wrz 9 2021

Zbigniew Namysłowski

Namysłowski Modern Jazz Quartet – „Lola”, Full Album 1964

Oprac. Ewa Kałużna. Fot. Eugeniusz Helbert, Tadeusz Wackier, Andrzej Dąbrowski, Andrzej Zborski, wstereo.pl, Filip Błażejowski

 

Dziś, 9 września 2021 82. urodziny świętuje

ZBIGNIEW NAMYSŁOWSKI

(ur. 9 września 1939),

nestor polskiej sceny jazzowej, gigant jazzowego saksofonu, rodzimy Saxophone Colossus, multiinstrumentalista, jeden z najbardziej znanych i cenionych polskich jazzmanów. Historia życia i twórczości Zbigniewa Namysłowskiego to historia jazzu w Polsce.

Tomasz Tłuczkiewicz opisuje muzykę Namysłowskiego poetycko: „Ton altu – donośny, jak dzwon, nabrzmiały elektrycznością, jak burzowa chmura, przenikliwy, jak łabędzi śpiew – od krzyku po lament, bezlitosny, jak miecz Jedi. Głos, który ma coś bardzo ważnego do powiedzenia, i nie waha się tego powiedzieć. Fraza – kunsztownie artykułowana arabeska, wartka, jak górski potok, burzliwa czy śpiewna – zawsze pewna drogi, którą tanecznym krokiem zmierza do celu, nigdy nie tracąc go z oczu”.

Zbigniew Namysłowski jest z wykształcenia wiolonczelistą, z wyboru – saksofonistą altowym i sopranowym, a także puzonistą i flecistą, oraz wyśmienitym kompozytorem i aranżerem.

Dzieje jego życia obrazują rozwój jazzu w Polsce. Wystąpił podczas II Festiwalu Jazzowego w Sopocie w 1957. Uczestniczył w historycznym wydarzeniu, jakim był pierwszy koncert jazzowy w Filharmonii Narodowej w 1958, oraz w imprezie Jazz ’58, która stanowiła zaczątek Jazz Jamboree. Brał udział w pierwszym po wojnie wyjeździe polskich jazzmanów do Europy Zachodniej, a także do USA. Jako pierwszy polski jazzman, w 1964 wydał płytę za granicą. Uczestniczył w pierwszych Kalatówkach ’59 i wszystkich pozostałych, obejmując od 1997 funkcję dyrektora artystycznego legendarnego Jazz Campingu.

Od ponad sześciu dekad występuje i nagrywa z całą plejadą polskich i zagranicznych gwiazd jazzu.

Koncertował we wszystkich krajach europejskich oraz w USA, Kanadzie, Indiach, Australii, Nowej Zelandii, Izraelu, na Kubie, w Meksyku, Brazylii, Kuwejcie i RPA.

DZIECIŃSTWO. DEBIUT MUZYCZNY

Zbigniew Namysłowski urodził się kilka dni po wybuchu II wojny światowej, w pociągu, ewakuującym jego rodziców z Warszawy do Wilna. Fakt ten mocno zaważył na jego dzieciństwie.

W czasie okupacji został osierocony – mamę wywieziono do Stuthoff, gdzie zmarła, ojca zabrano do więzienia w Wilnie, z którego nigdy nie wrócił.

Zbyszek wychowywany był przez babkę, Julię Żeromską. Zadbała ona o muzyczną edukację Zbyszka po powrocie z Wilna do Polski.

To właśnie za sprawą babki, odbył się pierwszy muzyczny „test” Zbyszka. Pewnego razu w szatni filharmonii Julia poprosiła znajomego profesora, by sprawdził, czy jej sześcioletni wówczas wnuczek nadaje się na muzyka. Test wypadł pomyślnie.

Zbyszek został wysłany przez babcię do szkoły muzycznej do Krakowa. Ukończył tam klasę fortepianu.

Po powrocie w 1954 ponownie do Warszawy, kontynuował naukę w średniej szkole muzycznej, ale już w klasie wiolonczeli. Jednak i ten instrument nie miał stać się dla niego najważniejszym.

Zbigniew Namysłowski wspomina: „Byłem strasznie napalony na granie jazzu po pierwszym festiwalu sopockim, w którym brałem udział jako widz – i to nielegalny. Wdrapywaliśmy się na okienko w pawilonie, którego już nie ma, by oglądać, co tam się dzieje na scenie. I to mnie tak zmobilizowało, że w czasie wakacji, jeszcze w tym samym roku, zacząłem uczyć się na puzonie – sam. Jako puzonista byłem więc amatorem, ale nie amatorem-muzykiem, ponieważ cały czas byłem w szkole muzycznej, od siódmego roku życia, potem w średniej szkole muzycznej. Ten puzon był po to, żebym mógł grać jazz – tradycyjny oczywiście” (culture.pl).

JAZZ TRADYCYJNY

Jako pianista jazzu tradycyjnego, debiutował w 1955, w zespole Five Brothers, działającym przy studenckim klubie Hybrydy. Był to jedyny występ tego zespołu.

Rok później, już jako puzonista, wstąpił do amatorskiego zespołu dixielendowego Mieczysława Wadeckiego.

Następnie przeniósł się do grupy MODERN DIXIELANDERS pianisty Witolda Krotochwila, z perkusistą Jerzym Bartzem, klarnecistą Włodzimierzem Kruszyńskim, basistą Zdzisławem Orłowskim, saksofonistą Bogusławem Rudzińskim i kornecistą Bohdanem Styczyńskim. Z tym zespołem, młody puzonista wziął udział w Przeglądzie Studenckich Zespołów Jazzowych we Wrocławiu, gdzie indywidualnie zdobył wyróżnienie.

