kw. 26 2020

Stanisław Sojka

Oprac.Ewa Kałużna, fot.

Biblioteka Polskiej Piosenki, Universal Music, Dawid Linkowski

Dziś swoje 61. urodziny świętuje muzyk jazzowy, swingowy, popowy, wykonawca poezji śpiewanej, wokalista, pianista, gitarzysta, skrzypek, kompozytor, aranżer, autor tekstów, poeta, producent muzyczny. Stworzył swój własny styl – synkopowane frazowanie, któremu pozostaje wierny na scenie od ponad czterdziestu lat,

STANISŁAW SOJKA (SOYKA)
(ur. 26 kwietnia 1959).

Zaczął występować w wieku 7 lat, kiedy to śpiewał w sopranach w chórze kościelnym. Mając 14 lat, został kościelnym organistą. Był wówczas uczniem szkoły muzycznej w Gliwicach, gdzie uczył się gry na skrzypcach.
Naukę kontynuował w liceum muzycznym w Katowicach, a następnie studiował w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach, na kierunku aranżacji i kompozycji.
W czasie studiów był wokalistą uczelnianego big bandu Puls, z którym dokonał kilku nagrań dla Polskiego Radia w Katowicach.

Pod koniec lat 70. Sojka współpracował z jazzowymi zespołami EXTRA BALL oraz SUN SHIP Jarosława Śmietany, był więc znany w środowisku jazzowym.
Dyrektor wytwórni PolJazz zaproponował wokaliście prestiżowy koncert, który miał być jednocześnie zarejestrowany na potrzeby jego pierwszej płyty. Ponadto, Staszek zdobył wtedy I Nagrodę na Lubelskich Spotkaniach Wokalistów Jazzowych.
W ten sposób Staszek Sojka zadebiutował w listopadzie 1978, recitalem w Filharmonii Narodowej w Warszawie, w ramach cyklu „Jazz w Filharmonii„. Przedstawił wówczas własne interpretacje standardów jazzowych, soulowych, R&B, a także pieśni ludowych i kolęd.
W 1979 koncert ten ukazał się na pierwszej płycie Staszka – „Don’t You Cry„. Album zawierał m.in. utwory „My God and I” Raya Charlesa, „Could You Believe„ Ala Jarreau, „You’ve Got a Friend” Carole King, „Let It Be” McCartneya i Lennona, „Summertime” Heywarda i Gershwina, „Isn’t She Lovely” Stevie’ego Wondera czy „Amazing Grace„.

---

Również w 1979 nagrał, w duecie z najpopularniejszą wówczas wokalistką popową, Anną Jantar, singiel „You’re the One that I Want” – cover przeboju z musicalu „Grease„:
Anna Jantar & Stanisław Sojka – „You’re the One that I Want” Audio 1979

W 1980 Sojka wystąpił w śpiewogrze Katarzyny Gärtner „Pozłacany warkocz„, u boku takich gwiazd, jak Maryla Rodowicz czy Andrzej Zaucha.
Doczekał się wtedy także pierwszego solowego hitu – „Śliczna różdżkareczka”

W 1981, w serii Polish Jazz Vol. 63, ukazała się płyta Sojki „Blublula”, okrzyknięta najlepszym jazzowym albumem roku. Artysta zaprezentował tutaj własne interpretacje kolejnych standardów jazzowych i soulowych. Płyta zawierała porywające wykonania takich utworów, jak „I’m Just a Lucky So and So” i „Satin Doll” Duke’a Ellingtona, „P.S. (All Blues)” Milesa Davisa, „Blue Monk” Theloniousa Monka, czy „Naima” Johna Coltrane’a. Całość została nagrana z towarzyszeniem tria Wojciecha Karolaka:
Stanisław Sojka – vocal
Wojciech Karolak – piano
Zbigniew Wegehaupt – bass
Czesław Mały Bartkowski – drums
„Naima” from „Blublula” 1981

„Blue Monk” from „Blublula” 1981

„Satin Doll” from „Blublula” 1981

Krytyk jazzowy, Willis Conover, przebywający w tym czasie w Polsce na festiwalu Jazz Jamboree, okrzyknął Sojkę „najlepiej strzeżonym sekretem polskiej muzyki”. Staszek zaczął występować w całej Europie. Początkowo rezydował w popularnym jazzowym klubie Quasimodo w Berlinie Zachodnim, razem z triem Karolaka i Michałem Urbaniakiem, wystąpił także na międzynarodowych festiwalach jazzowych w Norymberdze i Stambule w 1982.

