maj 20 2024
Muzeum Polskiego Jazzu na Powiślu. Architektoniczne wizje studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej
18 maja 2024 w Arkadach Kubickiego Zamku Królewskiego, podczas Nocy Muzeów zorganizowanej przez Fundację Muzeum Jazzu im. Leopolda Tyrmanda prezentowana była wystawa prac młodych architektów, studentów Politechniki Warszawskiej.
Na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej powstał pomysł zaprojektowania Muzeum Polskiego Jazzu — wielofunkcyjnego Centrum Kultury, które przyciągałoby zarówno miłośników jazzu i muzyków, jak i społeczność lokalną, zanurzonego w przestrzeni miasta i działającego w oparciu o społeczną partycypację.
Arch. Małgorzata Benedek, inicjatorka pomysłu studenckich projektów na Muzeum Polskiego Jazzu na Powiślu
Główną ideą było stworzenie nowoczesnej instytucji żyjącej muzyką na co dzień, otwartej na lokalne inicjatywy i różne środowiska, pełniącej zarazem funkcję muzeum dla zbiorów instrumentów, historycznych artefaktów, nagrań i dzieł sztuki związanych z bogatą historią polskiego jazzu. Centrum miałoby pełnić istotną funkcję sali koncertowej z widownią na 300 osób, miejsca spotkań dla artystów i fanów oraz lokalnego domu kultury, gdzie odbywałyby się warsztaty muzyczne czy taneczne dla mieszkańców dzielnicy. Mogłaby to być także siedziba stowarzyszeń i fundacji związanych z ruchem jazzowym.
Program użytkowy, z jakim zmierzyli się studenci, obejmował też klub jazzowy z kawiarnią na 150 osób, sale prób, przestrzeń ekspozycyjną, bibliotekę, sklep muzyczny i pracownie muzeum.
Na jego lokalizację wybrano — na użytek zajęć — działkę, która aktualnie jest własnością Miasta Stołecznego Warszawy, przy ul. Dobrej 33, róg ul. Zajęczej. Obecnie jest ona niezabudowana, ale do niedawna działały tu kawiarnie, m.in. kultowa „Jadłodajnia Filozoficzna”. Było to miejsce tętniące życiem. W niedalekim sąsiedztwie działki znajdują się ważne budynki użyteczności publicznej o funkcjach edukacyjnych i kulturotwórczych, w tym także związane z muzyką – Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, Muzeum Fryderyka Chopina w Pałacu Ostrogskich, oraz Narodowy Instytut Tańca.
Plan sytuacyjny
Studenci zinterpretowali program w sposób autorski i zróżnicowany. Stworzyli sugestywne i nastrojowe przestrzenie dla muzyki wykonywanej na żywo oraz dla ekspozycji muzealnej. Projekty uwzględniają szeroko pojęty kontekst miejsca, m.in. wartościowe drzewa, architekturę i klimat dzielnicy oraz powiązania urbanistyczne. Ważnymi elementami projektów są—kameralny dziedziniec wejściowy na narożniku ulic Dobrej i Zajęczej, tworzący urozmaiconą przestrzeń publiczną ulicy oraz — usytuowane na najwyższych kondygnacjach budynku — tarasy widokowe skierowane w stronę Wisły. Indywidualne wizje były wynikiem analiz i inspiracji związanych z historią społeczną, kulturową i architektoniczną Powiśla. Najważniejsze natchnienie płynęło jednak z samej muzyki jazzowej, jej demokratycznego i improwizowanego charakteru. Studenci nawiązywali również do form i materiałów, z których zbudowane są instrumenty muzyczne.
Projekty powstały pod kierunkiem architektów, pracowników uczelni Małgorzaty Benedek, Tomasza Kosmy Kwiecińskiego, Emiliana Nagiela i Agnieszki Lewandowskiej.
Idea muzeum pozostaje obecnie w sferze teoretycznych rozważań akademickich. Być może będzie to przedtakt do inicjatywy stworzenia takiego obiektu w Warszawie, na który polski jazz z pewnością zasługuje.
Małgorzata Benedek
Emilian Nagiel
Studenci Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej biorący udział w wystawie:
Aleksandra Adamska,
Mateusz Dąbroś,
Zuzanna Kocon,
Piotr Pietrzak,
Maria Olko,
Ignacy Szypulski,
Jakub Wiązowski,
Olga Zawistowska,
Zofia Zwijacz.