PIERWSZY SOPOT, 1956

„Pragnienie powojennego pokolenia, by uczestniczyć w tworzącej się kulturze i czerpać ze wzorów sztuki zachodniej, zaczynało powoli brać górę nad szarością i beznadziejnością, wywodzącą się z indoktrynacji reżimowej. I oto cud się stał” – wspomina Jerzy Duduś Matuszkiewicz, lider Melomanów, który podczas festiwalu jazzowego w Sopocie prowadził „pochód nowoorleański”.

Ten pierwszy powojenny festiwal jazzowy w Polsce, niespełna 17-letni wówczas Zbyszek Namysłowski podglądał jeszcze, jako „widz na gapę”.

MODERN COMBO, SOPOT 1957

Rok 1957 to niebywałe bogactwo wydarzeń jazzowych i około jazzowych w Polsce.

W dniach 14-21 lipca 1957 odbył się II Festiwal Jazzowy w Sopocie, podczas którego powstała komisja założycielska Polskiej Federacji Jazzowej (dziś PSJ). W Krakowie miały miejsce czwarte Zaduszki Jazzowe. Tyrmand wydał pierwszy zbiór esejów popularno-naukowych o jazzie – „U brzegów jazzu”. Andrzej Kurylewicz opublikował pierwsze jazzowe nuty na fortepian – „Wariacje w stylu swing”. Pojawił się „jazzowy” nurt w poezji – Fac, Brecht, Skolimowski. Jazz trafił do filharmonii – bydgoskiej, lubelskiej i krakowskiej. Polska gościła po raz pierwszy orkiestrę z USA – Ray McKinley Orchestra.

W 1957 Zbigniew Namysłowski związał się, jako wiolonczelista, z bardzo, jak na tamte lata, nowatorskim zespołem – Modern Combo Krzysztofa Sadowskiego. Pierwszy skład tworzyli:
Krzysztof Sadowski – piano, leader
Józef Gawrych – vibraphone
Janusz Sidorenko – guitar
Janusz Rafalski – bass
Andrzej Kozerski – drums.

Namysłowski wystąpił z zespołem Modern Combo na II Festiwalu Jazzowym w Sopocie w 1957, grając wówczas na wiolonczeli:
Modern Combo – „Our Melody”, Live @ Sopot 1957, Audio

---

Kronika WFDiF – „Sopot 1957” (Festiwal Jazzowy 0:00-2:50 min.)

JAZZ w FILHARMONII. HOT CLUB MELOMANI

Rok 1958 to pierwsze wizyty w Polsce najwybitniejszych jazzmanów z USA, związane z odwilżą polityczną po śmierci Stalina, i możliwe dzięki szaleńczemu uporowi Leopolda Tyrmanda. W Polsce wystąpił legendarny Dave Brubeck Quartet, co spowodowało skierowanie stylistyki polskiego jazzu lat 60. w stronę stylu cool.

Miał wówczas miejsce znamienny udział Jana Ptaszyna Wróblewskiego w młodzieżowym big bandzie festiwalu jazzowego w Newport w USA, gdzie orkiestrę zorganizował George Wein. Tak oto, po raz pierwszy po wojnie, polski jazzman wystąpił w Stanach.

W 1958 Namysłowski powrócił do gry na puzonie.

Podjął współpracę z zespołem Hot Club Melomani Jerzego Dudusia Matuszkiewicza. Ukoronowaniem, przełomowego dla polskiego jazzu okresu, stał się koncert formacji Hot Club Melomani w Filharmonii Narodowej w Warszawie, 5 stycznia 1958. Jako pierwszy polski zespół jazzowy, Melomani stanęli na scenie tej szacownej instytucji, dokonując czegoś, o czym wcześniej można było tylko pomarzyć – wprowadzili jazz do świątyni muzyki poważnej, przypieczętowując tym samym triumfalny powrót jazzu „z katakumb na salony”.

EUROPA ZACHODNIA 1958

Również w 1958, po raz pierwszy po wojnie, polskie zespoły jazzowe wyjechały na koncerty do Europy Zachodniej – Danii i Francji.

Namysłowski brał udział w tym wyjeździe. Grał w Danii w szeregach Polish All Stars, a we Francji – z zespołem Modern Dixielanders:
Modern Dixielanders – „If I Had You” Audio 1958

JAZZ ’58

W 1958 rozeszła się wieść, iż, cieszący się ogromnym powodzeniem, Festiwal Jazzowy w Sopocie nie będzie już więcej organizowany. Przyczyny były polityczne – ówczesnym władzom nie podobało się muzyczne zamieszanie, atmosfera dużego luzu i swobody, która towarzyszyła występom jazzmanów. Zabroniono także organizacji „pochodu nowoorleańskiego”, który otwierał oba festiwale w Sopocie.

Wówczas, za sprawą kilku fanów z warszawskiego klubu Hybrydy, narodziła się idea festiwalu jazzowego, organizowanego w Warszawie. Miłośnicy jazzu, którzy przyjeżdżali do Sopotu, pojawili się teraz w stolicy. Był to swego rodzaju bunt, manifest niezależności i niepokorności polskiego środowiska jazzowego wobec ówczesnej władzy.

Pierwszy festiwal Jazz Jamboree (nazwę wymyślił Leopold Tyrmand) odbył się w dniach 18-21 września 1958, pod nazwą Jazz ’58, w Centralnym Klubie Studentów Politechniki Warszawskiej Stodoła, przy ul. Emilii Plater. Część koncertów odbywała się w Krakowie.

18 września 1958 w klubie Stodoła Janusz Zabiegliński otworzył uroczyście Jazz ’58, grając na klarnecie słynny utwór Stephena Fostera „Old Folks at Home”, znany jako „Swanee River”. Ta stara murzyńska pieśń z 1851, stała się znakiem rozpoznawczym polskiego Jazz Jamboree. Od tamtego czasu, niemal wszystkie festiwale jazzowe w Polsce rozpoczynały się od tej melodii.