W marcu i kwietniu 1982 w studiu Teatru STU powstała płyta „Sojka Sings Ellington”, z takimi hitami, jak „Do Nothing Till You Hear from Me”, „Don’t Get Around Much Anymore”, „Lost In Meditation” czy „I Never Felt this Way Before”. W nagraniach wzięli udział najlepsi z najlepszych, z Włodzimierzem Nahornym na czele:
Stanisław Sojka – vocal
Włodzimierz Nahorny – piano
Andrzej Przybielski – trumpet
Zbigniew Wegehaupt – bass
Jacek Sobek – drums
„Don’t Get Around Much Anymore” from „Sojka Sings Ellington” 1982

„I Never Felt this Way Before” from „Sojka Sings Ellington” 1982

We wrześniu 1982 Staszek nagrał w Studiach Polskiego Radia album „Matko, która nas znasz”, wypełniony takimi gatunkami muzycznymi, jak jazz, rock, soul i funk. W tym samym roku płyta ukazała się na rynku, nakładem wydawnictwa Helicon. Zespół, który brał udział w nagraniach, składał się ponowie z czołówki polskich muzyków jazzowych:
Stanisław Sojka – vocal, backing vocals, piano
Wojciech Karolak – organ, keyboards Moog, piano
Winicjusz Chróst – guitar
Janusz Zabiegliński, Zbigniew Jaremko – alto sax
Tomasz Szukalski – tenor sax, clarinet, bass clarinet
Janusz Kwiecień – tenor sax, clarinet
Zbigniew Jaremko, Janusz Zabiegliński – clarinet
Andrzej Piela, Jerzy Wysocki – trombone
Zbigniew Wegehaupt – bass guitar
Czesław Bartkowski – drums
Daria Pakosz, Jerzy Sojka, Majka Jeżowska – backing vocals
„Matko, która nas znasz” 1982

W latach 1983-1988 systematycznie był wybierany przez czytelników magazynu „Jazz Forum” najlepszym wokalistą jazzowym.
W 1984 Staszek Sojka dostąpił zaszczytu supportowania we Francji koncertu Raya Charlesa.

Ten sam rok przyniósł stricte jazzowy album „Soyka w Piwnicy na Wójtowskiej”, wydany przez PolJazz, i zawierający utwory Raya Charlesa, Stevie’ego Wondera czy Paula Simona. Płyta została nagrana w dniach 27-28 marca 1984, w warszawskim klubie Piwnica na Wójtowskiej. W kolejnych wersjach tego wydawnictwa dołożono cztery utwory autorstwa Sojki, wykonane w Jarocinie z zespołem Svora, w 1984 – „Nocny papieros”, „Plotki / Ja nie wierzę w koniec”, „Niebo – oczekiwanie nasze” oraz słynny „Cud niepamięci”

W swoich poszukiwaniach muzycznych Staszek Sojka sięgnął również do jazz-rocka i rocka. Od 1984 współpracował z jazz-rockowym zespołem SVORA, w składzie:
Stanisław Sojka – vocal, guitar
Janusz Yanina Iwański – guitar
Andrzej Urny – guitar
Antoni Gralak – trumpet
Mateusz Pospieszalski – sax, flute, clarinet
Marcin Pospieszalski – bass guitar
Andrzej Ryszka – drums.
Ze Svorą Sojka wystąpił w Jarocinie w 1984. Jacek Sylwin napisał o tym występie w magazynie „Non Stop”: „Staszek Sojka przyjechał ze swoją sforą i wykonał muzykę, którą bym określił jako funk-rock-jazz. Choć zaśpiewał z czysto rockową ekspresją, to okazało się, że jednak jazz jest jego domeną. Muzyka i kapela wyśmienita, najwyższa szkoła jazdy, klasa sama dla siebie”.
Niestety, jak się okazało, był to pierwszy i ostatni koncert tego zespołu w Jarocinie.
Staszek zdecydował się na kontynuowanie kariery solowej, natomiast reszta muzyków zmieniła nazwę na Woo Boo Doo, i kontynuowała występy już bez Sojki:
Svora with Staszek Sojka – „Madame Schizofrenia”, Jarocin, Audio 1984

