Mar 31 2020
Wallace Roney
Oprac. Ewa Kałużna, Fot. Jarek Rerych
Wallace Roney
fot. Jarek Rerych
31 marca 2020 zmarł w Paterson w stanie Nowy Jork, w wieku 59 lat, wskutek zakażenia wirusem Covid-19, legendarny amerykański trębacz jazzowy, wychowanek i protegowany Milesa Davisa, WALLACE RONEY,.
R.I.P. [*]
Urodził się w Filadelfii. Był synem Wallace’a Roneya, piastującego funkcje U.S. Marshal and President of the American Federation of Government Employees Local 102, wnukiem filadelfijskiego muzyka, Roosevelta Shermana, oraz starszym bratem saksofonisty tenorowego i sopranowego, Antoine’a Roneya.
Już wieku 4 lat, Wallace udowodnił, że jest cudownym dzieckiem, posiadającym słuch absolutny.
Gdy miał 7 lat otrzymał stypendium do Settlement School of Music, gdzie zgłębiał technikę gry na trąbce.
W wieku 12 lat, Wallace został najmłodszym muzykiem zespołu Philadelphia Brass Ensemble.
Przez 3 lata studiował u trębacza Sigmunda Heringa z tej orkiestry, zaś Hering regularnie promował młodego trębacza na recitalach i koncertach.
W tym okresie, Roney poznał pierwszego ze swych wielkich mentorów – Clarka Terry’ego, który kładł szczególny nacisk na technikę, artykulację i panowanie nad oddechem.
Następnie Wallace przeprowadził się do Waszyngtonu, gdzie uczęszczał do Duke Ellington School of the Arts.
Tam kontynuował studia w dziedzinie gry na trąbce u Langstona Fitzgeralda z Baltimore Symphony Orchestra.
W wieku 15 lat Roney zadebiutował z zespołem Haki R. Madhubuti & Nation, gdzie spotkał m.in. Billa Hardmana, Valery’ego Ponomareva, Woody’ego Shawa, Johnny’ego Colesa i Freddie’ego Hubbarda.
Gdy miał 16 lat, grał z Cedar Walton Quartet, z udziałem Billy Higginsa, Sama Jonesa i Philly Joe Jonesa.
Spotkał wówczas Dizzy Gillespie’ego, który okazał się być kolejnym mistrzem nastoletniego trębacza. Dzięki niemu, Wallace nauczył się jeszcze więcej, przede wszystkim w zakresie zaawansowanych technik gry i sztuki improwizacji.
Roney szybko stał się uznanym trębaczem w Waszyngtonie. W 1979 i 1980 zdobył nagrodę DownBeat Award w kategorii Best Young Jazz Musician of the Year, a w 1989 i 1990 – nagrodę DownBeat Magazine’s Critic’s Poll, w kategorii Best Trumpeter to Watch.
Kolejnym etapem były studia w Howard University oraz w Berklee College of Music w Bostonie.
W owym czasie, Roney bywał regularnie w Nowym Jorku, gdzie pracował z Philly Joe Jonesem, a także kolejnym innym ważnym mentorem – Woodym Shawem.
W 1983, podczas koncertu w klubie The Bottom Line w Nowym Jorku, honorującego Milesa Davisa, Roney poznał swojego idola i późniejszego patrona.
Davis zapytał Wallace’a, jaką ma trąbkę. Gdy ten odparł, że nie ma żadnej, Davis dał mu swoją.
Miles patronował wielu karierom młodych muzyków, już sam fakt gry z nim był jak dyplom uniwersytecki. Roney był jednak jedynym trębaczem, któremu Davis poświęcił tyle uwagi.
Był też jedynym, któremu Miles oficjalnie patronował przez osiem lat, aż do swojej śmierci w 1991. Praca nad melodią, kreatywność, odwaga – to główne lekcje, które Davis dał młodemu trębaczowi.
W 1986 Wallace otrzymał telefon z zaproszeniem na trasę koncertową z Tonym Williamsem i Artem Blakeyem.
Zastąpił wówczas Terence’a Blancharda w Jazz Messengers Arta Blakeya. Dzięki tym występom, Roney stał się jednym z najbardziej poszukiwanych trębaczy na profesjonalnej amerykańskiej scenie jazzowej.
W 1987 podpisał kontrakt z wytwórnią Muse Records i wydał swoją pierwszą płytę – „Verses„, do udziału w której zaprosił m.in. Tony’ego Williamsa:
Wallace Roney – trumpet
Mulgrew Miller – piano
Gary Thomas – tenor sax
Charnett Moffett – bass
Tony Williams – drums
„Verses” Full Album 1987
Rok później, w 1988, nagrał drugi album – „Intuition„, na którym wystąpił m.in. legendarny kontrabasista, Ron Carter, oraz perkusistka Cindy Blackman, późniejsza żona Carlosa Santany, a na saksofonie altowym zagrał Kenny Garrett:
Wallace Roney – trumpet
Mulgrew Miller – piano
Kenny Garrett – alto sax
Gary Thomas – tenor sax
Ron Carter – bass
Cindy Blackman – drums
„Intuition” Full Album 1988
Trzeci autorski album Roneya ukazał się w 1989 – „The Standard Bearer„
Wallace Roney – trumpet
Mulgrew Miller – piano
Gary Thomas – tenor sax
Charnett Moffett – bass
Cindy Blackman – drums
„Loose” z „The Standard Bearer„ 1989
Kolejne lata przyniosły następne, istotne dla kariery Roneya, wydarzenia, m.in. dołączenie do kwintetu Tony’ego Williamsa i koncerty z Ornette’em Colemanem.