W programie festiwalu Leopold Tyrmand napisał: „Co będziemy robić w Stodole? Będziemy słuchać jazzu! Jazz stał się spoiwem i symbolem środowisk, które powstały samorzutnie, naturalnie, drogą naturalnego doboru i wyboru”.

Pokazali się tam m.in. Modern Dixielanders, z grającym wtedy na puzonie, młodziutkim Zbigniewem Namysłowskim.

NADAL JAZZ TRADYCYJNY

Namysłowskiego początkowo fascynował jazz tradycyjny. Jako puzonista dixielandowy, grał do 1959 z zespołami Traditional Jazz Makers, New Orleans Stompers i zespołem Zygmunta Wicharego. W orkiestrze Wicharego na przełomie 1959 i 1960 grali także muzycy z Modern Dixielanders – na klarnecie Włodzimierz Kruszyński, na basie Zdzisław Orłowski i na saksofonie Zbigniew Namysłowski.

Na festiwalu Jazz Jamboree 1959 Namysłowski wystąpił w podwójnej roli – jako puzonista Modern Dixielanders oraz jako saksofonista Modern Jazz Group.

KALATÓWKI 1959

W 1959 przyjechał do Polski Willis Conover, uważany przez niektórych za ojca polskiego jazzu.

W tym samym roku, Andrzej Trzaskowski założył własny zespół – The Wreckers. I także w tym roku odbyły się słynne pierwsze Kalatówki

Trzy lata po pierwszym Festiwalu Jazzowym Sopot ’56 i pięć lat po pierwszych Krakowskich Zaduszkach Jazzowych 1954.

Rok 1954 został przyjęty, jako data zwycięskiego wyjścia polskiej muzyki jazzowej z „katakumb” po latach pozornego niebytu (1948-1954). W rodzimym jazzie zapanował okres radosnego święta. Polscy muzycy odnosili zasłużone sukcesy na estradach krajowych i zagranicznych, a podczas Jazz Jamboree występowały gwiazdy światowego jazzu.

20 lutego 1959 na Kalatówki zjechali ci, którzy sprowadzili jazz do Polski. Inicjatorem i organizatorem pierwszego Jazz Campingu Kalatówki był Jan Zylber, perkusista w zespole Krzysztofa Komedy i późniejszy menadżer wielu polskich artystów. Pomagał mu dziennikarz muzyczny, Jan Borkowski, związany z ówczesnym klubem Hybrydy.

Organizatorzy zaprosili najlepszych polskich jazzmanów. Przybyli Andrzej Trzaskowski, Krzysztof Komeda, Andrzej Kurylewicz, Zbigniew Namysłowski, Jan Ptaszyn Wróblewski, Jerzy Duduś Matuszkiewicz, Andrzej Dąbrowski, Wanda Warska, Katarzyna Gärtner, ale też filmowcy, aktorki, modelki, fotograficy, plastycy, dziennikarze. Królowała muzyka jazzowa, trwało nieustanne jam session w różnych składach:

„Jazz Camping 1959 – Jazzowe śniadanie mistrzów” – Documentary Film (reż. Bogusław Rybczyński)

Przez długie lata, jedynie wspominano z utęsknieniem słynne jam sessions na Kalatówkach.

W 1997, z inicjatywy Zbigniewa Namysłowskiego, a także jego żony, Małgorzaty Namysłowskiej, oraz szefowej schroniska na Kalatówkach, Marty Łukaszczyk, impreza została reaktywowana po 38 latach. Od jesieni 1997 jazzowe rytmy rozbrzmiewają co roku na Polanie Kalatówki.

„Jazz i góry do siebie pasują” – często powtarza Zbigniew Namysłowski, dyrektor artystyczny Jazz Campingu, uczestnik wszystkich Jazz Campingów od 1959.

JAZZ NOWOCZESNY. TRZASKOWSKI THE WRECKERS

W 1960 Namysłowski odkrył jazz nowoczesny, i na dobre porzucił ten tradycyjny.

Rozpoczął karierę saksofonisty – zaczął grać na saksofonie altowym, który wkrótce stał się jego wiodącym instrumentem.

Początkowo związany był z grupą The Wreckers Andrzeja Trzaskowskiego.

Andrzej Trzaskowski napisał w 1960 kompozycję „Kalatówki ’59”, poświęconą zlotowi polskich jazzmanów a Kalatówkach. Nagrania radiowego dokonał zespół The Wreckers. Utwór opublikowano między innymi w 5-płytowej antologii „Jazz w Polsce Vol.1” z 2002:
The Wreckers – „Kalatówki ’59” from „Jazz in Poland – Anthology 1950-2000”
Wojciech Karolak – tenor sax
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Alojzy Musiał – trumpet
Andrzej Trzaskowski – piano, leader
Roman Gucio Dyląg – bass
Andrzej Dąbrowski – drums

The Wreckers – „Kalatówki ’59” 1960

W 1960 Wreckersi ze Zbigniewem Namysłowskim nagrali tzw. „czwórkę”, z utworami „At the Last Moment”, „Nina’s Dream”, „Kalatówki ’59” oraz „Two Part Contention” (ten ostatni w trio):
Wojciech Karolak – tenor sax
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Alojzy Musiał – trumpet
Andrzej Trzaskowski – piano, leader
Roman Gucio Dyląg – bass
Andrzej Dąbrowski – drums
The Wreckers – „At the Last Moment” 1960

The Wreckers – „Nina’s Dream” 1960

PIERWSZY WYJAZD do USA

W 1962 Andrzejowi Trzaskowskiemu przyznano stypendium American State Department w Waszyngtonie, na wyjazd do Stanów wraz z własnym zespołem. Towarzyszył mu nowy skład Wreckersów – Andrzeja Dąbrowskiego zastąpił Adam Jędrzejowski, Wojciecha Karolaka – Michał Urbaniak. Nowy skład tworzyli więc:
Andrzej Trzaskowski – piano, leader
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Michał Urbaniak – tenor sax, soprano sax
Roman Gucio Dyląg – bass
Adam Jędrzejowski – drums.