W 1985 Staszek nagrał przebój „Czas nas uczy pogody” Krzesimira Dębskiego i Jacka Cygana, dopisując go do listy swoich popowych hitów. Utwór ten rozpropagowała Grażyna Łobaszewska, jednak wykonanie Staszka Sojki, z mocnymi akcentami jazzowymi, było równie porywające:
„Czas nas uczy pogody” – Live TV 1982

W 1989 ukazała się płyta „Radioaktywny”, na której zebrano radiowe nagrania wokalisty, dokonane na przestrzeni lat 1983-1988, w tym wielki przebój
„Absolutnie nic” from „Radioaktywny” 1989

„Absolutnie nic” – Soyka & Yanina, Live 1989

W 1986 Sojka nagrał swój pierwszy popowy, i jedyny międzynarodowy, album – „Stanisław Sojka”. Płytę wydała niemiecka oficyna RCA. Co prawda. album przepadł na rynkach zagranicznych, ale przyniósł wokaliście wielką popularność w Polsce:
Stanisław Sojka – vocal, piano, keyboards, violin
Christopher Jarrett – guitar
Harrison Smith – sax
Jim Dvorak – trumpet
Steve Greetham – bass
Zbigniew Brysiak – percussion
Geoff Dugmore – drums, percussion
The Spirit Of Watts, Annabel Lamb, Steve Greetham – background vocals
„Love Is Crazy” from „Stanisław Sojka” 1986

„Stanisław Sojka” Full Album 1986

W 1989 Sojka brał udział w nagraniu płyty Tadeusza Nalepy „To mój blues”, gdzie zagrał na organach w utworze „Dbaj o miłość”

W 1988 artysta rozpoczął długą i owocną współpracę z Januszem Yaniną Iwańskim, gitarzystą jazz-rockowej grupy Tie Break.
DUET SOYKA – YANNA oraz zespół TIE BREAK nagrali szereg płyt.
Pierwszym albumem był „In Concert”, nagrany w krakowskim Teatrze TU, w dniach 7-8 listopada 1989:
„Hallelujah, I Love Her So” from „In Concert” 1989

„Niech całują cię moje oczy” from „In Concert” 1989

„Czas nas uczy pogody” from „In Concert” 1989

O płycie „Acoustic” z 1991 mówiło się, że „o kilka lat wyprzedził epokę nagrywania bez prądu”. W nagraniach w Teatrze STU udział wzięli:
Stanisław Sojka – vocal, piano, violin, guitar
Janusz Yanina Iwański – guitar
Antoni Gralak – trumpet
Bernard Maseli – vibraphone, marimba
Mateusz Pospieszalski – sax
Jacek Wąsowski – dobro
Jan Kanty Pawluśkiewicz – string arrangement
Halina Jarczyk – string septet
Witold E. Rek – bass
Jan Pilch, Radosław Nowakowski – percussion
Jerzy Piotrowski – drums
„Hard to Part” from „Acoustic”, Official Video 1991

W 1992 duet SOYKA – YANINA wydał płytę „Neopositive”, która potwierdziła opinię, że Stanisław Sojka potrafi uzyskać na koncertach identyczne brzmienie, jak w studiu, co jest umiejętnością dostępną tylko naprawdę wielkim muzykom.
Na płycie zagrali:
Stanisław Sojka – vocal, acoustic guitar, piano, violin
Janusz Janina Iwański – acoustic guita, electric guitar
Mateusz Pospieszalski – alto sax, soprano sax
Piotr Jackson Wolski – percussion.
„Abstract Uno” from „Neopositive” 1992

„Złe sny” from „Neopositive” 1992

Płyta zawierała największy przebój w karierze Staszka Sojki:
„Tolerancja (Na miły Bóg)” from „Neopositive” 1992

„Tolerancja (Na miły Bóg)” – Sojka & Yanina, Live 1992

Na płycie „Retrospekcja. Koncert Kraków”, nagranej na żywo 24 kwietnia 1994 w TVP Kraków-Łęg, a wydanej w 1995, wystąpili:
Stanisław Soyka – piano, electric guitar, vocal
Janusz Yanina Iwański – electric guitar, acoustic guitar
Antoni Ziut Gralak – trumpet
Mateusz Pospieszalski – alto sax, harmonica
Marcin Pospieszalski – bass, bass guitar
Kuba Majerczyk, Piotr Wolski – drums
Soyka, Yanina i Tie Break – „Twój ja, jestem twój”, Audio 1995