Szczególnie ważny był słynny występ z Milesem Davisem na festiwalu w Montreux, 8 lipca 1991, gdzie wykonane zostały utwory Davisa sprzed kilku dekad, w aranżacjach Gila Evansa.
Wówczas to, po raz pierwszy od trzech dekad (i niestety, ostatni), Davis powrócił do wykonywania materiałów z przeszłości, z albumów „Miles Ahead„, „Porgy and Bess” i „Sketches of Spain„.
Miles wystąpił ze swoim zespołem oraz orkiestrami The George Gruntz Concert Jazz Band i The Gil Evans Orchestra
Miles Davis – „Miles Ahead„, Live @ Montreux 1991
Miles Davis – „My Ship„, Live @ Montreux 1991
Miles Davis – „Boplicity„, Live @ Montreux 1991
Album z tego koncertu, „Miles & Quincy Live at Montreux„, ukazał się już po śmierci Davisa, w 1993, i otrzymał Grammy w kategorii Best Large Jazz Ensemble Performance
Z biegiem lat, Roney zaczął przywiązywać coraz większą wagę do projektów solowych. W rezultacie, ma on na koncie kilkanaście albumów w różnych stylistykach – hardbopowej, fusion, funkowej czy hip-hopowej. Wciąż jednak przyjmował także zaproszenia od innych muzyków, jak Jimmy Cobb, Chick Corea czy Herbie Hancock.
Rok 1991 przyniósł aż cztery płyty z udziałem Roneya. Były to dwa albumy, na których Wallace uczestniczył gościnnie – „Evidence – Vincent Herring with Wallace Roney, Mulgrew Miller, Ira Coleman, Carl Allen” i „Punto De Partida – Perico Sambeat Quintet feat.
Wallace Roney, Tete Montoliu„, oraz dwie autorskie – „Seth Air„, z udziałem basisty Petera Washingtona, perkusisty Erika Allena, pianisty Jacky’ego Terrassona i swojego brata, saksofonisty Antoine’a Roneya, oraz „Obsession„, z udziałem basisty Christiana McBride’a, perkusistki Cindy Blackman, pianisty Donalda Browna, oraz saksofonisty i flecisty Gary’ego Thomasa
Po dwuletniej przerwie, w 1993, Roney wydał dwie kolejne autorskie płyty – „Crunchin' ” (z Ronem Carterem, Kennym Washingtonem i Geri Allen), oraz „Munchin' ” (z Christianem McBride’em, Kennym Washingtonem, Geri Allen i Ravi Coltrane’em).
W 1994 Wallace pojawił się na legendarnym albumie „ A Tribute to Miles„, nagranym w 1992, w towarzystwie takich sław, jak: Ron Carter, Tony Williams, Herbie Hancock i Wayne Shorter.
Płyta była hołdem, złożonym gigantowi trąbki przez czterech z pięciu członków słynnego Kwintetu Milesa Davisa.
Rolę Milesa przejął na albumie Roney. Album zdobył Grammy w kategorii Best Jazz Instrumental Performance, Individual or Group:
„So What” z „A Tribute to Miles” 1994
„All Blues” z „A Tribute to Miles” 1994
W 1995 Roney ożenił się z jazzową pianistką, Geri Allen, która uczestniczyła w nagraniach jego albumów od 1993. Miał z nią dwie córki i syna. W latach 90. i 2000. Geri i Wallace nagrali wspólnie wiele płyt. Małżeństwo zakończyło się rozwodem, niedługo przed śmiercią Geri Allen w 2017.
W 1996 Wallace utworzył własny kwintet i wydał płytę „The Wallace Roney Quintet„, w składzie:
Wallace Roney – trumpet
Carlos McKinney – piano
Antoine Roney – tenor sax
Clarence Seay – bass
Eric Allen – drums.
W kolejnych latach nagrywał dla Warner Bros. Records, Concord Records / Stretch Records czy High Note Records.
Zanim Roney skończył 40 lat w 2000, zostało udokumentowane ponad 250 jego nagrań.
Najnowsze albumy to:
2010: „If Only for One Night”
2012: „Home”
2013: „Understanding”
2016: „A Place In Time”
Ostatnią płytą autorską Roneya był album „Blue Dawn – Blue Nights” z 2019:
„Bookendz” z „Blue Dawn – Blue Nights” 2019
„Why Should There Be Stars” z „Blue Dawn – Blue Nights” 2019
Wallace Roney zmarł 31 marca 2020, w St. Joseph’s University Medical Center w Paterson, w stanie Nowy Jork, w wyniku powikłań po zakażeniu wirusem Covid-19.
Znalazł się w centrum epidemii w Stanach. Miał zaledwie 59 lat.
Posłuchajmy:
Tony Williams Quintet – Live in New York 1989
Wallace Roney – trumpet
Bill Pierce – soprano sax, tenor sax
Mulgrew Miller– piano
Ira Coleman – bass
Tony Williams – drums
Wallace Roney Quintet – „Plaza Real” (Wayne Shorter) – Live @ Al Modo, Salerno 2015
Wallace Roney Quintet – Live @ Catania Jazz 2015
Wallace Roney Group – Live @ Altes Kino, St Florian, Austria 2016
Wallace Roney – trumpet
Ben Solomon – sax
Anthony Wonsay – piano
Rahsaan Carter – bass
Eric Allen – drums
Wallace Roney Quintet – „Metropolis”, Live @ Jazz Club Moods, Zurich 2018
R.I.P.
Wallace Roney May 25, 1960 – March 31, 2020
Fot. ©Jarek Rerych / Muzeum Jazzu