Przez dwa miesiące pobytu z Stanach, zespół koncertował m.in. w Departamencie Stanu w Waszyngtonie, a także na słynnym festiwalu jazzowym Newport Jazz Festival i w znanych klubach jazzowych – w Nowym Orleanie, San Francisco, Bostonie, czy w słynnym Village Vanguard w Nowym Jorku. Pojawili się też w popularnym programie telewizyjnym „Who Is Who in the World”.

Była to pierwsza w historii polska grupa jazzowa, która wystąpiła w Stanach Zjednoczonych.

Historyczne tournee pozwoliło muzykom nie tylko zagrać na kilku amerykańskich scenach, w tym na festiwalu Newport Jazz Festival, czy w klubach Village Vanguard w Nowym Jorku i Blackhawk w San Francisco, oraz podczas Jazz Workshop w Bostonie. Mogli także usłyszeć na żywo swoich idoli, których znali dotychczas tylko z nagrań płytowych i audycji radiowych. Zbigniew Namysłowski po latach wspominał, że „szczególne wrażenie zrobił na nim koncert Milesa Davisa z Johnem Coltrane’em w klubie Birdland”.

Po powrocie z USA, Trzaskowski przemianował swój zespół na Kwintet Andrzeja Trzaskowskiego – bardziej bezpieczny z nazwy wobec ówczesnej władzy, a na stanowisku saksofonisty altowego i sopranowego pojawił się Janusz Muniak.

NAMYSŁOWSKI JAZZ ROCKERS

Jednocześnie, Zbigniew Namysłowski realizował własne plany artystyczne.

W 1961 utworzył swój pierwszy znaczący zespół – Jazz Rockers, z klarnecistą Włodzimierzem Kruszyńskim, basistą Zdzisławem Orłowskim, trębaczem Piotrem Kottem, i perkusistą Władysławem Jagiełło.

W latach 1961-1963 pianistą zespołu był Krzysztof Sadowski. Skład wówczas tworzyli:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, leader
Michał Urbaniak – tenor sax
Krzysztof Sadowski – piano
Adam Skorupka – bass
Andrzej „Fats” Zieliński – drums
Jazz Rockers – Ballad from the Suite „Non ad Libitum”, Jazz Jamboree 1961, Audio

NAMYSŁOWSKI & KOMEDA

Zbigniew Namysłowski grał również na Jazz Jamboree 1962 i 1965, wówczas z zespołami Krzysztofa Komedy:
„Muzyka Krzysztofa Komedy Vol. 1″ from ” Live at Jazz Jamboree ’62 & ’65”
Side A: „Śniadanie u Tiffany’ego”, Live @ Jazz Jamboree 1965
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Michał Urbaniak – tenor sax
Tomasz Stańko – trumpet
Jerzy Lesicki – flute
Janusz Sidorenko – guitar
Jacek Ostaszewski – bass
Adam Jędrzejowski – drums.
Side B: „Etiudy baletowe”, Live @ Jazz Jamboree 1962
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Michał Urbaniak – tenor sax
Eje Thelin – trombone
Roman Gucio Dyląg – bass
Rune Carlsson – drums
Wanda Warska – vocal
Full Album

FILM „JAZZ in POLAND” 1963

W 1963 został zarejestrowany dla telewizji zachodnioniemieckiej, kultowy dziś, dokumentalny film muzyczny „Jazz w Polsce” („Jazz aus Polen / Jazz in Poland”), w reżyserii Janusza Majewskiego i ze scenariuszem Joachima Ernsta Berendta. Był to odcinek specjalny niemieckiego programu telewizyjnego „Jazz – gehört und gesehen”, gościnnie zrealizowany w Warszawie. „Jazz in Poland” prezentował dokonania najważniejszych wykonawców krajowej sceny jazzowej, przerywane krótkimi wywiadami, prowadzonymi przez Berendta. Film został zaprezentowany w TVP.

W filmie wystąpili Warsaw Stompers (New Orleans Stompers), Zbigniew Namysłowski Quartet, Andrzej Trzaskowski Quintet, Krzysztof Komeda Quintet, Krzysztof Sadowski Bossa Nova Combo, Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet oraz Andrzej Kurylewicz Sextet. Koncerty zwieńczył wspólny występ muzyków, pod nazwą All Star Session.

Zbigniew Namysłowski, który wystąpił z własnym kwartetem oraz w składzie kwintetu Andrzeja Trzaskowskiego, został wyróżniony przez Joachima Ernsta Berendta, jako „jedna z najważniejszych postaci polskiego świata jazzu”:
Zbigniew Namysłowski Quartet – Live @ „Jazz in Poland” 1963:
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Włodzimierz Gulgowski – piano
Tadeusz Wójcik – bass
Czesław Mały Bartkowski – drums (3:25 min – 9:47 min)

Andrzej Trzaskowski wraz ze swoim kwintetem wykonał własny utwór „Wariacje jazzowe na temat 'Chmiela’ „. Skład kwintetu Trzaskowskiego na potrzeby filmu tworzyli:
Andrzej Trzaskowski – piano
Michał Urbaniak – soprano sax
Zbigniew Namysłowski – tenor sax
Juliusz Sandecki – bass
Adam Jędrzejewski – drums.
Andrzej Trzaskowski Quintet – „Wariacje jazzowe na temat 'Chmiela’ „, Live @ „Jazz in Poland” 1963 (9:48-16:14 min)

W kolejnych latach, Zbigniew Namysłowski współtworzył, a raczej tworzył, następne formacje, głównie kwartety i kwintety.

NAMYSŁOWSKI MODERN JAZZ QUARTET. „LOLA”

Album „Lola” z 1964 – to pierwsza płyta, nagrana przez polskiego jazzmana, która ukazała się poza granicami Polski.