Soyka, Yanina i Tie Break – „Cud niepamięci”, Audio 1995

Soyka, Yanina i Tie Break – „Czas nas uczy pogody”, Audio 1995

W 1998 wydano płytę „Nr 17” – siedemnasty album w dorobku Sojki.
Stanisław Sojka – vocal, piano, violin
Artur Affek – electric guitar
Sławomir Kulpowicz – keyboards
Irek Głyk – marimba, vibraphone
Alek Korecki – sax
Antoni Gralak – trumpet, tuba
Bartek Dachowski – accordion
Loco Richter – bass guitar
Zbigniew Uhuru Brysiak – bongos, tambourine, percussion
Arek Skolik – drums
Ada Feliciak, Aneta Stawicka, Ewa Konstanciak, Jarosław Boberek, Marcin Mazurek, Małgorzata Banasińska, Monika Stańska, Przemysław Predygier, Przemysław Walich, Szymon Cempura – backing vocals
„Nie ma drugiej takiej” from „17” 1998

„Allegro ma non troppo” (do wiersza Wisław Szymborskiej) from „17” 1998

„Tango Memento Vitae” from „17” – Official Video 1998

W 2003 Stanisław Sojka wystąpił w Watykanie z okazji imienin Jana Pawła II

W marcu 2004 ukazała się płyta „Soyka Sings Love Songs”, na której muzyk zaprezentował własne wersje znanych przebojów, których głównym tematem jest miłość. Wśród jedenastu utworów znalazły się przeróbki klasycznych tematów, jak:
„My Funny Valentine”

„Fly Me to the Moon”

czy „Somebody” Depeche Mode

Album „Studio Wąchock” z 2009 to początek nowego etapu w twórczości Stanisława Soyki. Na płycie pojawiły się gościnie Paulina i Natalia Przybysz, tworzące zespół Sistars, a także
Przemek Greger – guitar
Jakub Sobaszek – keybards
Marcin Gęborek, Mateusz Pospieszalski – sax
Rafał Gęborek, Antoni Gralak – trumpet
Mario Matysek – bass
Zbigniew Uhuru Brysiak – percussion
Michał Zduniak, Kuba Sojka – drums.
„Ten krążek to zwieńczenie pięcioletniej działalności formacji SOYKA SEKSTET +, która, mimo śmierci perkusisty, Michała Zduniaka, ciągle tworzy i koncertuje, obecnie jako Kwintet +. Zduniak, pod wpływem impulsu, zaprosił Sojkę i współpracujących z nim młodych instrumentalistów na wspólne jam session, do Wąchocka. Dwóch muzyków za bębnami to nie przypadek – Kuba Sojka i Michał Zduniak obsługują odrębne części zestawu, wydobywając dużo więcej, niż można by się spodziewać. Wielobarwna muzyka pełna różnorodności, jednak z bardzo wyraźnym mianownikiem, a ten mianownik to sześciu muzyków. „Miałem przekonanie, że to najlepszy zespół w moim życiu” – ocenił ów wyjątkowo udany skład sam Sojka” (jazzforum.com.pl)
Artysta zaśpiewał wiersze Czesława Miłosza, z akompaniamentem skrzypiec, czy „Czułość” Zbigniewa Herberta, z muzyką Grzegorza Turnaua:
„Czułość” – Live 2009

Do wierszy Miłosza Sojka powrócił na albumie „Stanisław Soyka śpiewa 7 wierszy Czesława Miłosza” z 2011:
Stanisław Sojka – piano, piano Fender, vocal, violin
Czesław Mozil – accordion, vocals
Janusz Yanina Iwański, Przemek Greger, Stanisław Sojka – guitar
Jakub Sobaszek – keyboards
Andrzej Przybielski – trumpet
Mario Matysek – bass guitar
Zbigniew Uhuru Brysiak – percussion
Kuba Sojka, Michał Zduniak – drums
„Zapomnij” 2011

