RETROLEKCJE 9: Szymon Kataszek – JAZZ d’Or z nad Wisły. Cz.II

tekst: Tomasz Lerski

kataszek_szymonNajwiększą aktywność kompozytorską Kataszek przejawiał w latach dwudziestych. Był pionierem jazzu w Polsce, komponował pierwsze polskie foxtroty, shimmy, black-bottomy, slowfoxy, charlestony itd. Z roku 1926 pochodzą jego bardzo wczesne utwory, skomponowane dla „Qui pro Quo”, „Perskiego Oka” i teatru „Nowości”: „A ile mi dasz?”, „Florida”, „Narkoza”, „Stadion” („Sport shimmy”), „Uśmiech złudy” (napisany wspólnie ze St. Ratoldem), „Venus”, „Pianista z dancingu” (skomponowany wspólnie z K. Oberfeldem) i in. Był jednym z najstarszych członków Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych.

Z jego pokolenia pochodzili tacy muzycy, jak Jerzy Petersburski, Jakub Kagan, Artur Gold. Miał w dorobku osiągnięcia na polu komponowania muzyki do pierwszych polskich filmów dźwiękowych. Pomocą były tu zapewne jego doświadczenia z pracy w kinach niemych. W 1931 r. skomponował muzykę do filmu „Serce na ulicy”. Tytułowy boston z tego filmu stał się przebojem. W tym samym czasie występował wraz z zespołem w radiowych „audycjach gebethnerowskich”, mających na celu propagowanie polskiej książki. W roku 1931 napisał (wspólnie z Tadeuszem Górzyńskim) muzykę i piosenki do filmu „Legion ulicy”. W 1932 r.  muzykę do filmu przygodowego „Ostatnia eskapada”. Utrzymany w amerykańskim stylu foxtrot z tego filmu – „Tyś jest dla mnie tajemnicą”  – zawierał jazzowe elementy; w roku 1934 został wydany przez włoskie wydawnictwo „Casa Editrice Musicale Sabauda Torino” pod tytułem „Noi due soli”. W 1933 r. wspólnie z Z. Karasińskim napisał bardzo znaną muzykę do pierwszej polskiej operetki filmowej „Każdemu wolno kochać” (tytułowa piosenka cieszy się popularnością do chwili obecnej; inny przebój z tego filmu to pasodoble „Chcesz, to mnie bierz”, wykonane przez Adolfa Dymszę i Mirę Zimińską).

W 1932 r. jego tango „Czemuś o mnie zapomniał” zdobyło pierwszą nagrodę w konkursie muzycznym teatru „Morskie Oko”, zorganizowanym przez „Syrenę Record” i Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych. Dla tego teatru w latach 1929 – 1930 Kataszek komponował muzykę do wielu rewii. Pisał ponadto piosenki dla teatru „Rex” i „Wesołego Oka” (m.in. do rewii „Rumba, rumba” w 1932 r.). W 1931 r. występował jako dyrygent orkiestry 1 pułku szwoleżerów, wynajmowanej do odegrania jego „Wielkiego marsza”, skomponowanego na cześć gen. B. Wieniawy-Długoszowskiego do finału rewii „Tańcowały dwa Michały” w teatrze „Wesoły Wieczór”. Ze swą orkiestrą występował także w tym teatrze, akompaniując w rewiach m.in. Lucynie Messal (prawdopodobnie to właśnie ta orkiestra dokonała z nią nagrań dla „Syreny Record”). Bardzo znane były jego utwory: charleston „Zula”, walc angielski „Daj mi tę szkarłatną różę”, słynny foxtrot „Abram, ja ci zagram”, sentymentalne tango „Serce matki”, bądź też superprzebój z 1937 r. „Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem”, napisany wspólnie z Z. Karasińskim. Orkiestra taneczna Kataszka występowała w lokalach rozrywkowych wielu miast Polski, np. w Krakowie, Gdańsku, Sopocie („Hotel Grand”); w sezonie letnim  w uzdrowiskach, często w Domu Zdrojowym w Krynicy, w 1928 r. w Truskawcu, etc. Nie należały do rzadkości występy na prywatnych, ekskluzywnych rautach, na balach karnawałowych w pierwszorzędnych domach – Radziwiłłów, Potockich itp., w ambasadach, na przyjęciach dyplomatycznych, w kasynach etc.