Londyńska wytwórnia Decca zarejestrowała i wydała płytę.

Zbigniew Namysłowski wspomina: „W Anglii nagraliśmy płytę dla wytwórni Decca. To była ta sama wytwórnia, dla której nagrywali The Rolling Stones. I mieliśmy zdjęcie na okładce, zrobione przez tego samego fotografa, który fotografował Stonesów. Zresztą, zdjęcie bardzo podobne – w sweterkach. To była okładka na pierwszą płytę Stonesów. I my, w takich samych sweterkach, od Marksa i Spencera, tylko każdy w innym kolorze” (culture.pl).

Równocześnie, Namysłowski zawsze prostuje sformułowanie „płyta, nagrana przez polskiego jazzmana”, podkreślając, że nie była to płyta solowa, że był on jedynie członkiem pierwszego kwartetu, któremu to udało się.

Sukces poprzedziły występy zespołu w Polsce i w Anglii. Wtedy właśnie zgłosił się do nich menadżer z wytwórni Decca.

Na albumie „Lola” wystąpili:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, leader
Włodzimierz Gulgowski – piano
Tadeusz Wójcik – bass
Czesław Mały Bartkowski – drums
Namysłowski Modern Jazz Quartet – „Lola”, Full Album 1964

Namysłowski Modern Jazz Quartet – „Fair Lola, The Nothern Flower” from „Jazz Jamboree 1963”
Zbigniew Namysłowski – alto sax, leader
Włodzimierz Gulgowski – piano
Tadeusz Wójcik – bass
Czesławem Mały Bartkowski – drums

KRZYSZTOF KOMEDA QUINTET – „ASTIGMATIC” 1966

W 1966 Namysłowski wszedł w skład kwintetu Krzysztofa Komedy, który nagrał najsłynniejszą płytę w historii polskiego jazzu – „Astigmatic”:
Krzysztof Komeda – piano
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Tomasz Stańko – trumpet
Günter Lenz – bass
Rune Carlsson – drums
„Astigmatic” Full Album 1966

Krzysztof Komeda Quintet – „Muzyka Krzysztofa Komedy Vol. 3”, 1967
Krzysztof Komeda – piano
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Tomasz Stańko – trumpet
Roman Gucio Dyląg – bass
Rune Carlsson – drums

NAMYSŁOWSKI QUARTET – DEBIUT w serii POLISH JAZZ 1966

W 1966 ukazał się album „Zbigniew Namysłowski Quartet”, w serii Polish Jazz Vol. 6. Album nagrany został w Warszawie, w styczniu 1966. Wszystkie utwory na płycie były kompozycjami lidera:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, leader
Adam Matyszkowicz (Makowicz) – piano
Janusz Kozłowski – bass
Czesław Bartkowski – drums
„Siódmawka” from „Zbigniew Namysłowski Quartet” 1966

„Rozpacz” from „Zbigniew Namysłowski Quartet” 1966

NAMYSŁOWSKI & NIEMEN

„ENIGMATIC” 1970

W 1970 Zbigniew Namysłowski wziął udział w nagraniu albumu „Enigmatic” Czesława Niemena. Wystąpili:
Czesław Niemen – Hammond organ, vocal
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Zbigniew Sztyc – tenor sax
Michał Urbaniak – tenor sax, flute
Tomasz Jaśkiewicz – guitar
Janusz Zieliński – bass guitar
Czesław Mały Bartkowski – drums
Alibabki – backing vocals
Academic Choir, conducted by Romuald Miazga
„Enigmatic” – Full Album 1970

„CZERWONY ALBUM” 1971

W 1971 Namysłowski pojawił się gościnnie na słynnym Czerwonym Albumie, zatytułowanym po prostu „Niemen”:
Czesław Niemen – vocal, flute
Jacek Mikuła – Hammond organ
Zbigniew Namysłowski – alto sax
Tomasz Jaśkiewicz – guitar
Janusz Zieliński – bass guitar
Czesław Mały Bartkowski, Janusz Stefański – drums
Krystyna Prońko, Zofia Borca, Elżbieta Linkowska, Partita – backing vocals
„Człowiek jam niewdzięczny ” from „Czerwony Album” 1971

„ALL STARS – AFTER HOURS” 1973

W 1973 ukazał się album „All Stars After Hours ‎- Night Jam Session in Warsaw. Live at the Congress Hall 1973”, nagrany na żywo w Sali Kongresowej w Warszawie, na którym można usłyszeć prawie całą czołówkę polskiej sceny jazzowej tamtych lat:
Zbigniew Namysłowski – alto sax amplified
Włodzimierz Nahorny – alto sax
Janusz Muniak, Tomasz Szukalski – soprano sax
Włodzimierz Kurpiński – baritone sax
Jan Ptaszyn Wróblewski – tenor sax
Jan Jarczyk, Stanisław Cieślak – trombone
Adam Makowicz – piano
Krzysztof Sadowski, Wojciech Karolak – Hammond organ
Zbigniew Seifert – violin
Bronisław Suchanek – bass
Andrzej Dąbrowski – congas
Andrzej Trzaskowski – percussion
Czesław Mały Bartkowski – drums
„All Stars – After Hours” – Full Album 1973

NAMYSŁOWSKI QUINTET – „WINOBRANIE” 1973

Niewiele albumów w historii jazzu ma taki status, jak „Winobranie” kwintetu Zbigniewa Namysłowskiego z 1973. Jedna z najważniejszych płyt w historii polskiego jazzu została wznowiona w 2017, przez Polskie Nagrania, w ekskluzywnej reedycji serii Polish Jazz Vol. 33. Płyta zajmuje drugie miejsce w ankiecie „Jazz Forum” na najwybitniejszy polski album jazzowy wszech czasów, tuż za „Astigmatic” Komedy:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, cello, piano, leader
Tomasz Szukalski – tenor sax, bass clarinet
Stanisław Cieślak – trombone, percussion
Paweł Jarzębski – bass
Kazimierz Jonkisz – drums
„Winobranie” 1973