„Brat naszego Boga” 2011

W 2010 ukazał się album „Tylko brać. Osiecka znana i nieznana”. Do nieznanych lub pominiętych wierszy Agnieszki Osieckiej Stanisław Sojka napisał muzykę. Powstała monografia poetki, oprawiona w balladowo-gitarowy kontekst, w którym jak żywy pojawia się duch duetu Soyka-Yanina:
„Tylko brać” from „Osiecka znana i nieznana” 2010

Inne albumy Staszka Sojki z poezją to „Sonety Shakespeare” z 1995, „Soyka Sings Shakespeare’s Sonnets” z 1999, „Soyka śpiewa Staffa dla Polic” z 2002, „Karol Wojtyła, Stanisław Sojka, Marek Torzewski – Słowa” z 2002, czy „Strug, Soyka – Leśmian” z 2014.

W 2012 został wydany album z piosenkami Czesława Niemena „W hołdzie Mistrzowi”, a w 2013 – „W hołdzie Mistrzowi – Live”. Przy zachowaniu części aranżacji oryginalnych, Sojka pokusił się tutaj o ich zmianę, według własnej wizji. W nagraniach udział wzięli:
Stanisław Soyka – vocals, piano
Antoni Sojka – keyboards, synthesizer Moog
Przemek Greger – electric guitar
Alek Korecki – sax, flute
Antoni Gralak – trumpet
Marcin Lamch – bass
Zbigniew Uhuru Brysiak – percussion
Kuba Sojka – drums, backing vocals.
Gościem specjalnym był gitarzysta Niemena, Tomasz Jaśkiewicz:
„Wiem, że nie wrócisz” Official Video 2012

„Wiem, że nie wrócisz” Making Of, Album Trailer 2012

„Czas, jak rzeka” 2012

W 2015 artysta wydał płytę „Stanisław Soyka & Roger Berg Big Band – Swing Revisited”. Staszek Sojka zaprezentował tu własne interpretacje swingowych standardów z lat 30. i 40., głównie autorstwa Duke’a Ellingtona.
Album był promowany przez cover „Let The Good Times Roll”, z repertuaru Louisa Jordana

Płyta „Stanisław Soyka feat. Buba Badjie Kuyateh – Action Direct Tales” ukazała się 10 marca 2017.
„Album ten z różnych powodów jest inny. Jest obrazem niezwykłych korelacji artysty z tym, co najczęściej określa się jako world music. Tym razem, Stanisław Soyka wtopił się swoją muzyką oraz grą na skrzypcach w określony, subtelny pomysł, zrealizowany wraz z egzotycznym wirtuozem gry na korze, artystą z Gambii – Bubą Badjie Kuyatehem. Powstała muzyka, jakiej trudno by oczekiwać od pogodnego, jazzowego i swingującego Soyki” (jazz.pl).
Stanislaw Soyka feat. Buba Badjie Kuyateh – „Baobab Cafe”, Live Acoustic 2017

Stanislaw Soyka feat. Buba Badjie Kuyateh – „Ma-Sanneh Ceesay”, Live Acoustic 2017