1 – Muzeum Polskiego Jazzu
Aleksandra Adamska
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Projekt Muzeum Jazzu Polskiego ma na celu zapewnienie nowoczesnej przestrzeni dla instytucji kulturalnej, będąc jednocześnie odpowiedzią na potrzeby lokalnej społeczności. Wyróżniającym się elementem projektu są otwarte podcienia otaczające główne bryły muzeum, które wciągają ruch miejski do wnętrza, harmonijnie współgrając z otoczeniem.
Jest to próba realizacji idei „otwartych obrzeży” budynku, jako współczesnego rozwiązania dla poprawy zrównoważonego rozwoju miasta. Przestrzeń na parterze została zaprojektowana tak, aby umożliwić funkcjonowanie muzeum jako lokalnej kawiarni, baru czy centrum edukacyjnego dla każdego. Sala koncertowa usytuowana jest w kondygnacjach podziemnych, co nie tylko gwarantuje odpowiednią izolację akustyczną, ale także wpływa na narracyjny charakter projektu.
Muzeum to jest opowieścią o grze materiałów, kontraście między otwartym a zamkniętym, relacjach społecznych, ale także o tym, jak współcześnie muzyka i architektura mogą pozytywnie wpływać na funkcjonowanie przestrzeni miejskich.
2 – Muzeum Polskiego Jazzu
Ignacy Szypulski
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Budynek oprócz swoich podstawowych funkcji, koncertowej oraz muzealnej był projektowany tak by stał się miejscem, gdzie nie tylko można zaznać polski jazz ale i go tworzyć. Dlatego oprócz sali koncertowej, muzeum oraz biblioteki znajdziemy miejsca prób i sale taneczne. Znalazło się też miejsce dla melomanów, którzy będą mogli skorzystać z sklepu muzycznego. Bardzo ważnym miejscem w budynku jest również niezależny klub muzyczny znajdujący się na parterze od strony ulicy Zajęczej. Posiada atrakcyjnie ustawioną scenę pośrodku widowni.
Stonowana zewnętrzna powłoka kubatury kontrastuje z jego wnętrzem. Gdyż po wejściu do foyer ukazuję się nam błyszcząca bryła sali koncertowej która stanowi serce całego budynku. Na elewacjach zobaczymy szarą cegłę charakterystyczną Warszawy oraz przeszklenia w różnicowanych wielkościach.
3 – Muzeum Polskiego Jazzu
Jakub Wiązowski
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
4 – Muzeum Polskiego Jazzu
Maria Olko
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Projekt muzeum zakłada stworzenie wyjątkowego miejsca poświęconego historii i rozwojowi jazzu w Polsce. Ma stanowić przestrzeń, gdzie gromadzone i eksponowane byłyby skarby muzyczne, ale także działać jako centrum, w którym odbywałyby się koncerty, warsztaty muzyczne, taneczne, wykłady i prelekcje, ukierunkowane na różne grupy społeczne. Oprócz wystaw, sercem Muzeum Polskiego Jazzu byłby ekskluzywny klub jazzowy, tworzący unikalną atmosferę dla miłośników tej wyjątkowej muzyki. Współistnienie muzeum, sali koncertowej oraz klubu w jednym obiekcie tworzyłoby kompleksową przestrzeń, która nie tylko dokumentuje i eksponuje dziedzictwo polskiego jazzu, ale również w której historia jazzu tworzyłaby się na żywo.
5 – Muzeum Polskiego Jazzu
Mateusz Dąbroś
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
„Jazz Park” łączy funkcje sali koncertowej na 250 osób, muzeum jazzu, kawiarni, klubu jazzowego i zespołu sal tanecznych. Dodatkowo budynek wzbogacony o funkcję rekreacyjną w postaci ogrodu na dachu schodzącego do
poziomu parteru. Dach tworzy spójną przestrzeń rekreacyjno-parkowq łqczqcq poszczególne funkcje w budynku. Elewacje z piaskowanego, mlecznego szkła eksponują krzywizny zielonych tarasów.
6 – Muzeum Polskiego Jazzu
Olga Zawsistowska
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Projekt jest zlokalizowany na warszawskim Powiślu przy skrzyżowaniu ulicy Dobrej i Zajęczej. Budynek kontynuuje pierzeje, wpisując się w kontekst otaczającego terenu. Od strony skrzyżowania zlokalizowano plac wejściowy, na którym rosną zachowane duże drzewa.