„Gogoszary” from „Winobranie” 1973

NAMYSŁOWSKI QUINTET – „KUYAVIAK GOES FUNKY” 1975

Album „Kuyaviak Goes Funky”, nagrany przez kwintet Zbigniewa Namysłowskiego w marcu 1975, i wydany w serii Polish Jazz Vol. 46, to jedna z najważniejszych pozycji tej serii i polskiej dyskografii jazzowej w ogóle. Tytułowa suita, jako majstersztyk formalnej zgodności jazzowej kompozycji z polskim idiomem, stała się wzorcem odniesienia dla wszelkich bliskich spotkań folkloru z inną muzyką.

Album „Kujaviak Goes Funky” do dziś jest wielkim przebojem. W ankiecie „Jazz Forum” uznano go trzecią najlepszą polską płytą jazzową wszech czasów, za „Astigmatic” Komedy i inną płytą Namysłowskiego – „Winobranie”. Skład na albumie „Kuyaviak Goes Funky”:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, leader
Tomasz Szukalski – soprano sax, tenor sax
Wojciech Karolak – electric piano
Paweł Jarzębski – bass
Czesław Mały Bartkowski – drums
„Kuyaviak Goes Funky” – Full Album 1975

WYJAZD do USA – MICHAŁ URBANIAK, URSZULA DUDZIAK

1977-1979

W 1977 Namysłowski, szukając szerszej perspektywy, wyjechał do USA. Koncertował tam przede wszystkim z Michałem Urbaniakiem i Urszulą Dudziak, ale nie stronił też od autorskich koncertów i nagrań.

Został zaproszony na album „Urbaniak” z 1977, wydany w Stanach przez Inner City Records:
Michał Urbaniak – violin, lyricon, leader
Urszula Dudziak – voice, percussion
Zbigniew Namysłowski – alto sax, flute
Kenny Kirkland – electric piano, keyboards, synthesizer
Thony Bunn – bass guitar
Lurenda Featherstone – drums
„Strife” from „Urbaniak” 1977

W 1979 wystąpił na autobiograficznej płycie Urszuli Dudziak „Future Talk”, także wydanej przez Inner City Records. Płyta zawierała muzykę fusion i free-jazzową, i została nagrana w doborowym polsko-amerykańskim składzie:
Urszula Dudziak – vocal, percussion
Michał Urbaniak – violin, lyricon
Kenny Kirkland – keyboards
Zbigniew Namysłowski – alto sax, cello
John Abercrombie – acoustic guitar
Calvin Brown – electric guitar
Marcus Miller – bass
Buddy Williams – drums
„Future Talk” 1979

„Kasia’s Dance” from „Future Talk” 1979

POWRÓT

Do kraju wrócił w 1980. Grał ze Studiem Jazzowym Polskiego Radia, ze Stowarzyszeniem Popierania Prawdziwej Twórczości Chałturnik, wystąpił na płycie Ptaszyna „Z lotu Ptaka”. Współpracował z zespołem Novi Singers w nagrywaniu płyt i ich podróży artystycznych do Indii, Nowej Zelandii i Australii.

NAMYSŁOWSKI AIR CONDITION 1980, 1984

Skład formacji tworzyli:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, sopranino sax, flute, leader
Władysław Sendecki – piano, electric piano, keyboards, synthesizer, clavinet, strings
Dariusz Kozakiewicz – rhythm guitar, guitar
Krzysztof Ścierański – bass guitar
Jerzy Tański – percussion
Wojciech Kowalewski – drums, percussion
Album „Follow Your Kite” 1980

Album „Air Condition” 1981

Album „Plaka Nights” 1984, wydany przez CBS:
Zbigniew Namysłowski – alto sax, sopranino sax, leader
Wojciech Gogolewski – keyboards
Marek Bliziński – guitar
Jan Cichy – bass guitar
Adan Lewandowski – drums.
NAMYSŁOWSKI THE Q
Zbigniew Namysłowski – alto sax, sopranino sax, flute
Kuba Stankiewicz – piano, keybards
Dariusz Oles Oleszkiewicz – bass
Jerzy Głód – drums
Jose Torres – percussion
W 1987 wydali album „Open”

a w 1989 – „Cy to blues, cy nie blues”

Z własnymi zespołami Namysłowski koncertował na najważniejszych festiwalach jazzowych w kraju i za granicą, m.in. Jazz Jamboree:
Zbigniew Namysłowski Quartet – Live @ Jazz Jamboree, Audio 1991
Zbigniew Namysłowski – sax
Janusz Skowron – piano
Cezary Konrad – drums
Zbigniew Wegehaupt – bass

NAMYSŁOWSKI i GÓRALE

Zbigniew Namysłowski chętnie łączy jazz z muzyką etniczną i klasyczną. Zasadniczy wpływ na stylistykę muzyki Namysłowskiego ma jego fascynacja polskim folklorem oraz znajomość sonorystyki amerykańskiego jazzu. Jego styl odznacza się swoistym, intensywnym żarem i napięciem. Znajdziemy w tej muzyce – zarówno w kompozycjach, jak i improwizacjach – wiele śladów polskiego folkloru. Choć jazz Namysłowskiego poddawany jest nieustannym zmianom, to jego charakterystyczny styl, „jazzowo-słowiańskie” kompozycje i perfekcja wykonawcza, doskonale precyzują „jazz Namysłowskiego”.