Najnowszy autorski album Stanisława Sojki to „Muzyka i słowa”, który ukazał się 1 lutego 2019. Jest to pierwsza tak osobista artystyczna wypowiedź Sojki od piętnastu lat. Sam autor muzycznie określa nowy album, jako „folk z przymrużeniem oka”, ale – jak dodaje – „można na nim usłyszeć późne lata 70., rhythm & blues, wpływy reggae, a także po prostu ballady”. Muzycy na albumie:
Stanisław Soyka – vocal, guitar
Tomasz Jaśkiewicz, Przemek Greger – electric guitar
Antoni Gralak – trumpet
Alek Korecki – sax
Marcin Lamch – bass
Kuba Sojka, Zbigniew Brysiak – drums.
„Album dzisiejszego Soyki jest prostolinijny, prawdziwy i szczery. To muzyczne wyznanie bez podrasowania. Jest tu polonez, jest i tango, w którym odbywa się cała amplituda uczuć – miłość, zazdrość, ciepło, zimno, gorąco. Jest pieśń o miłości do Warszawy i o tym, jaka do niej prowadziła droga. Jest kompozycja szczególna, jak niewysłany list dojrzałego 60-letniego „chłopaka” do swych rodziców – „Mamulu, Tatulu”. Z kolei, „Przyszedł czas na zmiany” – to tekst o nauce, jak żyć. Warto poczuć też, jak dobrze czasem się zatrzymać, usiąść na ławeczce („Ławeczka”), stać się intensywnym obserwatorem ludzkości w jej indywidualnych przejawach. I nie bać się ciszy („Ciszy nie unikaj”), bo „to, co słychać w ciszy, w hałasie zanika”. Album ten – to zaproszenie do myślenia, do słuchania, do śpiewania” (jazzforum.com.pl).
„Chciałem pokazać piękno świata, przedstawionego tak po prostu, przez dzisiejszego mnie. Zależało mi na tym, by ta muzyka mogła przytulać, dawać przestrzeń i oddech. A także, by te piosenki były dostępne dla każdego, kto lubi śpiewać. A w tekstach, mam wrażenie, jest normalnie – tam jestem dzisiejszy ja i, gdy będziecie Państwo jej słuchać, będzie mi miło móc tam Państwa spotkać. I, być może, usiąść wspólnie na muzycznej „ławeczce” ” – mówi autor o płycie.
Singiel, promujący album, „Ławeczka-bajeczka”, został zaprezentowany w teledysku autorstwa Bartosza Piotrowskiego:
„Ławeczka-bajeczka” from „Muzyka i słowa”, Official Video 2019

„Zależy mi” from „Muzyka i słowa”, Official Video 2019

„I już, i tyle” from „Muzyka i słowa”, Official Video 2019

„Przyszedł czas na zmiany” from „Muzyka i słowa”, Audio 2019

„Ciszy nie unikaj” from „Muzyka i słowa”, Audio 2019

W ciągu 40 lat kariery, Stanisław Sojka wydał ponad 30 płyt. Dyskografia http://www.soyka.pl/#dyskografia

„Są na naszej rodzimej scenie jazzowej muzycy, nierzadko bardzo cenieni, których czterdziesty w karierze album brzmi tak samo, jak pierwszy czy dziesiąty. Sojka do tej grupy nie należy. Bo choć obsesyjnie kontroluje przebieg twórczy i proces rejestracji własnej muzyki, to – jako człowiek – obdarzony jest olbrzymią dozą fantazji” (Łukasz Hernik).

„Miałem i mam piękne i dobre życie. Czuję się człowiekiem w sile wieku. Moje nowe doświadczenie polega na tym, że właśnie skonsumowałem ojcostwo. Oczywiście nadal jestem ojcem dla swoich synów, ale oni są już na własnych drogach życiowych. Zostali przeze mnie wyposażeni w odpowiednie instrumentarium do samodzielnego życia, i tak też czynią. Kochamy się, ale dzięki temu, że oni dorośli, ja mam przed sobą nową i niezagospodarowaną przestrzeń. Wolną głowę. I dzięki temu mogłem wrócić do pracy twórczej bardziej intensywnie” – mówi dzisiejszy Jubilat (plus.dziennikpolski24.pl),

Stanisław Sojka – wciąż inny, wciąż nowy, a jednocześnie rozpoznawalny od pierwszych nut. Jest zwierzęciem muzycznym, z charyzmą performera. Z zespołem czy solo – po wejściu na scenę obejmuje całkowite panowanie nad publicznością.
W jednym z licznych wywiadów powiedział: „Nie gram dla fajerwerków, nie śpiewam, by się popisać. Moją ambicją i pragnieniem jest, by mój śpiew, moje pieśni dodawały otuchy, podnosiły na duchu tych, którzy przychodzą mnie słuchać. Chcę by wychodzili z koncertu pogodni i umocnieni” (culture.pl).

Posłuchajmy także:
Stanisław Soyka & Nick Cave – „Into My Arms”, Live 2000

Stanisław Soyka – Live @ Sudeckie Kryształy 2012, Full Concert

„Cud niepamięci” – Live @ ChDK 2015

„Nie ma drugiej takiej” (dla Puszczy Białowieskiej), Official Video 2017

„Matko, która nas znasz” – Live 2018

JUBILATOWI ŻYCZYMY WSZYSTKEGO NAJLEPSZEGO, STO LAT !!!

By Andrzej Rumianowski • archiwum_x, URODZINY •