowaniu przyjaźni z ludźmi sceny i estrady?
Musiałem być bardzo dobrze zorganizowany, żyć w wielkiej samodyscyplinie.”
Marek Gaszyński
2018. „Nowy Świat 63” – okładka książki Marka Gaszyńskiego
Arch. Muzeum Jazzu
W roku 2018 wydawnictwo ASTRA wydaje jeszcze jedną, ostatnią książkę Marka Gaszyńskiego pt.: „Nowy Świat 63”
| POPRZEDNI | WSZYSTKIE ODCINKI | NASTĘPNY |