Głównym założeniem projektu było wyeksponowanie najważniejszej części budynku – sali koncertowej. Została wyróżniona materiałem. Deski drewniane mocowane na sztorc na tle ciemnej ściany dają wrażenie falowania podczas obserwacji budynku w ruchu. Bryła sali koncertowej nadwiesza się nad chodnikiem przy ulicy Dobrej, tworzy rozszerzający się podcień, który wciąga przechodniów na plac przed wejściem. Uzupełnieniem sali koncertowej są przestrzenie ekspozycyjne przeznaczone na organizacje wystaw związanych z historią jazzu. W budynku znajduje się również klub jazzowy z mniejszą sceną przewidzianą na bardziej kameralne koncerty. Przewidziano przestrzeń także dla biblioteki oraz sklepiku z książkami i płytami jazzowymi. Dodatkowo w budynku znajdują się sale warsztatowo – taneczne. Wszystkie te funkcje łączy wertykalne foyer ze schodami biegnącymi wzdłuż ściany sali koncertowej.
Materiały użyte w projekcie zostały zainspirowane instrumentami muzycznymi. Dominuje ciemne orzechowe drewno, które zostało zestawione z elementami w kolorze złotym i srebrnym. Wnętrze sali koncertowej zostało dla kontrastu wykończone jasnym drewnem jesionowym.
7 – Muzeum Polskiego Jazzu
Zofia Zwijacz
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Projekt muzeum jazzu na warszawskim powiślu odpowiada na problem braku miejsca poświęconego bezpośrednio polskim muzykom jazzowym, takim jak sekstet komendy czy hot club melomani. W miejscu tym odwiedzający mogą nie tylko zobaczyć pamiątki pozostawione po wielkich artystach i poznać bliżej ich historię, ale również wziąć udział w koncertach jazzowych, odbywających się w sali, będącej sercem muzeum. Po koncercie, ale także w inne, wolne dni muzeum oferuje miłe wieczory przy muzyce w klimatycznym klubie, znajdującym się na parterze budynku. Muzeum zlokalizowane jest blisko elektrowni powiśle, której elewacja wykonana jest z cegły, z ciemnym, stalowym detalem, którym zainspirowałam się przy projekcie elewacji. Ideą zewnętrznego wyglądu budynku było stworzen ie prostej wform ie bryły zodobną elewacją, którą zaprojektowałam jako pofalowaną, ceglaną strukturę, na materiał stolarki również wybrałam ciemną stal, która gra z narożnym budynkiem, Znajdującym się po drugiej stronie ulicy. Muzeum ma trzy kondygnacje wysokości, ale na drugim piętrze zlokalizowane jest patio, na którym w ciepłe, letnie wieczory odwiedzający mogą wypić drinka pod gwiazdami i potańczyć do muzyki jazzowej. W celu wyrównania poziomu budynku, sąsiadującego bezpośrednio z działką, podniosłam bibliotekę o wysokość przeszklonej antresoli. Narożnik muzeum przy skrzyżowaniu ulicy dobrej i zajęczej ścięty jest ze względu na rosnący tam, duży buk.
8 – Muzeum Polskiego Jazzu
Piotr Pietrzak
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Projektując Muzeum zainspirowałem się naturą muzyki jazzowej, łączącej swobodę improwizacji z wymogami harmonii. Ten dualizm wpłynął na formę budynku, sugerując zupełnie różne plany obu kondygnacji, połączone występującymi w nie zawsze oczekiwanych miejscach elementami konstrukcji i spojone bryłą sali koncertowej w harmonijną całość. Rytm okien długiego foyer nawiązuje z kolei do charakterystycznych dla jazzu zmian akcentów rytmicznych.
9 – Muzeum Polskiego Jazzu
Zuzanna Kocon
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Elewacja budynku oraz jego kształt nawiązują do charakterystycznych cech jednego z najbardziej jazzowych instrumentów – perkusji. Aby podkreślić istotne skrzyżowanie ulic; Dobrej z Zajęczą, narożnik bryły budynku został zaokrąglony oraz spiętrzony. Przeszklona galeria oraz przytulna kawiarnia skryta w cieniu wiekowego dębu zachęcają do wejścia, zaś zaokrąglone kształty elewacji kierują nas prosto do główego holu.