Z dużym uznaniem spotkały się w ostatnich latach wspólne nagrania Namysłowskiego z zespołem górali. „Górale swingują i czują bluesa” – podkreśla Namysłowski. Uważa też, że istnieją bardzo istotne elementy, wspólne dla muzyki góralskiej i jazzu. „Każdy, kto wie, co znaczy 'blue note’ w jazzie, może z łatwością doszukać się tego w muzyce góralskiej”:
Namysłowski z Góralami – Jazz Jamboree 1994, Audio

Zbigniew Namysłowski, Leszek Możdżer, Jan Karpiel Bułecka – Live @ Jazz Camping Kalatówki, 2014

Zbigniew Namysłowski & Kapela Góralska – Live @ Jazz Camping Kalatówki 2016

Zbigniew Namysłowski & Kapela Góralska – Live @ Jazz Camping Kalatówki 2017

„POLISH JAZZ – YES!” 2016

9 września 2016, w 77. urodziny Zbigniewa Namysłowskiego, ukazał się album – „Polish Jazz – YES!”, wydany w serii Polish Jazz Vol. 77. Na płycie znalazło się dziewięć kompozycji Namysłowskiego, łączących jazz akustyczny z elementami folkloru z różnych zakątków Polski – Podhala, Mazowsza, Krakowa. Słychać tam także echa muzyki Orientu.

„Album „Polish Jazz – Yes!” w imponujący sposób demonstruje niesłabnącą kreatywność i potencjał twórczy tego muzyka. Fenomen albumu polega na tym, że, mimo złożonych i wyrafinowanych środków, mimo potężnej pracy nad przygotowaniem programu, utwory Namysłowskiego brzmią soczyście, toczą się wartko, z wyraźnym tanecznym pulsem, z nieodzowną dawką humoru. To jedna z najlepszych płyt w jego dorobku” (kultura.onet.pl):
Zbigniew Namysłowski – alto sax, soprano sax
Sławek Jaskułke – piano
Jacek Namysłowski – trombone
Paweł Puszczało, Andrzej Święs – bass
Grzegorz Grzyb – drums
„Jadąc Zakopianką” from „Polish Jazz – YES!” 2016

Wybrana DYSKOGRAFIA:
1959: Modern Dixielanders – Spotkanie z Conoverem w Polsce
1960: Kalatówki ’59 – The Wreckers
1962: Holiday Moods – Namysłowski Jazz Rockers
1962: Muzyka Krzysztofa Komedy Vol. 1
1962: Standards – Namysłowski Jazz Rockers
1963: Jazz Jamboree 63 Vol. 3 – Namysłowski Quartet
1963: Zbigniew Namysłowski with The Instrumental Ensemble Andrzej Mundkowski
1963: Brigitte Petry with The Zbigniew Namysłowski Quintet
1964: Marek Tarnowski with the Zbigniew Namysłowski Instrumental Sextet
1964: Fryderyka Elkana & Urszula Dudziak with the Zbigniew Namysłowski Instrumental Sextet
1964: Lola – Zbigniew Namysłowski Modern Jazz Group
1965: Novi – Novi Singers
1966: Zbigniew Namysłowski Quartet – Polish Jazz Vol. 6
1966: Astigmatic – Krzysztof Komeda Quintet
1967: William Big Bill Ramsey with the Zbigniew Namysłowski Quartet
1967: Muzyka Krzysztofa Komedy Vol. 3
1968: Novi in Wonderland – Novi Singers
1970: Niemen Enigmatic
1971: Czerwony Album – Niemen
1972: Zbigniew Namysłowski Group with Marianna Wróblewska
1972: Koncert podwójny na pięciu solistów i orkiestrę
1973: Winobranie – Namysłowski Quintet
1973: All Stars – After Hours
1974: Easy, Easy – Wojciech Karolak
1974: SPPT Chałturnik
1975: Jazz Jamboree 75 Vol. 2 – Namysłowski Quintet
1975: Kuyaviak Goes Funky – Namysłowski Quintet
1976: Geomusic 111-PL – Michael J. Smith, Zbigniew Namysłowski, Jacek Bednarek
1977: Live In Der Balver Höhle – Namysłowski Quartet
1977: Zbigniew Namysłowski
1977: Urbaniak – Michał Urbaniak Group
1978: Namymanu – Guido Manusardi Quartet feat. Zbigniew Namysłowski
1978: Namyslovsky
1978: 1. 2 .3. 4. – Namysłowski Quartet
1978: Fusion – Klaus Lenz Jazz & Rock Machine
1979: Future Talk – Urszula Dudziak
1980: Z lotu Ptaka – Jan Ptaszyn Wróblewski
1980: Follow Your Kite – Namysłowski Air Condition
1980: Sleepless Nights – Klaus Lenz Jazz & Rock Machine
1981: Air Condition – Namysłowski Air Condition
1980: Follow Namysłowski 1966-1980
1980: For Kati ‎- Imre Köszegi Quartet feat. Zbigniew Namysłowski
1984: Plaka Nights – Namysłowski Air Condition
1984: Reggae for Zbiggy – Gárdonyi & Namyslowski
1987: Open – Namysłowski The Q
1987: Songs of Innocence
1988: Oui – Richard Kruza feat. Zbigniew Namysłowski
1989: Vismaya – Zbigniew Namysłowski, Andrzej Jagodziński, Jacek Niedziela, Eryk Kulm, Jerzy Bartz
1989: Cy to blues, cy nie blues – Namysłowski The Q
1991: Without a Talk – Namysłowski Quartet
1992: The Last Concert – Namysłowski Quartet
1993: Dances
1993: Secretly and Confidentialy – Namysłowski Quartet
1994: Double Trouble – Deborah Brown & Zbigniew Namysłowski
1995: Joy – Bob Degen, Hartmut Kracht, Peter Weiss feat. Zbigniew Namysłowski
1995: Zbigniew Namysłowski Quartet & Zakopane Highlanders Band
1999: 3 Nights
1999: Mozart in Jazz – Wojtek Mrozek, Camerata Quartet, Namyslovski Jazz Quartet
1999: Mozart Goes Jazz – Namysłowski w Trójce
2000: Jazz & Folk – Namysłowski Quartet & Zakopane Highlanders
2004: Go! – Remy Filipovitch
2006: Assymetry
2008: Live at Kosmos, Berlin – Namysłowski Quartet with Joachim Kühn
2008: Jazz na Hradě – Namysłowski Quintet
2009: Follow Namysłowski
2009: Nice & Easy – Namysłowski Quintet
2016: Polish Jazz – Yes! – Namysłowski Quintet
2016: Bednarska SuperBand Live
2018: Archiwum polskiego jazzu – „Kaloryfer”, Namysłowski Quartet

Występował i nagrywał z wieloma formacjami, jak Zespół Jazzowy Zygmunta Wicharego, Sadowski Modern Combo, Krzysztof Komeda Quintet, Trzaskowski The Wreckers, New Orleans Stompers, Polish Jazz Summit, Pop Workshop, Klaus Lenz Jazz & Rock Machine, Imre Köszegi Quartet, Krzysztof Herdzin Quintet, oraz z własnymi – Namysłowski Jazz Rockers, Namysłowski Instrumental Sextet. Namysłowski Air Condition, Namysłowski Group, Namysłowski Quartet, Namysłowski Quintet, Namysłowski The Q.

Jest zdobywca trzech Fryderyków – za albumy „Namysłowski Quartet & Zakopane Highlanders Band” (1995), „Assymetry” (2006), oraz w 2006 w kategorii Jazzowy Muzyk Roku.

W 2007 został nagrodzony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

W 2009 uhonorowano jego wybitny wkład w muzykę jazzową i całokształt osiągnięć artystycznych Złotym Fryderykiem.

Przez cale lata Zbigniew Namysłowski był artystą, który nie tylko kreował nowe jazzowe stylistyki, ale promował muzyków, którzy w jego zespołach zdobywali największe muzyczne doświadczenie – Czesław Bartkowski, Leszek Możdżer czy Sławomir Kulpowicz.

Od 2012 prowadzi zespół Bednarska SuperBand, złożony z najzdolniejszych uczniów Wydziału Jazzu Państwowej Szkoły Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie i Policealnego Studium Jazzu im. H. Majewskiego. W 2016 ukazał się album „Bednarska SuperBand” – Live

Na pytanie, czy czuje się spełnionym artystą, czy jest szczęśliwy z powodu bycia muzykiem jazzowym, Zbigniew Namysłowski odpowiada: „To są dwie różne rzeczy. Oczywiście, że jestem szczęśliwy, że jestem muzykiem jazzowym, nie zamieniłbym tego zajęcia na żaden inny zawód. Jazz to niebywała możliwość twórczego rozwoju, swobody, możliwość wyboru stylu, improwizowanie, szansa wyżycia się. To daje radość i satysfakcję. Sądzę, że większość jazzmanów jest tego samego zdania. Natomiast, czy ja się czuję spełniony? Wciąż chyba czekam na coś jeszcze. Odczuwam niedosyt wydarzeń w moim życiu, zdecydowany niedosyt” (bluenote.poznan.pl).

Posłuchajmy także:
Zbigniew Namysłowski – „”Kuyaviak Goes Funky”, Live @ Bratislava Jazz Days 1997
Zbigniew Namysłowski – sax
Krzysztof Herdzin – piano
Cezary Paciorek – accordion
Olo Walicki – bass
Grzegorz Grzyb – drums

Namysłowski Quintet – „Moja ballada” (K. Komeda), Live in Warsaw 2010
Zbigniew Namysłowski – alto sax, soprano sax
Jacek Namysłowski – trombone
Sławek Jaskułke – piano
Michał Barański – bass
Grzegorz Grzyb – drums

Zbigniew Namysłowski Quintet – Live @ Sopot Molo Jazz Festiwal 2015
Zbigniew Namysłowski – alto sax, soprano sax
Jacek Namysłowski – trombone
Sławek Jaskułke – piano
Paweł Puszczało – bass
Grzegorz Grzyb – drums

Zbigniew Namysłowski Quintet – Live @ JAZZ Od Nowa Festival, Live 2019

Zbigniew Namysłowski Quintet – Live @ Polish Film Festival London, Full Concert 2019
Zbgniew Namyslowski – sax
Jacek Namysłowski – trombone
Sławek Jaskułke – piano
Andrzej Święs – bass
Patryk Dobosz – drums

Zbigniew Namysłowski Quintet – Live @ Radiowa Dwójka, Full Concert 2021
Zbigniew Namysłowski – sax
Jacek Namysłowski – trombone
Sławomir Jaskułke – piano
Andrzej Święs – bass
Patryk Dobosz – drums

Zbigniew Namysłowski Quintet – „Western Ballad”, Live @ Jazz na Starówce, Warsaw 2021
Zbigniew Namysłowski – alto sax, soprano sax, sopranino sax
Jacek Namysłowski – trombone
Sławek Jaskułke – piano
Andrzej Święs – bass
Patryk Dobosz – drums

Zbigniew Namysłowski u Marka Napiórkowskiego w Radiu Nowy Świat – Full Interview, Live 2021

JUBILATOWI ŻYCZYMY WSZYSTKIEGO NAJLEPSZEGO, STO LAT !!!

Fot. (Eugeniusz Helbert) / 1966 Jazz Jamboree (fot. Tadeusz Wackier) / Kalatówki 1959: Zbigniew Namysłowski, Andrzej Kurylewicz, Zdzisław Orłowski, Jerzy Duduś Matuszkiewicz, Władysław Jagiełło, Adam Skorupka (fot. Andrzej Dąbrowski) / 1962 Trzaskowski The Wreckers (fot. Andrzej Zborski) / (wstereo.pl) / (AKPA) / (Filip Błażejowski)

By Radosław Czapski • URODZINY •